Brak wystarczającego kapitału na potrzebny firmie sprzęt powoduje konieczność szukania alternatywnych źródeł finansowania prowadzonej działalności. Jednym z takich zewnętrznych źródeł pozyskania kapitału jest leasing. Charakter leasingu, jak większości umów w obrocie gospodarczym, ma za zadanie nieść obustronne korzyści - zarówno biorącemu przedmiot leasingu do użytkowania, jak i samemu leasingodawcy.
Definicja umowy leasingu w ustawie o podatku dochodowym
Sama ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie określa wprost poszczególnych rodzajów leasingu, ale określa szczegółowo, co należy rozumieć przez umowę leasingu. Zgodnie z art. 23a pkt 1 updof oraz odpowiednio art. 17a pkt 1 updop:
“Ilekroć w rozdziale jest mowa o umowie leasingu - rozumie się przez to umowę nazwaną w kodeksie cywilnym, a także każdą inną umowę, na mocy której jedna ze stron, zwana dalej >>finansującym<<, oddaje do odpłatnego używania albo używania i pobierania pożytków na warunkach określonych w ustawie drugiej stronie, zwanej dalej "korzystającym", podlegające amortyzacji środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne, a także grunty oraz prawo wieczystego użytkowania gruntów”.
Rodzaje leasingu
Choć sama ustawa o podatku dochodowym czy to od osób fizycznych czy prawnych, ani Kodeks cywilny nie wyróżniają rodzajów leasingu, w praktyce ze względu na sam sposób rozliczania leasingu, a dokładniej amortyzacji przedmiotu leasingu, wyróżnia się dwa rodzaje umów leasingowych, potocznie zwanych leasingiem operacyjnym oraz leasingiem finansowym.
Leasing operacyjny
To umowa, na podstawie której leasingobiorca otrzymuje do używania przedmiot leasingu, w stosunku do którego odpisów amortyzacyjnych dokonuje leasingodawca. Oznacza to, że rzecz będąca przedmiotem umowy pozostaje na czas jej trwania własnością firmy leasingowej. Użytkująca przedmiot firma nie ma prawa do jego amortyzacji.
Leasing finansowy
W praktyce zwany jest również leasingiem kapitałowym. Przedmiot leasingu jest od rozpoczęcia trwania umowy leasingu własnością leasingobiorcy. Firma użytkująca daną rzecz może więc od razu zakwalifikować ją jako środek trwały, wprowadzając go do ewidencji i na tej podstawie dokonywać odpisów amortyzacyjnych, jakie będą stanowiły koszt podatkowy prowadzonej działalności.
Leasing operacyjny a finansowy - różnice i podobieństwa
Stanowi koszt podatkowy | Leasing operacyjny | Leasing finansowy |
część raty kapitałowej | tak | nie |
część odsetkowa raty | tak | tak |
amortyzacja po stronie leasingobiorcy | nie | tak |
amortyzacja po stronie leasingodawcy | tak | nie |
wydatki na bieżącą eksploatację | tak | tak |
limit - kilometrówka | nie | nie |
ubezpieczenie | tak | tak |
Przychody i koszty leasingobiorców i leasingodawców
Zgodnie z art. 23b ust. 1 updof (art. 17b. ust 1 updop) opłaty ustalone w umowie leasingu, ponoszone przez korzystającego w podstawowym okresie umowy z tytułu używania środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, stanowią przychód finansującego i odpowiednio koszt uzyskania przychodów korzystającego, jeżeli spełnione są określone warunki:
1. Umowa leasingu, w przypadku gdy korzystającym jest firma (spółka lub jednoosobowa działalność gospodarcza), została zawarta na:
- czas oznaczony, stanowiący co najmniej 40% normatywnego okresu amortyzacji - w przypadku, gdy przedmiotem umowy leasingu są podlegające odpisom amortyzacyjnym rzeczy ruchome lub wartości niematerialne i prawne,
- okres co najmniej 5 lat, jeżeli jej przedmiotem są podlegające odpisom amortyzacyjnym nieruchomości.
“Art. 23a pkt 4 updof (art. 17a. pkt 4 updop) Ilekroć w rozdziale jest mowa o normatywnym okresie amortyzacji - rozumie się przez to w odniesieniu do: a) środków trwałych - okres, w którym odpisy amortyzacyjne, wynikające z zastosowania stawek amortyzacyjnych określonych w Wykazie stawek amortyzacyjnych, zrównują się z wartością początkową środków trwałych, b) wartości niematerialnych i prawnych - okres ustalony w art. 22m.” |
2. Umowa leasingu, w przypadku, gdy korzystającym jest osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej, została zawarta na czas oznaczony.
3. Suma ustalonych opłat w umowie leasingu, o której mowa w pkt 1 lub 2, pomniejszona o należny podatek od towarów i usług, odpowiada co najmniej wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, a w przypadku zawarcia przez finansującego następnej umowy leasingu środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej, będących uprzednio przedmiotem takiej umowy, odpowiada co najmniej jego wartości rynkowej z dnia zawarcia następnej umowy leasingu.
Wyjątek od wyżej wymienionych zasad stanowi przypadek, w którym finansujący (leasingodawca) w dniu zawarcia umowy leasingu korzysta ze zwolnień w podatku dochodowym przysługujących na podstawie:
- art. 6 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2011 r. nr 74, poz. 397, z późn. zm.),
- przepisów o specjalnych strefach ekonomicznych.
W odniesieniu do takich umów stosuje się zasady opodatkowania określone w art. 23f-23h updof (art. 17f-17h updop).
