Tytuł prawny do lokalu w CEIDG - czy jest obowiązkowy?

Przedsiębiorca, rejestrując jednoosobową działalność gospodarczą, jest zobowiązany do podania szeregu informacji związanych z prowadzoną działalnością, które następnie podlegają weryfikacji przez organ rejestrujący. W przypadku deklarowania stałego miejsca wykonywania działalności gospodarczej (lub miejsc dodatkowych) ważne jest posiadanie tytułu prawnego do danego lokalu. Czy jednak jest obowiązek załączenia lub przedłożenia takiej umowy? Jaki może być tytuł prawny do lokalu w CEIDG? Odpowiedź poniżej.

Dane niezbędne do rejestracji działalności w CEIDG

Wpisowi do CEIDG podlegają następujące dane ewidencyjne:

1. imię i nazwisko przedsiębiorcy, numer PESEL, o ile taki posiada, oraz data urodzenia, o ile nie posiada numeru PESEL;

2. dodatkowe określenia, które przedsiębiorca włącza do firmy, o ile takich używa;

3. oznaczenie „w spadku”, jeżeli został ustanowiony zarząd sukcesyjny;

4. numer identyfikacyjny REGON przedsiębiorcy, o ile taki posiada;

5. numer identyfikacji podatkowej (NIP) przedsiębiorcy, o ile taki posiada, oraz informacje o jego unieważnieniu lub uchyleniu;

6. informacja o obywatelstwie przedsiębiorcy;

7. adres do doręczeń oraz – jeżeli przedsiębiorca takie miejsce posiada – adres stałego miejsca wykonywania działalności gospodarczej; dane dotyczące adresu są zgodne z oznaczeniami kodowymi przyjętymi w krajowym rejestrze urzędowym podziału terytorialnego kraju, o ile to w danym przypadku możliwe;

8. inne niż wymienione w pkt 6 dane kontaktowe przedsiębiorcy, w szczególności adres poczty elektronicznej, adres strony internetowej, numer telefonu, o ile dane te zostały zgłoszone przez przedsiębiorcę we wniosku o wpis do CEIDG;

9. przedmiot wykonywanej działalności gospodarczej według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) na poziomie podklasy, w tym jeden przedmiot przeważającej działalności.

Oprócz powyższych danych ewidencyjnych wpisowi podlegają również dane informacyjne wskazane w art. 5 ust. 2 Ustawy z dnia 6 marca 2018 roku o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy.

Tytuł prawny do lokalu w CEIDG

Przedsiębiorca wpisany do CEIDG jest obowiązany posiadać tytuł prawny do nieruchomości, których adresy, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 6 ustawy o CEIDG, podlegają wpisowi.

Przedmiotowy przepis przewiduje obowiązek przedsiębiorcy do posiadania tytułu prawnego do nieruchomości, gdzie stale prowadzi działalność gospodarczą lub też gdzie wskazany został adres do korespondencji. Ma to pomóc uniknąć sytuacji, gdzie przedsiębiorca podaje adres, do którego nie ma tytułu prawnego.

Tytuły prawne do lokalu mogą przybrać różne formy w zależności od stanu faktycznego posiadania. Może to być:

1. akt notarialny (umowa sprzedaży);

2. umowa najmu;

3. umowa dzierżawy;

4. umowa użyczenia;

5. akt notarialny (umowa darowizny);

6. wyrok sądowy/ugoda zawarta przed sądem;

7. służebność;

8. decyzja administracyjna.

Przedsiębiorca powinien posiadać w dokumentacji ww. dokumenty potwierdzające jego tytuł prawny do zajmowanego na potrzeby działalności gospodarczej lokalu.

Wykazanie miejsca prowadzenia działalności gospodarczej

W chwili dokonywania rejestracji działalności gospodarczej w CEIDG przedsiębiorca nie jest zobligowany do dołączenia jako załącznika dokumentu potwierdzającego tytuł prawny do nieruchomości.

Zgodnie z art. 7 ustawy o CEIDG wraz z wnioskiem o wpis do CEIDG, z wyjątkiem wniosku o wykreślenie przedsiębiorcy, składa się oświadczenia o:

1. podejmowaniu lub wykonywaniu określonej działalności gospodarczej nieobjętej żadnym z zakazów, o którym mowa w art. 5 ust. 2 pkt 13–15 ustawy o CEIDG, wydanym wobec osoby, której wpis dotyczy;

2. posiadaniu tytułu prawnego do nieruchomości, których adresy są wpisywane do CEIDG.

Z powyższego przepisu (art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o CEIDG) wynika, że w chwili rejestracji, jedyne co przedsiębiorca musi zrobić w zakresie podanych we wniosku danych adresowych, to złożyć oświadczenie.

Ważne przy tym, aby przedsiębiorca pamiętał, że oświadczenia, o których mowa w art. 7 ust. 1 ustawy o CEIDG, składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia. Składający oświadczenia zawiera w nich klauzulę o treści: „Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia”. Klauzula ta zastępuje pouczenie organu uprawnionego do odebrania oświadczenia o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.

Zgodnie z art. 233 § 1 ustawy – Kodeks karny kto, składając zeznanie mające służyć za dowód w postępowaniu sądowym lub w innym postępowaniu prowadzonym na podstawie ustawy, zeznaje nieprawdę lub zataja prawdę, podlega karze pozbawienia wolności do lat 8. Jak stwierdził Sąd Najwyższy, „przedmiotem ochrony przepisu art. 233 § 1 Kodeksu karnego jest szeroko rozumiane dobro wymiaru sprawiedliwości, w szczególności zaś wartość, jaką jest zapewnienie wiarygodności ustaleń dokonywanych w postępowaniu sądowym lub innym postępowaniu przewidzianym w ustawie, a co za tym idzie, ochrona prawidłowości [...] wydawanych orzeczeń” (postanowienie SN z 1 kwietnia 2005 roku, IV KK 42/05, LEX nr 151484).

W przypadku powzięcia przez ministra właściwego do spraw gospodarki informacji o braku tytułu prawnego do nieruchomości wskazanej we wpisie do CEIDG, której adres wskazano zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 6 ustawy o CEIDG, minister właściwy do spraw gospodarki, z urzędu lub na wniosek osoby przedstawiającej dowód posiadania tytułu prawnego do nieruchomości wskazanej we wpisie przedsiębiorcy, wzywa przedsiębiorcę do przedstawienia dowodu posiadania tytułu prawnego do nieruchomości lub dokonania odpowiedniej zmiany wpisu w tym zakresie, w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania.

Zgodnie z art. 32 ust. 4 ustawy o CEIDG, jeżeli przedsiębiorca mimo wezwania, o którym powyżej, nie przedstawi dowodu posiadania tytułu prawnego do nieruchomości wskazanej we wpisie lub nie dokona zmiany swojego wpisu w zakresie adresów, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 6 ustawy o CEIDG, minister właściwy do spraw gospodarki wykreśla, w drodze decyzji administracyjnej, przedsiębiorcę z CEIDG.

Wobec tego, w przypadku kontroli ze strony organu administracji ujawnione zostanie, że przedsiębiorca nie jest w stanie wykazać tytułu prawnego do zajmowanego lokalu, to wówczas podlega wykreśleniu z CEIDG. Ma ono charakter obligatoryjny.

Przede wszystkim celem tego przepisu było i jest zapewnienie bezpieczeństwa obrotu gospodarczego i eliminacja bądź znaczące zmniejszenie liczby przedsiębiorców wprowadzających w błąd co do adresu do doręczeń oraz/lub adresu stałego miejsca wykonywania działalności gospodarczej. Te informacje są szczególnie istotne, choćby w przypadku dochodzenia roszczeń przez wierzycieli danego przedsiębiorcy. Zgodnie z zasadami ogólnymi Kodeksu postępowania cywilnego pozew składa się do sądu właściwego ze względu na siedzibę/adres zamieszkania pozwanego. Brak tych danych lub ich błędne/niezgodne ze stanem rzeczywistym ujawnienie w CEIDG w sposób znaczący może utrudnić dochodzenie od przedsiębiorcy ewentualnych roszczeń.

Wobec powyższego należy wskazać, że przedsiębiorca oprócz faktycznego posiadania adresu do doręczeń czy też stałego adresu prowadzenia działalności gospodarczej powinien posiadać tytuł prawny do takiego lokalu/nieruchomości. Co prawda w chwili rejestracji nie musi dołączać żadnej kopii umowy, ale jednocześnie składa on oświadczenie, że taki tytuł prawny posiada. Brak wykazania tytułu prawnego na wezwanie organu administracyjnego skutkuje wykreśleniem przedsiębiorcy z CEIDG, co jest najdotkliwszą konsekwencją.