Wiele osób gromadzi swoje oszczędności na zagranicznych rachunkach bankowych, co czasem może rodzić obawy, jeżeli chodzi o kwestie podatkowe. W niniejszym artykule postaramy się odpowiedzieć na pytanie, czy transfer środków pieniężnych na zagraniczny rachunek bankowy wiąże się z koniecznością zapłaty podatku do tej czynności. Zastanowimy się również, czy przelanie pieniędzy z zagranicznego banku na polski rachunek bankowy może spowodować powstanie obowiązku podatkowego.
Zakres przedmiotowy opodatkowania podatkiem PIT
Próbując odpowiedzieć na pytanie postawione na wstępie, należy na początku zastanowić się, jaki jest zakres przedmiotowy opodatkowania PIT. Mówiąc inaczej, musimy wyjaśnić, w jakich sytuacjach pojawia się obowiązek podatkowy.
Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy PIT opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Jak zatem widać, poza pewnymi wyjątkami określonymi w ustawie (które to dotyczą m.in. przychodów należnych w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej), aby można było mówić o powstaniu obowiązku podatkowego, konieczne jest wystąpienie przychodu rozumianego jako otrzymane lub pozostawione do dyspozycji podatnika określone świadczenie.
Pojęcie przychodu należy utożsamiać z uzyskaniem przysporzenia majątkowego rozumianego albo jako zwiększenie aktywów podatnika, albo jako zmniejszenie jego pasywów. W rezultacie na podstawie konkretnej czynności musi dojść do powiększenia majątku podatnika, abyśmy mogli mówić o pojawieniu się przychodu podatkowego.
Jeżeli natomiast nie mamy do czynienia z żadnym ekonomicznym przysporzeniem po stronie podatnika, to trudno mówić o przychodzie podatkowym podlegającym opodatkowaniu.
Transfer środków pieniężnych na zagraniczny rachunek a kwestia przychodu podatkowego
W kontekście dotychczasowych ustaleń rozważyć należy, czy okoliczność transferu środków pieniężnych z Polski do banku w innym kraju rodzi obowiązek podatkowy w podatku dochodowym.
Po pierwsze zauważmy, że sam przelew bankowy jest czynnością techniczną, która nie została wymieniona jako powodująca powstanie obowiązku podatkowego w PIT.
Po drugie zwróćmy uwagę, że sam przelew bankowy w żaden sposób nie zmienia właściciela środków pieniężnych. Osoba fizyczna posiadająca oszczędności jest ich właścicielem niezależnie od tego, w banku którego kraju środki te są przechowywane. Przelew bankowy dokonywany w obrębie rachunku tej samej osoby nie jest czynnością prawną powodującą zmianę właściciela.
W konsekwencji w opisanej sytuacji nie dochodzi do żadnego nowego przysporzenia majątkowego. Osoba fizyczna dokonująca transferu pieniędzyna zagraniczny rachunek bankowy nie uzyskuje z tego tytułu żadnego nowego przysporzenia majątkowego. Sam przelew środków nie generuje żadnej nowej korzyści ekonomicznej dla podatnika.
Analogiczne skutki podatkowe występować będą, gdy dochodzić będzie to transferu środków z zagranicznego rachunku bankowego na polskie konto. Również tego rodzaju przelew nie rodzi obowiązku podatkowego.
Transfer środków pieniężnych a przychód z tytułu różnic kursowych
Zagadnienie, które wiąże się z walutami obcymi, to opodatkowanie przychodu z tytułu różnic kursowych.
Zasadniczo wyróżniamy dodatnie oraz ujemne różnice kursowe. Jak podaje art. 24c ustawy PIT, różnice kursowe zwiększają odpowiednio przychody jako dodatnie różnice kursowe albo koszty uzyskania przychodów jako ujemne różnice kursowe w kwocie wynikającej z różnicy między wartościami określonymi w ust. 2 i 3.
Dodatnie różnice kursowe powstają, jeżeli wartość:
-
przychodu należnego wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski jest niższa od wartości tego przychodu w dniu jego otrzymania, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia;
-
poniesionego kosztu wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski jest wyższa od wartości tego kosztu w dniu zapłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia;
-
otrzymanych lub nabytych środków lub wartości pieniężnych w walucie obcej w dniu ich wpływu jest niższa od wartości tych środków lub wartości pieniężnych w dniu zapłaty lub innej formy wypływu tych środków lub wartości pieniężnych, według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni, z zastrzeżeniem pkt 4 i 5;
-
kredytu (pożyczki) w walucie obcej w dniu jego udzielenia jest niższa od wartości tego kredytu (pożyczki) w dniu jego zwrotu, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni;
-
kredytu (pożyczki) w walucie obcej w dniu jego otrzymania jest wyższa od wartości tego kredytu (pożyczki) w dniu jego spłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni.
Natomiast ujemne różnice kursowe powstają, jeżeli wartość:
-
przychodu należnego wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski jest wyższa od wartości tego przychodu w dniu jego otrzymania, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia;
-
poniesionego kosztu wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski jest niższa od wartości tego kosztu w dniu zapłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia;
-
otrzymanych lub nabytych środków lub wartości pieniężnych w walucie obcej w dniu ich wpływu jest wyższa od wartości tych środków lub wartości pieniężnych w dniu zapłaty lub innej formy wypływu tych środków lub wartości pieniężnych, według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni, z zastrzeżeniem pkt 4 i 5;
-
kredytu (pożyczki) w walucie obcej w dniu jego udzielenia jest wyższa od wartości tego kredytu (pożyczki) w dniu jego zwrotu, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni;
-
kredytu (pożyczki) w walucie obcej w dniu jego otrzymania jest niższa od wartości tego kredytu (pożyczki) w dniu jego spłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni.
W kontekście powyższego przepisu ważne staje się udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy osoba fizyczna regulująca swoje zobowiązania w walutach obcych jest zobligowana do wykazania przychodu z tytułu różnic kursowych.
W odpowiedzi na tak postawione pytanie należy przede wszystkim wskazać na treść art. 24c ust. 10 ustawy PIT, który podaje, że zasady ustalania różnic kursowych stosują podatnicy prowadzący działalność gospodarczą lub działy specjalne produkcji rolnej. W rezultacie przychodu z tytułu różnic kursowych nie mogą rozpoznać osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej lub działów specjalnych produkcji rolnej.
W ramach podsumowania możemy zatem postawić tezę, że czynność transferu środków pieniężnychna zagraniczny rachunek bankowy tej samej osoby fizycznej nie wiąże się z powstaniem przychodu podatkowego, zatem zdarzenie to nie determinuje powstania obowiązku podatkowego w zakresie PIT.
