Osoby ubezpieczone w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych, które wyczerpały okres pobierania zasiłku chorobowego, a ich stan zdrowia nadal nie pozwala na wykonywanie pracy, mają prawo do ubiegania się o świadczenie rehabilitacyjne. Warunkiem jego przyznania jest rokowanie, że dalsze leczenie pozwoli na powrót do zdrowia oraz odzyskanie zdolności do wykonywania pracy. Świadczenie rehabilitacyjne jest przyznawane na okres niezbędny do przywrócenia zdolności do pracy, jednak nie dłużej niż na rok.
Wniosek o przyznanie świadczenia rehabilitacyjnego
W przypadku choroby pracownik w pierwszej kolejności otrzymuje od pracodawcy wynagrodzenie chorobowe, które jest wypłacane w zależności od wieku osoby chorej, przez 33 dni lub 14 dni w wymiarze rocznym.
Po przekroczeniu tego okresu, pracodawca składa do ZUS dokument Z-3, na podstawie którego pracownik otrzymuje zasiłek chorobowy.
Osoba niezdolna do pracy może pobierać zasiłek chorobowy przez 182 dni, a jeżeli choruje na gruźlicę, okres ten wydłuża się do 270 dni. Po upływie czasu zasiłkowego, chory, którego dalsze leczenie czy rehabilitacja daje nadzieję na powrót do zdrowia, ma prawo do wnioskowania o świadczenie rehabilitacyjne. Może to zrobić także osoba, która po skierowaniu na badania przez lekarza orzecznika ZUS w celu przyznania renty, otrzymała orzeczenie, że istnieje prawdopodobieństwo odzyskania zdolności do pracy.
W celu uzyskania świadczenia należy co najmniej sześć tygodni przed zakończeniem okresu pobierania zasiłku chorobowego złożyć do ZUS wniosek ZUS ZNp-7. Jest to dokument niezbędny do ustalenia prawa do świadczenia.
Do wniosku należy dołączyć:
- zaświadczenie o stanie zdrowia na druku ZUS OL-9,
- wywiad zawodowy z miejsca pracy, na druku ZUS OL-10, wywiad nie jest wymagany jeżeli niezdolność do pracy powstała po ustaniu tytułu ubezpieczenia lub osoba niezdolna do pracy jest ubezpieczonym prowadzącym pozarolniczą działalność gospodarczą,
- protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy - w razie niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy,
- karta wypadku przy pracy - w razie niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy ubezpieczonego innego niż pracownik,
- decyzja o stwierdzeniu choroby zawodowej wydana przez inspektora sanitarnego - w razie niezdolności do pracy spowodowanej chorobą zawodową.
O stanie zdrowia osoby wnioskującej o świadczenie rehabilitacyjne orzeka lekarz orzecznik ZUS, komisja lekarska ZUS, jeżeli ubezpieczony wniósł sprzeciw od orzeczenia lekarskiego.
Kiedy świadczenie rehabilitacyjne nie przysługuje
Nie każdy może się ubiegać o przyznanie świadczenia rehabilitacyjnego. Zgodnie z art. 18 ust. 7 Ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, świadczenie rehabilitacyjne nie przysługuje osobie uprawnionej do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego oraz do urlopu dla poratowania zdrowia, udzielonego na podstawie odrębnych przepisów, a także:
- w okresie urlopu bezpłatnego lub wychowawczego,
- w okresie, w którym ubezpieczony zachowuje prawo do wynagrodzenia na podstawie szczególnych przepisów,
- w okresie tymczasowego aresztowania lub odbywania kary pozbawienia wolności z wyjątkiem przypadków, w których prawo do zasiłku wynika z ubezpieczenia chorobowego osób wykonujących odpłatnie pracę na podstawie skierowania do pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania,
- za cały okres świadczenia rehabilitacyjnego, jeżeli niezdolność do pracy spowodowana została w wyniku umyślnego przestępstwa lub wykroczenia, co zostało stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu,
- za miesiąc kalendarzowy, w którym zostało stwierdzone wykonywanie pracy zarobkowej albo wykorzystywania okresu, na który świadczenie zostało przyznane niezgodnie z jego celem.
Wysokość świadczenia rehabilitacyjnego
Kwota wypłacanego świadczenia rehabilitacyjnego jest uregulowana przepisami prawa. Jest zależna od podstawy wymiaru zasiłku chorobowego pobieranego przed świadczeniem i zgodnie z art. 19 ust. 1 Ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, wynosi :
- 90% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego - w okresie pierwszych trzech miesięcy,
- 75% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego - za pozostały okres,
- 100% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego - jeżeli niezdolność do pracy przypada w okresie ciąży.
Podstawa wymiaru zasiłku chorobowego podlega waloryzacji wskaźnikiem obowiązującym w kwartale, w którym przypada pierwszy dzień świadczenia chorobowego. Świadczenie rehabilitacyjne przysługuje za każdy dzień niezdolności do pracy, bez wyłączania dni ustawowo wolnych od pracy.
