Kiedy można uzyskać zamówienie publiczne poza PZP?

Ustawa z dnia 11 września 2019 roku – Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2019 roku poz. 2019, t.j. Dz.U. z 2021 roku poz. 1129) przewiduje ścisłą procedurę udzielania zamówień publicznych. Jednak nie w każdym przypadku zamówienie publiczne musi być udzielane według procedury wynikającej z ustawy. Przeczytaj poniższy artykuł i sprawdź, kiedy można uzyskać zamówienie publiczne poza PZP?

Progi stosowania ustawy PZP

Przepisy ustawy Prawo zamówień publicznych stosuje się do udzielania:

• zamówień klasycznych oraz organizowania konkursów, których wartość jest równa lub przekracza kwotę 130 000 zł, przez zamawiających publicznych;
• zamówień sektorowych oraz organizowania konkursów, których wartość jest równa lub przekracza progi unijne, przez zamawiających sektorowych;
• zamówień w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa, których wartość jest równa lub przekracza progi unijne, przez zamawiających publicznych oraz zamawiających sektorowych;
• zamówień klasycznych oraz organizowania konkursów, których wartość jest równa lub przekracza progi unijne, przez zamawiających subsydiowanych.

Zamówienia w procedurze międzynarodowej

Przepisów ustawy nie stosuje się do zamówień klasycznych oraz zamówień sektorowych lub konkursów, których zamawiający jest obowiązany udzielić lub które ma obowiązek przeprowadzić na podstawie innej niż PZP procedury, tj.:

• procedury organizacji międzynarodowej;
• procedury wynikającej z porozumienia tworzącego zobowiązanie prawnomiędzynarodowe jak umowa międzynarodowa zawarta między Rzecząpospolitą Polską a 1 lub wieloma państwami niebędącymi członkami Unii Europejskiej, w celu pozyskania dostaw, usług lub robót budowlanych na potrzeby zrealizowania bądź prowadzenia wspólnego przedsięwzięcia;
• w całości finansowanych przez organizację międzynarodową lub międzynarodową instytucję finansującą, jeżeli zamawiający stosuje do tych zamówień lub konkursów inną niż określona ustawą procedurę organizacji międzynarodowej bądź międzynarodowej instytucji finansującej;
• finansowanych w ponad 50% przez organizację międzynarodową lub międzynarodową instytucję finansującą, jeżeli uzgodniono z nimi zastosowanie do tych zamówień lub konkursów innej niż określona ustawą procedury organizacji międzynarodowej bądź międzynarodowej instytucji finansującej.

Którzy zamawiający publiczni nie muszą stosować PZP?

Przepisów ustawy nie stosuje się do zamówień lub konkursów udzielanych przez Narodowy Bank Polski związanych z:

• wykonywaniem zadań dotyczących realizacji polityki pieniężnej, a w szczególności zamówień na usługi finansowe związane z emisją, sprzedażą, kupnem i transferem papierów wartościowych lub innych instrumentów finansowych;
• obrotem papierami wartościowymi emitowanymi przez Skarb Państwa;
• obsługą zarządzania długiem krajowym i zadłużeniem zagranicznym;
• emisją znaków pieniężnych i gospodarką tymi znakami;
• gromadzeniem rezerw dewizowych i zarządzaniem tymi rezerwami;
• gromadzeniem złota i metali szlachetnych;
• prowadzeniem rachunków bankowych i przeprowadzaniem bankowych rozliczeń pieniężnych.

Przepisów ustawy nie stosuje się ponadto także do zamówień lub konkursów udzielanych przez Bank Gospodarstwa Krajowego:

• związanych z realizacją zadań dotyczących obsługi funduszy utworzonych, powierzonych lub przekazanych Bankowi Gospodarstwa Krajowego oraz realizacją programów rządowych, w części dotyczącej prowadzenia rachunków bankowych, przeprowadzania bankowych rozliczeń pieniężnych i działalności na rynku międzybankowym bądź pozyskiwania środków finansowych dla zapewnienia płynności finansowej, finansowania działalności obsługiwanych funduszy i programów oraz refinansowania akcji kredytowej;
• związanych z operacjami na rynku międzybankowym dotyczących zarządzania długiem Skarbu Państwa oraz płynnością budżetu państwa;
• związanych z wykonywaniem działalności bankowej przez Bank Gospodarstwa Krajowego, w części dotyczącej otwierania i prowadzenia rachunków bankowych, przeprowadzania bankowych rozliczeń pieniężnych i działalności na rynku międzybankowym, a także pozyskiwania środków finansowych dla zapewnienia płynności finansowej oraz refinansowania akcji kredytowej.

Przepisów ustawy PZP nie stosuje się ponadto do zamówień lub konkursów udzielanych przez zamawiających publicznych oraz zamawiających subsydiowanych, w celu prowadzenia działalności w zakresie:

• udostępniania publicznej sieci telekomunikacyjnej,
• obsługi publicznej sieci telekomunikacyjnej,
• świadczenia publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych za pomocą publicznej sieci telekomunikacyjnej.

Zamówienia usług podmiotów publicznych – kiedy nie stosujemy PZP?

Przepisów ustawy nie stosuje się do zamówień:

• na usługi Narodowego Banku Polskiego;
• na usługi Banku Gospodarstwa Krajowego, w zakresie bankowej obsługi jednostek sektora finansów publicznych i innych państwowych jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, z wyłączeniem jednostek samorządu terytorialnego;
• udzielanych instytucji gospodarki budżetowej przez organ władzy publicznej wykonujący funkcje organu założycielskiego tej instytucji, jeżeli spełnia określone w PZP warunki;
• na usługi udzielane przez zamawiającego publicznego i zamawiającego sektorowego zamawiającemu publicznemu, któremu wyłączne prawo do świadczenia tych usług przyznano na podstawie ustawy lub innego aktu normatywnego podlegającego publikacji.

Zamówienie publiczne poza PZP

Przepisów ustawy PZP nie stosuje się do zamówień lub konkursów, których przedmiotem:

• są usługi arbitrażowe lub pojednawcze;
• są usługi prawne zastępstwa procesowego w postępowaniu arbitrażowym lub pojednawczym bądź przed sądami, trybunałami, lub innymi organami publicznymi państwa członkowskiego UE, państw trzecich lub przed międzynarodowymi sądami, trybunałami, instancjami arbitrażowymi bądź pojednawczymi;
• są usługi doradztwa prawnego w zakresie przygotowania postępowań, o których mowa powyżej lub gdy zachodzi wysokie prawdopodobieństwo, że sprawa, której dotyczy to doradztwo, stanie się przedmiotem tych postępowań;
• notarialnego poświadczania i uwierzytelniania dokumentów;
• do których świadczenia wykonawcy są wyznaczani przez sąd lub trybunał danego państwa członkowskiego UE, lub wyznaczani z mocy prawa w celu wykonania konkretnych zadań pod nadzorem takich trybunałów bądź sądów;
• związane z wykonywaniem władzy publicznej;
• są określone w ustawie PZP usługi badawcze lub rozwojowe;
• jest nabycie audycji i materiałów do audycji lub ich opracowanie, produkcja lub koprodukcja, jeżeli są przeznaczone na potrzeby świadczenia audiowizualnych usług medialnych lub radiowych usług medialnych – udzielanych przez dostawców audiowizualnych lub radiowych usług medialnych;
• jest zakup czasu antenowego lub audycji od dostawców audiowizualnych bądź radiowych usług medialnych;
• jest nabycie własności lub innych praw do istniejących budynków bądź nieruchomości;
• są usługi finansowe związane z emisją, sprzedażą, kupnem lub zbyciem papierów wartościowych bądź innych instrumentów finansowych;
• są pożyczki lub kredyty, bez względu na to, czy wiążą się one z emisją, sprzedażą, kupnem lub zbyciem papierów wartościowych bądź innych instrumentów finansowych, z wyjątkiem kredytów zaciąganych przez jednostki samorządu terytorialnego w ramach limitów zobowiązań określonych w uchwale budżetowej;
• są określone w ustawie PZP usługi w dziedzinie obrony cywilnej, ochrony ludności i zapobiegania niebezpieczeństwom, świadczone przez organizacje lub stowarzyszenia o charakterze niekomercyjnym, z wyjątkiem usług transportu sanitarnego pacjentów;
• są usługi publiczne w zakresie transportu pasażerskiego koleją lub metrem;
• są dostawy uprawnień do emisji do powietrza gazów cieplarnianych i innych substancji, jednostek poświadczonej redukcji emisji oraz jednostek redukcji emisji, w rozumieniu przepisów o handlu uprawnieniami do emisji do powietrza gazów cieplarnianych i innych substancji.

Zamówienia poniżej progów unijnych – kiedy nie stosujemy PZP?

Przepisów ustawy PZP nie stosuje się także do niektórych zamówień o wartości mniejszej niż progi unijne, w tym m.in. do:

• zamówień, do których przedmiotem są dostawy lub usługi służące wyłącznie do celów prac badawczych, eksperymentalnych, naukowych lub rozwojowych, które nie służą prowadzeniu przez zamawiającego produkcji masowej służącej osiągnięciu rentowności rynkowej lub pokryciu kosztów badań bądź rozwoju;
• zamówień, do których przedmiotem są dostawy lub usługi z zakresu działalności kulturalnej związanej z organizacją wystaw, koncertów, konkursów, festiwali, widowisk, spektakli teatralnych, przedsięwzięć z zakresu edukacji kulturalnej lub z gromadzeniem materiałów bibliotecznych przez biblioteki bądź muzealiów, a także z zakresu działalności archiwalnej związanej z gromadzeniem materiałów archiwalnych, jeżeli zamówienia te nie służą wyposażaniu zamawiającego w środki trwałe przeznaczone do bieżącej obsługi jego działalności;
• zamówień, do których przedmiotem są dostawy lub usługi z zakresu działalności oświatowej związanej z gromadzeniem w bibliotekach szkolnych podręczników, materiałów edukacyjnych i materiałów ćwiczeniowych, jeżeli zamówienia te nie służą wyposażaniu zamawiającego w środki trwałe przeznaczone do bieżącej obsługi jego działalności.