Przedsiębiorcy chcą zatrudniać coraz lepiej wykształconych specjalistów. Obecnie pracownicy poza ukończeniem szkół branżowych muszą się dokształcać na licznych kursach. W ten sposób podnoszą oni swoje kwalifikacje i mogą liczyć na wyższe zarobki. Firmy organizujące szkolenia zapewne zastanawiają się czy świadczone usługi należy opodatkować podatkiem od towarów usług. Sprawdźmy, usługi szkoleniowe dofinansowane ze środków publicznych a zwolnienie z VAT - czy to możliwe?
Usługi szkoleniowe - opodatkowanie podatkiem VAT
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.
Natomiast przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu ustawy o VAT.
Tym samym, w przypadku usług szkoleniowych na pewno podlegają one opodatkowaniu podatkiem VAT. Przypomnijmy, że aby usługi szkoleniowe były opodatkowane podatkiem VAT, muszą być wykonane przez podatnika w rozumieniu ustawy o VAT.
Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Pod pojęciem działalności gospodarczej, rozumie się wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Usługi szkoleniowe dofinansowane ze środków publicznych a zwolnienie z VAT
Na wstępie należy przypomnieć, że podstawowa stawka podatku VAT wynosi 23%. W przypadku, gdy świadczone są usługi szkoleniowe co do zasady należy stosować stawkę podstawową. Tym samym w większości przypadków usługi szkoleniowe są opodatkowane według stawki 23%.
Wskazać ponadto należy, że zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej ustawodawca przewiduje dla niektórych towarów i usług obniżone stawki podatku albo zwolnienie od podatku.
Zastosowanie obniżonej stawki podatku lub zwolnienia od podatku jako odstępstwo od zasady powszechności i równości opodatkowania możliwe jest jedynie w przypadku wykonywania czynności ściśle określonych w ustawie oraz w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie jej upoważnienia.
Zakres i zasady zwolnienia od podatku dostaw towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.
Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 26 ustawy zwalnia się od podatku usługi świadczone przez:
jednostki objęte systemem oświaty w rozumieniu przepisów Ustawy z dnia 14 grudnia 2016 roku – Prawo oświatowe, w zakresie kształcenia i wychowania;
uczelnie, jednostki naukowe Polskiej Akademii Nauk oraz jednostki badawczo-rozwojowe, w zakresie kształcenia na poziomie wyższym – oraz dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane.
Ponadto zwalnia się od podatku usługi kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego inne niż wymienione powyżej:
prowadzone w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach lub
świadczone przez podmioty, które uzyskały akredytację w rozumieniu przepisów Ustawy z dnia 14 grudnia 2016 roku – Prawo oświatowe – wyłącznie w zakresie usług objętych akredytacją, lub
finansowane w całości ze środków publicznych – oraz świadczenie usług i dostawę towarów ściśle z tymi usługami związane.
Powyższe zwolnienie nie mają zastosowania do dostawy towarów lub świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi, jeżeli:
nie są one niezbędne do wykonania usługi podstawowej zwolnionej z VAT;
ich głównym celem jest osiągnięcie dodatkowego dochodu przez podatnika, przez konkurencyjne wykonywanie tych czynności w stosunku do podatników niekorzystających z takiego zwolnienia.
Jednocześnie, stosownie do treści § 3 ust. 1 pkt 14 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 roku w sprawie zwolnień od podatku towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień zwolnione od podatku od towarów i usług są usługi kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego, finansowane w co najmniej 70% ze środków publicznych, oraz świadczenie usług i dostawa towarów ściśle z tymi usługami związane.
Usługi szkolenia zawodowego
W tym celu należy zwrócić uwagę, że dyrektywa unijna wyjaśnia nam, co należy rozumieć przez usługi szkolenia zawodowego.
Usługi szkolenia zawodowego obejmują nauczanie pozostające w bezpośrednim związku z branżą lub zawodem, tak samo jak nauczanie mające na celu uzyskanie lub uaktualnienie wiedzy do celów zawodowych. Czas trwania kursu w zakresie kształcenia zawodowego bądź przekwalifikowania nie ma znaczenia do tego celu.
Zauważyć należy, iż mając na uwadze powołane regulacje prawa unijnego, że definicja usług kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego kładzie nacisk na „bezpośredni” związek nauczania z branżą lub zawodem, co narzuca stosowanie specyficznego programu nauczania dla skonkretyzowanego odbiorcy. Usługi w zakresie kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania obejmują nauczanie mające na celu uzyskanie lub uaktualnienie wiedzy do celów zawodowych.
W praktyce bardzo często podatnicy nie wiedzą, czy ich szkolenie ma charakter szkolenia zawodowego.
Przykład 1.
Podatnik prowadzi placówkę oświatową. Podatnik jest czynnym podatnikiem podatku VAT. W lipcu wygrał konkurs na dofinansowanie swoich kursów w ramach programu przywrócenia do aktywności osób w wieku ponad 50 lat. W ramach projektu osoby te będą uczyły się, jak pisać CV, list motywacyjny, jak zachowywać się na rozmowach o pracę i wiele innych niezbędnych umiejętności w celu możliwości uzyskania pracy. Czy w związku z tym, że podatnik otrzymał 100-procentowe dofinansowanie z PUP, nie będzie musiał opodatkowywać szkolenia podatkiem VAT?
W tym przypadku szkolenie nie może korzystać ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT. Nie ma charakteru szkolenia zawodowego. W analizowanym przypadku ma charakter ogólny.
Przykład 2.
Prowadząca placówkę oświatową spółka jest czynnym podatnikiem podatku VAT. W lipcu wygrała konkurs na dofinansowanie swoich kursów w ramach programu przekwalifikowania osób w wieku ponad 50 lat. W ramach projektu osoby te będą uczyły się nowych zawodów, takich jak sprzedawca, kasjer, opiekun. Czy w związku z tym, że podatnik otrzymał 100-procentowe dofinansowanie z PUP, nie będzie musiał szkolenia opodatkowywać podatkiem VAT?
W tym przypadku bez wątpienia mamy do czynienia ze szkoleniem zawodowym. Co istotne tutaj, szkolenia są dofinansowanie w 100% i podatnik będzie mógł skorzystać ze zwolnienia.
Podsumowując, organizując szkolenia, należy zawsze ustalić, czy mają one charakter usług szkolenia zawodowego obejmującego nauczanie pozostające w bezpośrednim związku z branżą lub zawodem.
