Przedsiębiorcy mają obowiązek opłacania składek za swoich pracowników, ale także w określonych sytuacjach płacą składki za siebie. W przypadku przedsiębiorców nie wszystkie składki są jednak obowiązkowe. Składka chorobowa i zdrowotna, choć dotyczą podobnych obszarów, stanowią dwa zupełnie inne ubezpieczenia – nie każde z nich jest obligatoryjne dla przedsiębiorcy. Ubezpieczenie zdrowotne a chorobowe – na czym polega więc różnica? Wyjaśniamy to w artykule.
Ubezpieczenie zdrowotne przedsiębiorcy
Składka zdrowotna jest składką obowiązkową. Do końca 2021r. podstawę ustalenia składki na ubezpieczenie zdrowotne stanowiła zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego.
Jednak od 1 stycznia 2022r. Polski Ład wprowadził w tym zakresie zmianę i podstawę ustala się w zależności od formy opodatkowania i tak przy:
- skali podatkowej i podatku liniowy, podstawą jest osiągnięty dochód,
- karcie podatkowej podstawa to minimalne wynagrodzenia
- przy ryczałcie podstaw zależy od osiąganego przychodu:
- dla firm o rocznych przychodach do 60 tys. zł miesięczna podstawa składki zdrowotnej wyniesie 60 proc. przeciętnego wynagrodzenia,
- dla przychodów do 300 tys. zł 100 proc. przeciętnego wynagrodzenia,
- dla przychodów wyższych 180 proc. przeciętnego wynagrodzenia.
Szczegółowy sposób wyliczania składki zdrowotnej dla przedsiębiorców można znaleźć w artykule: Polski Ład – składka zdrowotna osób prowadzących działalność od 2022 roku
Ubezpieczenie chorobowe przedsiębiorcy
Składka chorobowa jest z kolei dobrowolna. Wysokość składki na ubezpieczenie chorobowe przedsiębiorcy to 2,45% podstawy wymiaru składki. Minimalna wysokość podstawy wymiaru jest ogłaszana przez ZUS i w 2023 r. w przypadku opłacania standardowych składek (tzw. duży ZUS) wynosi 4161,00 zł. Oznacza to, że dobrowolna składka na ubezpieczenie chorobowe będzie wynosić minimum 101,94 zł.
Warto pamiętać, że podwyższenie podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe skutkuje jednocześnie wyższymi składkami na ubezpieczenie emerytalne, rentowe i wypadkowe, ponieważ są one ustalane od jednej podstawy wymiaru.
Należy zaznaczyć, że ubezpieczenie chorobowe przedsiębiorcy jest możliwe tylko w przypadku obowiązkowego podlegania ubezpieczeniom społecznym. Od 2022 roku nieterminowe opłacenie składek nie spowoduje ustania dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Nie będzie potrzeby za każdym razem występować dodatkowo z wnioskiem do ZUS o przywrócenie ciągłości ubezpieczeń.
Ubezpieczenie zdrowotne a chorobowe – różnice
Największą różnicą występującą pomiędzy składką zdrowotną a chorobową jest to, że składka zdrowotna jest obowiązkowa, a chorobowa – dobrowolna. Przedsiębiorca decyduje, czy chce opłacać składkę chorobową, natomiast opłacanie składki zdrowotnej jest już obligatoryjne. W tabeli poniżej prezentujemy najważniejsze różnice pomiędzy omawianymi ubezpieczeniami.
Składka zdrowotna | Składka chorobowa | |
Czy jest obowiązkowa? | Tak. | Nie. |
Wysokość składki | W przypadku kilku działalności składka opłacana jest z każdego tytułów. Wysokość składki zależy od formy opodatkowania działalności. | Zmienna – zależnie od opłaconej podstawy składek społecznych. |
Odliczenie składki od podatku | Tak - możliwość odliczenia części składki zdrowotnej zależy od formy opodatkowania przedsiębiorcy. | Może być:
|
Co umożliwia? | Opiekę medyczną NFZ. | Wypłatę zasiłków:
|
Składka chorobowa – kiedy jest dobrowolna?
Nie tylko przedsiębiorcy mają możliwość zostać objętymi dobrowolną składką chorobową. Również inne grupy mają takie prawo, jeśli obowiązkowo podlegają ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu, ponieważ:
- wykonują pracę nakładczą;
- wykonują pracę na podstawie umowy-zlecenia, umowy agencyjnej lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, lub współpracują przy wykonywaniu tych umów;
- pracują odpłatnie na podstawie skierowania do pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania;
- są osobą duchowną;
- są doktorantem, który otrzymuje stypendium doktoranckie.
Dobrowolnym ubezpieczeniem zostaje się objętym od dnia, który wskaże się we wniosku. Dzień ten nie może być jednak wcześniejszy od dnia, w którym złożono ten wniosek.
Ubezpieczenie zdrowotne a chorobowe – podsumowanie
Podsumowując, opłacanie obowiązkowej składki zdrowotnej jest gwarancją bezpłatnego korzystania z usług medycznych Narodowego Funduszu Zdrowia, czyli uprawnia do przebywania w szpitalach czy uzdrowiskach. Dobrowolna składka chorobowa natomiast uprawnia do wypłaty zasiłków chorobowych i macierzyńskich. Opóźnienie w zapłacie składek, w tym składki chorobowej, może skutkować utratą prawa do zasiłku.
