Umowę toolingu zawierają między sobą przedsiębiorcy (zlecający i wykonawca). Jest to korzystne porozumienie, dzięki któremu jedna ze stron pozyskuje narzędzia, a druga unika opodatkowania podatkiem VAT. Dowiedz się, jak działa umowa toolingu i kiedy warto z niej skorzystać.
Czym jest umowa toolingu?
Umowa toolingu (od ang. tool – narzędzie, tooling – obróbka) to kontrakt zawierany między przedsiębiorcami. Dla tego porozumienia charakterystyczne jest, że każda z jego stron zyskuje zarówno obowiązki, jak i korzyści. Wykonawca otrzymuje od zlecającego określone narzędzia. Mogą to być np. środki trwałe czy ruchomości, które będzie on następnie użytkował dla osiągnięcia celu gospodarczego. Z kolei zlecający, który w dalszym ciągu pozostaje właścicielem użyczonych narzędzi, zyskuje korzyść na gruncie podatkowym – omija go konieczność zapłaty podatku VAT w wysokości 23 proc.
Od strony formalnej umowa toolingu należy do umów nienazwanych. Oznacza to, że przedsiębiorcy stosujący tę umowę mają swobodę w kształtowaniu swoich praw i obowiązków. Muszą oni jednak pamiętać, by zarówno treść, jak i cel umowy nie stały w sprzeczności z właściwością stosunku, ustawą i zasadami współżycia społecznego (art. 3531 Kodeksu cywilnego).
Kto najczęściej korzysta z umów toolingu?
Zawieranie umów toolingu jest bardzo popularne wśród podmiotów działających w grupach kapitałowych. Firmy, które nie są powiązane czy to osobowo, czy kapitałowo rzadziej sięgają po ten rodzaj umowy. Głównym powodem jest brak wiedzy o możliwości skorzystania z toolingu.
Często umowę toolingu duże firmy proponują mniejszym partnerom. Przykładem mogą być przedsiębiorstwa zaopatrujące punkty gastronomiczne. Restauracje czy bary bardzo często otrzymują wyposażenie od browaru. Obejmuje ono ławy, stoły, stoliki, krzesła barowe i kompleksowe wyposażenie ogródków letnich. Z kolei w sklepach bardzo często można spotkać lodówki obrandowane logo znanej marki, która w ten sposób zapewnia swoim produktom dobrą ekspozycję.
Umowa toolingu może być też korzystna dla przedsiębiorcy posiadającego urządzenia i szukającego partnera, który wyprodukuje dla niego określony towar. Najczęściej są to produkty wysokiej jakości, cenne lub o nietypowych parametrach (wymiarach, kształcie).
Środki trwałe a umowa toolingu
Dla umowy toolingu charakterystyczne jest przekazanie wykonawcy środków trwałych, czyli np. laptopów, maszyn, urządzeń czy innych przedmiotów. Są one niezbędne wykonawcy, by mógł on osiągnąć ustalony cel. Strony podpisujące umowę toolingu powinny zawsze dokładnie określić:
- w jaki sposób środki trwałe będą używane – wykonawca nie może mieć w tej kwestii dowolności, gdyż nie zostaje ich właścicielem,
- kto (wykonawca czy zlecający) będzie ponosił koszty związane z eksploatacją lub ubezpieczeniem środków trwałych – najczęściej obowiązek ten obciąża wykonawcę,
- czy zlecającemu będzie przysługiwać prawo kontrolowania przekazanych środków trwałych – ma to szczególne znaczenie, gdy przedsiębiorcy współpracują ze sobą po raz pierwszy.
Po zakończeniu umowy, czyli po osiągnięciu celu, wykonawca musi zwrócić środki trwałe właścicielowi – zlecającemu.
Podatek dochodowy i VAT a umowa toolingu
Umowa toolingu zakłada ekwiwalentność świadczeń, czyli nie ma charakteru nieodpłatnego. To z kolei powoduje, że nie może ona być opodatkowana w PIT. Potwierdzają to dotychczas wydane interpretacje podatkowe, np. Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 28 września 2015 r., (sygn. IBPB-1-2/4510-267/15/AK).
Przedsiębiorcy zamierzający po raz pierwszy podpisać umowę toolingu, mogą mieć też wątpliwości w zakresie opodatkowania podatkiem VAT. W przypadku toolingu nie dochodzi do dostawy towarów – właściciel środków trwałych się nie zmienia. Z tego względu umowa toolingu nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Na takim stanowisku stoją również organy skarbowe, które w tej kwestii wydały indywidualne interpretacje, np. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 27 lipca 2017 r. (0115-KDIT1-2.4012.250.2017.2.RS).
Jakie korzyści płyną z toolingu dla przedsiębiorców?
Umowa toolingu ma charakter umowy ekwiwalentnej – zyskuje na niej każda ze stron. Dla zlecającego jej zawarcie oznacza:
- brak konieczności ponoszenia kosztów utrzymania środków trwałych – w umowach toolingu często koszty eksploatacji urządzeń, maszyn czy innych przedmiotów są przenoszone na wykonawcę,
- gwarancję otrzymania wyrobu (produktu), na który umówił się on z wykonawcą na wcześniej ustalonych warunkach i w uzgodnionych cenach (najczęściej są one niższe niż rynkowe z uwagi na udostępnienie wykonawcy maszyn lub urządzeń),
- możliwość reklamowania się w często prestiżowych lokalizacjach (np. w centrum miasta) – dotyczy to przedsiębiorców, którzy dostarczają obrandowane meble restauracjom,
- korzyści na gruncie podatkowym – brak konieczności zapłaty wspomnianego już podatku VAT w wysokości 23 proc.,
- możliwość amortyzacji posiadanych środków trwałych – przez cały okres trwania umowy toolingu pozostają one w majątku zlecającego.
Z umowy toolingu korzyści czerpie również wykonawca. Zawarcie takiego porozumienia oznacza dla niego przede wszystkim:
- brak konieczności nabywania środków trwałych – w ten sposób do jego dyspozycji pozostają środki, które w innych sytuacjach musiałby wydać na zakup maszyn lub urządzeń,
- ma zagwarantowane dochody – umowy toolingu są podpisywane na czas określony lub nieokreślony, zatem przedsiębiorca nie musi szukać dodatkowych zleceń,
- zdobycie nowych kwalifikacji – pracownicy realizujący zlecenie mają szansę poznać nowe techniki lub zdobyć nowe umiejętności, dzięki czemu firma zwiększa swoją konkurencyjność na rynku,
- dalszy rozwój – zwłaszcza w przypadku długoterminowych umów toolingu przedsiębiorca może planować w oparciu o nie rozwój swojego przedsiębiorstwa,
- możliwość zwiększenia zatrudnienia – pozwala na to zarówno współpraca z innym podmiotem gospodarczym, jak i brak konieczności zakupu środków trwałych.
Umowa toolingu oferuje szereg korzyści dla współpracujących ze sobą przedsiębiorców. Nie bez znaczenia pozostają kwestie podatkowe. Również konstrukcja aktualnie obowiązujących przepisów zachęca do korzystania z toolingu.
