Przedsiębiorca, w sytuacji braku popytu na sprzedawane towary czy też świadczone usługi, może zdecydować się na zawieszenie działalności gospodarczej. W tym przypadku pojawia się pytanie - czy wtedy również należy opłacać składki na ubezpieczenia społeczne ?
Wyrejestrowanie ze składek
Zawieszenie działalności, tak samo jak jej założenie, odbywa się za pomocą wniosku CEIDG - 1. Po jego złożeniu urząd miasta przesyła informację do ZUS, który sporządza odpowiednie dokumenty i dokonuje wyrejestrowania:
- płatnika składek, wypełniając formularz ZUS ZWPA,
- z ubezpieczeń, wypełniając formularz ZUS ZWUA,
- z ubezpieczeń osoby współpracującej z przedsiębiorcą, wypełniając formularz ZUS ZWUA,
- członków rodziny przedsiębiorcy, wypełniając formularz ZUS ZCNA,
- członków rodziny osoby współpracującej z przedsiębiorcą, wypełniając formularz ZUS ZCNA.
O wszystkich sporządzonych dokumentach w związku z zawieszeniem działalności ZUS powiadamia płatnika składek odrębnym pismem.
Zgodnie z powyższym, wyrejestrowanie ze składek ZUS, oznacza, iż przedsiębiorca nie ma dłużej obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Płatnik składek ubezpieczeniu nie podlega od dnia zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej aż do dnia poprzedzającego dzień, w którym działalność zostanie wznowiona. Zawieszenie działalności skutkuje również brakiem obowiązku odprowadzania składki na ubezpieczenie zdrowotne.
Przez cały okres zawieszenia prowadzenia firmy, przedsiębiorca nie ma także obowiązku składania do ZUS dokumentów rozliczeniowych. Wynika to z art. 36a ust. 3 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.
Należy pamiętać, iż ZUS nie wyrejestruje płatnika, jeśli będzie on nadal zatrudniał osoby i będzie zobowiązany przekazywać za nie dokumenty rozliczeniowe.
Zawieszenie działalności w trakcie miesiąca
W przypadku, gdy przedsiębiorca zawieszenie działalności ma miejsce w trakcie miesiąca kalendarzowego, składki na ubezpieczenia społeczne należy obliczyć od podstawy wymiaru proporcjonalnie do dni prowadzenia działalności gospodarczej. Oznacza to, iż składki będę odprowadzane wyłącznie od okresu, w którym działalność była wykonywana. Proporcjonalnego zmniejszenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne dokonuje się dzieląc obowiązującą przedsiębiorcę kwotę minimalnej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne przez liczbę dni kalendarzowych miesiąca, w trakcie którego nastąpiło zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej, a następnie mnożąc przez liczbę dni, podczas których przedsiębiorca podlegał ubezpieczeniom społecznym w tym miesiącu.
Jeśli zawieszenie działalności nastąpiło w trakcie miesiąca, przedsiębiorca zobowiązany jest również do złożenia do ZUS odpowiednich deklaracji, w których przedstawi rozliczone proporcjonalnie składki na ubezpieczenia społeczne.
Należy jednak pamiętać, iż proporcjonalnego zmniejszenia nie stosuje się w przypadku odprowadzania składki na ubezpieczenie zdrowotne. Składka ta jest bowiem miesięczna i nie można jej podzielić. Przedsiębiorca zobowiązany jest opłacić ją od pełnej podstawy wymiaru, niezależnie od tego, czy działalność wykonywana była przez część czy też całość miesiąca.
Zawieszenie działalności a ubezpieczenie dobrowolne
Przedsiębiorca, w trakcie zawieszenia działalności gospodarczej, ma prawo przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia emerytalnego i rentowego i opłacać składki na te ubezpieczenia. Taka możliwość występuje w przypadku, jeśli nie ma on innego tytułu do tych ubezpieczeń (np. zatrudnienie w innym zakładzie). Przedsiębiorca nie może jednak opłacać składek na ubezpieczenie chorobowe oraz wypadkowe.
Do ubezpieczeń można przystąpić w dowolnym momencie zawieszenia działalności gospodarczej. Zgłoszenia dokonać należy na formularzu ZUS ZUA. Przedsiębiorca zostanie objęty ubezpieczeniem od dnia wskazanego we wniosku, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym wniosek został przesłany do ZUS.
Podstawę wymiaru składek na dobrowolne ubezpieczenie emerytalne i rentowe ustala się tak samo, jak dla przedsiębiorcy przed zawieszeniem działalności gospodarczej. Podstawę wymiaru składek stanowi więc kwota:
- 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, jeżeli dotychczas przedsiębiorca opłacał składki społeczne na zasadach ogólnych,
- 30% minimalnego wynagrodzenia, jeżeli przed zawieszeniem działalności przedsiębiorca był uprawniony do opłacania niższych składek, ale tylko do okresu upływu 24 pełnych miesięcy kalendarzowych licząc od dnia rozpoczęcia działalności, po upływie tego okresu składki należy odprowadzać od podstawy wymiaru określonej w pierwszym punkcie.
W przypadku kiedy zawieszenie działalności trwa dłuższej niż 30 dni, przedsiębiorca powinien zastanowić się również nad opłacaniem składki na ubezpieczenie zdrowotne. Prawo do tego ubezpieczenia wygasa bowiem po okresie 30 dni od wygaśnięcia obowiązku ubezpieczeniowego. Przedsiębiorca w okresie zawieszenia może skorzystać z 3 możliwości w tym zakresie:
- zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego jako członek rodziny - np. z ubezpieczenia małżonki,
- zarejestrowanie się w urzędzie pracy i podleganie ubezpieczeniu zdrowotnemu jako osoba bezrobotna - składkę opłaca urząd pracy, a jeśli przedsiębiorca pobiera zasiłek dla bezrobotnych - będzie ona potrącana z jego dochodu,
- przystąpienie do dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego na podstawie pisemnego wniosku złożonego w NFZ - składkę opłaca się od zdeklarowanej kwoty, która nie może być niższa niż kwota przeciętnego wynagrodzenia.
Zawieszenie działalności w systemie wFirma.pl
System wFirma pomaga w prawidłowym wyliczeniu składek za okres zawieszenia Jeśli zawieszenie nastąpiło w trakcie miesiąca, przy generowaniu deklaracji START » ZUS » DEKLARACJE ROZLICZENIOWE » DODAJ DEKLARACJE. należy w zakładce ZAAWANSOWANE zaznaczyć opcję CZĘŚCIOWE SKŁADKI i wpisać liczbę dni prowadzenia działalności z uwzględnieniem świąt, sobót i niedziel. W ten sposób w deklaracji zostaną wykazane składki za tę część miesiąca, w którym była prowadzona działalność.
