Umowa użyczenia polega na tym, że użyczający pozwala biorącemu na używanie oddanej mu w tym celu rzeczy. Umowę tę różni od umowy najmu czy dzierżawy jej bezpłatny charakter. Przepisy dotyczące tej procedury określa Kodeks cywilny w art. 710 -719.
Pobierz darmowy wzór umowy użyczenia w formacie pdf i docx!
Umowa użyczenia - strony
W każdej umowie bardzo ważne jest, aby spisując ją wskazać strony, które ją zwierają. Dlatego też w umowie użyczenia powinny się znaleźć: nazwy stron, ich adres, numer dowodu osobistego(w przypadku osób fizycznych), numer NIP (w przypadku firm), numer wpisu do rejestru przedsiębiorców.
W profesjonalnym nazewnictwie użyczający to komodant ( osoba, która zobowiązuje się pozwolić na bezpłatne używanie rzeczy) a biorący to komodatariusz ( osoba, która przyjmuje rzecz do bezpłatnego używania).
Umowa użyczenia - przedmiot
W umowie musi zostać wskazana rzecz, która jest użyczana. Przedmiotem umowy użyczenia może być praktycznie każda rzecz, nawet nieruchomość, lub część rzeczy. Tutaj warto także zaznaczyć, w jakim stanie znajduje się użyczana rzecz. Jeżeli posiada jakikolwiek uszczerbek, warto to odnotować. Umowa użyczenia ma zatem za przedmiot korzystanie z rzeczy.
Przekazanie przedmiotu umowy użyczenia
Strony umowy oświadczają, że biorący wziął w użyczenie rzecz kompletną i sprawną, nadającą się do użytku. Jeżeli umowa użyczenia nie określa sposobu użytkowania przedmiotu, zakłada się, że będzie on używany zgodnie ze swoim przeznaczeniem.
Umowa użyczenia - okres trwania
Użyczenie może, ale nie musi być określone czasowo. Dlatego też warto zawrzeć tę informację w umowie i jeżeli został ustalony czas użyczenia, umieścić go w dokumencie. Umowa użyczenia może być więc zawarta na czas oznaczony lub nieoznaczony.
Jeżeli umowa użyczenia została zawarta na czas nie oznaczony, użyczenie kończy się, gdy biorący uczynił z rzeczy użytek odpowiadający umowie albo gdy upłynął czas, w którym mógł ten użytek uczynić.
Umowa użyczenia - ograniczenia i odpowiedzialność
Jeżeli użyczający nie chce, aby biorący przekazał użyczony przedmiot osobie trzeciej, taka informacja może znaleźć się w umowie. Jednak nawet jeśli użyczający nie spisze tej uwagi, Kodeks Cywilny reguluje te czynności. Jeżeli kilka osób wspólnie wzięło rzecz do używania, ich odpowiedzialność jest solidarna.
Roszczenia z tytułu umowy użyczenia:
- naprawianie szkody za uszkodzenie lub pogorszenie rzeczy przez biorącego,
- zwrot nakładów na rzecz, które poczynił biorący,
- naprawienie szkody doznanej przez biorącego wskutek wady rzeczy.
Roszczenia te przedawniają się z upływem 1 roku od dnia zwrotu rzeczy.
Pokrycie kosztów bieżącej eksploatacji
Zazwyczaj koszty eksploatacji użyczonej rzeczy pokrywa biorący. Strony umowy mogą wymienić konkretnie o jakie koszty chodzi, np. w przypadku użyczenia samochodu może to być zakup paliwa i wymiana opon.
Umowa użyczenia - rozwiązanie
Umowa użyczenia zazwyczaj rozwiązuje się za porozumieniem stron, chyba że określono inną metodę lub wskazano określony czas użyczenia. Umowa użyczenia może być rozwiązana gdy:
- biorący uczynił użytek z rzeczy według umowy,
- upłynął czas kiedy biorący mógł używać rzecz.
Ponadto można wypowiedzieć umowę w terminie uwzględniającym interesy stron. Istnieją również szczególne przypadki uzasadniające zakończenie użyczenia.
Okoliczności uzasadniające żądanie zwrotu rzeczy to np.:
- biorący używa rzecz sprzecznie z umową / sprzecznie z właściwością rzeczy/ sprzecznie z jej przeznaczeniem,
- biorący powierzył rzecz osobie trzeciej a zastrzeżono w umowie zakaz takiego działania,
- rzecz stała się potrzebna użyczającemu a nie przewidział tego w chwili zawierania umowy.
Warunki zwrotu przedmiotu (fakultatywnie)
Jeżeli ze zwrotem użyczonego przedmiotu wiąże się poniesienie dodatkowych kosztów, również należy zaznaczyć to w umowie. Warto mieć na uwadze, że wskazanie biorącego, jako odpowiedzialnego za zwrot przedmiotu, leży w interesie użyczającego.
Umowa użyczenia - postanowienia końcowe
Na końcu umowy strony zaznaczają w jaki sposób mają zostać zgłaszane zmiany do umowy. Dodatkowo umieszczana jest informacja o ilości egzemplarzy dokumentu oraz podpisy stron umowy albo ich reprezentantów.
W umowie użyczenia można także zawrzeć dodatkowe informacje odnoszące się do sposobu, w jaki dana rzecz powinna być użytkowana oraz precyzujące miejsce, w którym biorący może ją użytkować.
Ten rodzaj użytkowania rzeczy nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych, więc biorący nie opłacają podatku PCC w związku z podpisaniem umowy użyczenia.
