Osoba prowadząca działalność gospodarczą ma możliwość jej zawieszenia. Co to znaczy? Jest to okresowe zaprzestanie prowadzenia działalności gospodarczej. „Zawieszenie” to praktyczne rozwiązanie dla przedsiębiorców, którzy z różnych przyczyn przez pewien okres nie mogą lub nie chcą prowadzić działalności, jednak nie chcą jej zamykać, ponieważ w przyszłości planują wznowienie. Odpowiadamy na pytanie, kiedy zawiesić działalność, by uniknąć płacenia składek ZUS.
Zasady ogólne dotyczące zawieszenia działalności
Zgodnie z ustawą Prawo przedsiębiorców osoba prowadząca działalność gospodarczą ma możliwość zawiesić ją:
- na czas określony
- lub na czas nieokreślony,
jednak nie krótszy niż 30 dni.
Co ważne, działalność gospodarczą może zawiesić jedynie przedsiębiorca niezatrudniający pracowników, natomiast zgodnie z art. 22 ust. 2 Prawa przedsiębiorców wyjątkowo wstrzymać działalność może także przedsiębiorca zatrudniający wyłącznie pracowników przebywających na urlopie macierzyńskim bądź wychowawczym.
Zawieszenie działalności gospodarczej – prawa i obowiązki
Zgodnie z przepisami Prawa przedsiębiorców w okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca nie może wykonywać działalności gospodarczej i osiągać bieżących przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej. Jednak w okresie trwania zawieszenia:
- ma on prawo wykonywać wszelkie czynności niezbędne do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów;
- może przyjmować należności lub obowiązek regulować zobowiązania, powstałe przed datą zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej;
- ma prawo zbywać własne środki trwałe i wyposażenie;
- ma prawo albo obowiązek uczestniczyć w postępowaniach sądowych, postępowaniach podatkowych i administracyjnych związanych z działalnością gospodarczą wykonywaną przed zawieszeniem wykonywania działalności gospodarczej;
- wykonuje wszelkie obowiązki nakazane przepisami prawa;
- ma prawo osiągać przychody finansowe, także z działalności prowadzonej przed zawieszeniem wykonywania działalności gospodarczej;
- może zostać poddany kontroli na zasadach przewidzianych dla przedsiębiorców wykonujących działalność gospodarczą.
Zawieszenie działalności gospodarczej – zgłoszenie
W celu zgłoszenia zawieszenia działalności gospodarczej przedsiębiorca ma obowiązek złożyć do urzędu gminy wypełniony formularz CEIDG-1. Należy w nim zaznaczyć kwadrat 3. – „wniosek o wpis informacji o zawieszeniu działalności gospodarczej”, a w dalszej części wskazać datę rozpoczęcia zawieszenia oraz jego przewidywany okres (nie krótszy niż 30 dni). Formularz może zostać złożony elektronicznie, informacje na ten temat są dostępne na stronie internetowej Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.
Na podstawie złożonego formularza CEIDG-1 informacja o zawieszeniu działalności gospodarczej zostanie przesłana do ZUS-u automatycznie, a ten przygotowuje odpowiednie dokumenty:
- ZUS ZWPA – wyrejestrowanie płatnika składek;
- ZUS ZWUA – wyrejestrowanie z ubezpieczeń przedsiębiorcy oraz ewentualnie osoby współpracującej;
- ZUS ZCNA – wyrejestrowanie członków rodziny (jeżeli takie osoby zostały zgłoszone).
Przedsiębiorca dostanie z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych pisemną informację o sporządzonych dokumentach.
Kiedy opłaca się zawiesić działalność gospodarczą?
Przedsiębiorca od dnia zawieszenia działalności gospodarczej zwolniony jest z opłacania składek społecznych, natomiast za każdy pełny miesiąc miesiąca – także z uiszczania składki zdrowotnej. Tym samym osoba planująca zawiesić działalność może zaoszczędzić na opłacanych składkach, wybierając odpowiedni moment.
Kiedy zawiesić działalność, aby nie płacić żadnych składek?
Jak już zostało wspomniane, przedsiębiorca opłacający składki społeczne jest zwolniony z ich uregulowania od pierwszego dnia wskazanego we wniosku CEIDG jako dzień zawieszenia działalności. Oznacza to, że jeśli zawieszenie działalności następuje w trakcie miesiąca, to składki społeczne są naliczane proporcjonalnie do dni prowadzenia działalności przed zawieszeniem.
Przykład 1.
Pani Anna zawiesiła działalność gospodarczą 10 sierpnia. Do ZUS-u jest zgłoszona z kodem 05 10, czyli opłaca pełne składki. Podczas generowania deklaracji ZUS DRA za sierpień pani Anna pomniejszyła podstawę składek proporcjonalnie do 9 dni prowadzenia działalności (od 1 do 9 sierpnia). Natomiast składkę zdrowotną była zobowiązana zapłacić w całości.
Podstawa składek „duży ZUS”: 4161,00 zł
4161,00 zł : 31 dni (liczba dni w sierpniu) x 9 (liczba dni prowadzenia działalności przed zawieszeniem) = 1208,03 zł
Podstawa składek w sierpniu wynosi 1208,03 zł
Składka emerytalna: 1208,03 zł x 19,52% = 235,81 zł
Składka rentowa: 1208,03 zł x 8% = 96,64 zł
Składka wypadkowa: 1208,03 zł x 1,67% = 20,17 zł
Składka chorobowa (dobrowolna): 1208,03 zł x 2,45% = 25,27 zł
Składka na Fundusz Pracy:1031,58 zł x 2,45% = 29,60 zł
Suma składek społecznych i FP za sierpień będzie wynosiła 407,49 zł
Składka zdrowotna powinna być opłacona w zależności od dochodu/przychodu.
Z kolei inaczej sprawa wygląda w przypadku składki zdrowotnej. Jest ona płacona zawsze w całości (jest niepodzielna) i nawet jeśli działalność była prowadzona jeden dzień w miesiącu, składkę zdrowotną należy uregulować w całości.
Kiedy więc zawiesić działalność, żeby nie płacić żadnych składek? Otóż najlepiej zrobić to z pierwszym dniem miesiąca. Dzięki temu przedsiębiorca będzie zwolniony z opłacania zarówno składek społecznych, jak i zdrowotnych za cały miesiąc.
Przykład 2.
Pan Andrzej złożył wniosek CEIDG-1, wskazując zawieszenie działalności 1 września. Oznacza to, że ostatnie składki ZUS zapłaci za sierpień (do 10 września). Jednak za wrzesień pan Andrzej będzie zwolniony ze składek społecznych.
Przykład 3.
Pani Olga zawiesiła działalność 31 października. Oznacza to, że za październik zapłaci pełną składkę zdrowotną oraz składki społeczne pomniejszone o jeden dzień.
Przedsiębiorca korzystający z ulgi na start lub preferencyjnych składek ZUS przy zawieszeniu działalności nie traci do nich prawa. Okres zawieszenia wliczany jest jednak do czasu prowadzenia działalności, czyli 6 miesięcy lub 24 miesiące niższych składek skraca się o okres zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej.
Zawieszenie działalności jest co do zasady okresem przejściowym, a przedsiębiorca prędzej czy później planuje ją wznowić. Przyczyną najczęściej jest okresowość prowadzenia działalności i tym samym zmniejszenie przychodów. W związku z tym warto wiedzieć, kiedy zawiesić działalność, aby zaoszczędzić na opłacanych składkach ZUS.
