0 0
dni
0 0
godz
0 0
min
0 0
sek

Spory pracownicze - sposoby na ich rozwiązywanie

Nasz ekspert:
Artykuły autora

Wielkość tekstu:

Rozwiązywanie sporów nie należy do łatwych zadań, szczególnie jeśli problem jest zadawniony i żadna ze stron nie chce przyznać się do błędów. Spory pracownicze mogą skutecznie przeszkadzać w prawidłowym prowadzeniu określonej działalności – czy da się je prosto i szybko rozwiązać?

Spory pracownicze

Problemy pojawiające się pomiędzy pracownikami mogą dotyczyć każdego zagadnienia, począwszy od wysokości wynagrodzenia, ilości nakładanych obowiązków, a skończywszy na niechęci do wybranych współpracowników. Spory pracownicze mogą przy tym występować w relacjach pomiędzy różnymi osobami:

  • pracodawcą a pracownikiem – takie sytuacje dotyczą w głównej mierze nierespektowania wzajemnych praw i obowiązków wynikających ze stosunku pracy oraz obowiązujących przepisów prawa pracy;
  • poszczególnymi pracownikami – przełożony nie jest wówczas stroną pojawiającego się konfliktu, lecz jako pracodawca powinien dążyć do jego rozwiązania (szczególnie gdy pracownicy nie są w stanie osiągnąć porozumienia. Tego rodzaju konflikty nie muszą dotyczyć praw i obowiązków pracowniczych, mogą wiązać się z osobistymi antypatiami pomiędzy zatrudnionymi osobami.

Spory pracownicze mogą osiągać wielkie rozmiary i trwać naprawdę długo. Problem staje się większy, jeśli do sporu dołączają nowe osoby i nikt nie jest w stanie zaproponować racjonalnego rozwiązania. Problemy pojawiające się w firmie mogą być rozwiązywane na przeróżne sposoby. Niestety w Polsce w dalszym ciągu przoduje jednak droga sądowa.

Sposoby na rozwiązanie sporu pracowniczego

Podstawową metodą na rozwiązanie konfliktu pracowniczego jest rozmowa i podjęcie próby znalezienia porozumienia. Z oczywistych względów ten sposób może być trudny, zwłaszcza gdy chociaż jedna ze stron nie chce słyszeć o żadnych rozmowach. Pracodawca może pełnić tutaj formę mediatora, o ile oczywiście sam nie jest stroną danego konfliktu. Rozmowy odbywające się z udziałem osoby trzeciej, która nie jest zaangażowana w spór, są dobrym pomysłem, choć niewątpliwe wymagają ustępstw po każdej ze stron konfliktu.

Dużo bardziej powszechnym sposobem na rozwiązywanie sporów pracowniczych jest skierowanie sprawy na drogę postępowania sądowego – albo do sądu pracy, albo do sądu cywilnego. Takie prawo przysługuje zarówno pracownikowi, jak i pracodawcy. Sądowe rozstrzygnięcie pojawia się najczęściej wtedy, gdy pracownik lub pracodawca dopuści się naruszenia obowiązujących przepisów prawa praca bądź regulacji zawartych w umowie o pracę. Warto zapamiętać, że ta forma pomocy jest dostępna na każdym etapie sporu i nie musi być poprzedzona żadną formą postępowania ugodowego (sądowego lub prywatnego). Strony stosunku pracy nie mogą także zakazać sobie wzajemnie korzystania z prawa do sądu podczas trwania stosunku pracy oraz po jego zakończeniu.

Wyrok SN z dnia 22 lutego 1985 roku (sygn. akt I PRN 6/85)

„Na tle przepisów Kodeksu pracy nie jest dopuszczalna ugoda, która by zmieniała uprzednio złożone przez zakład pracy oświadczenie w przedmiocie rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia. Taką ugodę, jako niedopuszczalną w stosunkach pracy, uznać należy za niezgodną z prawem”.

Polubowne sposoby rozwiązywania sporów

Na chwilę obecną możemy wyróżnić 4 formy polubownego rozwiązywania sporów pracowniczych, są nimi:

  • ugoda pozasądowa – zawiera się ją bez udziału sądu, może powstać na każdym etapie załatwiania sprawy, także wtedy, gdy jest już ona badana w ramach określonego postępowania sądowego. W ramach ugody zwaśnione strony czynią ustępstwa względem przeciwnika i dążą do zawarcia wzajemnego kompromisu;
  • ugoda sądowa – jest zawierana w toku danego postępowania sądowego, może o nią wnioskować każda ze stron postępowania, a także sąd. Tego rodzaju ugoda podlega regulacji art. 917 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący bądź mogący powstać;
  • mediacje – jest to forma rozmów, które odbywają się z udziałem osoby trzeciej (mediatora). Celem każdej mediacji jest osiągnięcie kompromisu oraz zawarcie ugody odpowiadającej dwóm stronom konfliktu;
  • postępowanie przed komisją pojednawczą – komisje pojednawcze mogą funkcjonować w danym zakładzie pracy na podstawie przepisów kp, spełniają podobny cel do mediatora – ich prawa powinna doprowadzić do rozwiązania konfliktu.

Zgodnie z treścią art. 243 i 244 kp pracownik może dochodzić swych roszczeń ze stosunku pracy na drodze sądowej. Przed skierowaniem sprawy na drogę sądową może on żądać wszczęcia postępowania pojednawczego przed komisją pojednawczą. Pracodawca i pracownik powinni dążyć do polubownego załatwienia sporu ze stosunku pracy.

W celu polubownego załatwiania sporów o roszczenia pracowników ze stosunku pracy mogą być powoływane komisje pojednawcze. Komisję pojednawczą powołują wspólnie pracodawca i zakładowa organizacja związkowa, a jeżeli u danego pracodawcy nie działa zakładowa organizacja związkowa – pracodawca, po uzyskaniu pozytywnej opinii pracowników.

Czy polubowne rozwiązanie sporu pracowniczego jest obowiązkowe?

Tak naprawdę żaden przepis nie nakłada obowiązku podjęcia próby polubownego rozwiązania konfliktu pracowniczego. Skłócone strony nie muszą więc korzystać z takich rozwiązań i mogą oddać sprawę pod rozstrzygnięcie właściwego sądu już na samym początku konfliktu. Takie sytuacje nie są w Polsce rzadkością. Pamiętajmy więc, że pracodawca nie może zmusić swojego pracownika do podpisania żadnej ugody, udziału w mediacjach lub w postępowaniu przed firmową komisją pojednawczą, jeśli zatrudniony nie wyraża na to swojej zgody.

Z praktycznego punktu widzenia warto jednak zadbać o możliwość podjęcia ugody, nawet jeśli jest pewne, że sprawa i tak trafi do sądu. Jeśli to nastąpi, strona, która próbowała podjąć rozmowy pojednawcze, znajdzie się na lepszej pozycji wyjściowej w sądzie. Chęć ugodowego rozwiązania konfliktu świadczy o dobrej woli i możliwości współpracy, co może doprowadzić do tego, że dana osoba wygra całe postępowanie i uzyska korzystne dla siebie rozstrzygnięcie.

Podsumowanie

Polubowne metody rozwiązywania sporów pracowniczych są dobrym pomysłem na zażegnanie konfliktu w zakładzie pracy niezależnie od tego, kto jest stroną problematycznej sytuacji. Pracodawca ani nikt inny nie może jednak zmusić pracownika do tego, aby skorzystał z ugodowego rozwiązania. Każda ze stron konfliktu ma prawo do niezwłocznego wniesienia swojej sprawy na drogę postępowania sądowego, bez względu na to, czy podjęto jakiekolwiek próby mediacji.

Artykuły
Brak wyników.
Więcej artykułów
Wzory
Brak wyników.
Więcej wzorów