System EMCS w podatku akcyzowym to kluczowe narzędzie, którego podstawową funkcją jest nadzór oraz monitorowanie przemieszczania wyrobów akcyzowych w procedurze zawieszenia poboru akcyzy. Opiera się on zarówno na unijnych, jak i krajowych regulacjach, a poniżej przedstawiamy praktyczne wskazówki związane z jego funkcjonowaniem.
System EMCS w podatku akcyzowym a ogólne założenia projektu
System Przemieszczania oraz Nadzoru Wyrobów Akcyzowych (ang. Excise Movement and Control System) jest przede wszystkim wykorzystywany w ramach przemieszczania wyrobów akcyzowych w procedurze zawieszenia poboru akcyzy. Ponadto stosuje się go do monitorowania przemieszczenia wyrobów zwolnionych od akcyzy lub opodatkowanych zerową stawką podatku akcyzowego.
W systemie jest prowadzona ewidencja przemieszczeń wyrobów akcyzowych, czyli podmiotów uczestniczących w wysyłce oraz odbiorze. Użytkownikami systemu są przede wszystkim:
- podmioty prowadzące składy podatkowe;
- zarejestrowani wysyłający;
- zarejestrowani odbiorcy;
- organy podatkowe.
System EMCS opiera się na przekazywaniu dokumentów elektronicznych. W tym zakresie możemy wyróżnić trzy dokumenty:
- e-AD – elektroniczny administracyjny dokument, na podstawie którego przemieszcza się wyroby akcyzowe z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy;
- e-SAD – elektroniczny uproszczony dokument administracyjny, na podstawie którego przemieszcza się, w ramach nabycia wewnątrzwspólnotowego lub dostawy wewnątrzwspólnotowej, poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy:
- wyroby akcyzowe wymienione w załączniku nr 2 do ustawy,
- alkohol etylowy całkowicie skażony środkami dopuszczonymi do skażania alkoholu etylowego na podstawie Rozporządzenia Komisji (WE) nr 3199/93 z dnia 22 listopada 1993 roku w sprawie wzajemnego uznawania procedur całkowitego skażania alkoholu etylowego do celów zwolnienia z podatku akcyzowego;
- e-DD – elektroniczny dokument, na podstawie którego:
- przemieszcza się na terytorium kraju poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy wyroby akcyzowe objęte zwolnieniem od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie lub wyroby akcyzowe wymienione w załączniku nr 2 do ustawy, opodatkowane zerową stawką akcyzy ze względu na ich przeznaczenie,
- monitoruje się na terytorium kraju sprzedaż wyrobów węglowych objętych zwolnieniem od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie finalnemu nabywcy węglowemu przez pośredniczący podmiot węglowy, który w poprzednim roku kalendarzowym sprzedał powyżej 30 mln kg wyrobów węglowych.
Zgodnie z art. 46w ustawy o podatku akcyzowym system EMCS gromadzi:
- aktualne informacje o wyrobach akcyzowych;
- informacje dotyczące:
- podmiotu wysyłającego, podmiotu odbierającego, przemieszczanych wyrobów akcyzowych, środka transportu, którym są przemieszczane wyroby akcyzowe, terminów związanych z przemieszczaniem wyrobów akcyzowych oraz przyczyn unieważnienia e-AD lub e-DD – w przypadku przemieszczania wyrobów akcyzowych z użyciem systemu,
- podmiotu wysyłającego, podmiotu odbierającego, wyrobów węglowych oraz daty ich sprzedaży – w przypadku monitorowania sprzedaży wyrobów węglowych z użyciem systemu.
Zgodnie z par. 3 rozporządzenia w sprawie danych umieszczanych w systemie oraz trybu postępowania w przypadku przemieszczania wyrobów akcyzowych przy użyciu systemu dostarczane są do niego również informacje dotyczące:
- zakończenia przemieszczenia wyrobów akcyzowych – w przypadku braku technicznej możliwości obsługi tego przemieszczenia w systemie;
- obowiązku zapłaty podatku akcyzowego z tytułu stwierdzonych ubytków wyrobów akcyzowych – w przypadku stwierdzenia ubytków wyrobów akcyzowych przemieszczanych na terytorium kraju;
- braku możliwości dalszego przemieszczania wyrobów akcyzowych – w przypadku całkowitego zniszczenia lub utraty tych wyrobów lub braku możliwości dalszego ich przemieszczania z innych powodów;
- przeładunku wyrobów akcyzowych przemieszczanych w procedurze zawieszenia poboru akcyzy poza składem podatkowym, obejmujące w szczególności datę i miejsce zdarzenia, dane kolejnego podmiotu organizującego transport lub kolejnego przewoźnika, w tym imię i nazwisko lub nazwę podmiotu, adres jego zamieszkania lub siedziby oraz numer VAT, oznaczenie środka transportu, numery identyfikacyjne zamknięć urzędowych lub pieczęci handlowych;
- nieprzesłania raportu odbioru – w przypadku, gdy raport odbioru nie został przesłany w terminie przez podmiot odbierający;
- zamiaru odmowy przyjęcia wyrobów akcyzowych lub odmowy przyjęcia wyrobów akcyzowych – w przypadku, gdy podmiot odbierający zamierza odmówić lub odmawia przyjęcia wyrobów akcyzowych, w szczególności w związku z niezgodnością wyrobów akcyzowych wskazanych w e-AD z zamówieniem;
- nieotrzymania raportu odbioru – w przypadku nieotrzymania w terminie przez podmiot wysyłający raportu odbioru.
Praktyczne wskazówki związane z niedostępnością systemu EMCS
Stosowanie systemu EMCS ma charakter obligatoryjny. Jednocześnie nie jest wykluczony przypadek awarii czy też niedostępności systemu. W zakresie sposobu postępowania w takich przypadku należy odwołać się do Rozporządzenia z dnia 29 grudnia 2022 roku w sprawie niedostępności systemu.
Zgodnie z treścią tego rozporządzenia system jest niedostępny w przypadku:
- stwierdzenia jego niedostępności przez podmiot wysyłający lub podmiot odbierający, jeżeli nie została ogłoszona niedostępność, o której mowa w pkt 2;
- stwierdzenia oraz ogłoszenia jego niedostępności przez Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Łodzi.
W przypadku niedostępności systemu przez okres nie dłuższy niż:
- dwie godziny;
- jedna godzina – w przypadku wyrobów akcyzowych, o których mowa w art. 32 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku akcyzowym – odpowiednio podmiot wysyłający lub podmiot odbierający, który stwierdził niedostępność systemu, informuje o tej niedostępności właściwy organ.
W takim przypadku właściwy organ udziela zgody na zastosowanie następującej procedury:
- podmiot wysyłający, przed rozpoczęciem przemieszczania wyrobów akcyzowych z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy oraz poza tą procedurą z użyciem systemu, umieszcza odpowiednio w dokumencie zastępującym e-AD, w dokumencie zastępującym e-DD albo dokumencie zastępującym e-SAD lokalny numer referencyjny;
- podmiot odbierający:
- nie dokonuje rozładunku odbieranych wyrobów akcyzowych do momentu przeprowadzenia kontroli celno-skarbowej, w przypadku gdy przed uzyskaniem tej zgody otrzymał informację o zamiarze przeprowadzenia przez naczelnika urzędu celno-skarbowego tej kontroli,
- informuje niezwłocznie właściwego naczelnika urzędu skarbowego o odbiorze wyrobów akcyzowych z zastosowaniem dokumentu zastępującego raport odbioru.
Następnie podmiot wysyłający lub podmiot odbierający dostarcza naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu dla miejsca odbioru wyrobów akcyzowych czytelnie podpisany dokument zastępujący raport odbioru, w terminie 5 dni odpowiednio od dnia:
- odbioru wyrobów akcyzowych – w przypadku, gdy dokument zastępujący raport odbioru sporządza podmiot odbierający;
- potwierdzenia odbioru wyrobów akcyzowych – w przypadku, gdy dokument zastępujący raport odbioru sporządza podmiot wysyłający.
Przepisy ustawy o podatku akcyzowym oraz rozporządzenia wykonawcze w szczegółowy sposób określają zakres gromadzonych danych oraz mechanizm działania systemu EMCS. Dodatkowo uregulowano sposób postępowania w przypadku niedostępności systemu.
Polecamy:
