Może się zdarzyć tak, że zapomni się zapłacić za parking płatny z uwagi na pewne nieprzewidziane zdarzenia, takie jak roztargnienie, pośpiech czy brak wiedzy o korzystaniu z płatnego parkingu. Wówczas trzeba się liczyć z tym, że może się to spotkać z pewnymi sankcjami finansowymi, takimi jak tzw. opłata dodatkowa, opłata za brak biletu parkingowego. Z artykułu dowiesz się czy możliwe jest anulowanie wezwania do zapłaty za parking.
Opłata za parking w strefie płatnego parkowania a opłata za parking na terenie prywatnym
W pierwszej kolejności należy rozróżnić zasadniczo dwa rodzaje odpłatnego parkowania. Jeżeli chodzi o strefę płatnego parkowania, to zgodnie z art. 13 ust. 1 ustawy o drogach publicznych korzystający z dróg publicznych są obowiązani do ponoszenia opłat za postój pojazdów samochodowych na drogach publicznych:
- w strefie płatnego parkowania,
- w śródmiejskiej strefie płatnego parkowania.
Rada gminy (rada miasta) na wniosek wójta (burmistrza, prezydenta miasta) zaopiniowany przez organy zarządzające drogami i ruchem na drogach może ustalić strefę płatnego parkowania lub śródmiejską strefę płatnego parkowania.
Strefy płatnego parkowania wprowadza się tam, gdzie występuje deficyt miejsc parkingowych, a ich celem jest zwiększenie rotacji parkujących pojazdów samochodowych i ograniczenie ich dostępności w tych miejscach (art. 13b ust. 2 ustawy o drogach publicznych). Nie podlega dyskusji, że realizując te cele, powinno się z konieczności chronić interesy osób mieszkających na tych terenach, by nie powodować u nich nadmiernych obciążeń opłatami i dlatego wprowadza się dla nich preferencyjne opłaty, a skoro tak, to pojawia się potrzeba identyfikacji tych osób i ich samochodów. Warunek zameldowania jest tu pożyteczny i łatwy do zastosowania, przy czym nie jest sprzeczny z upoważnieniem wynikającym z przepisu art. 13b ust. 4 pkt 2 ustawy o drogach publicznych. Rada gminy (rada miasta), ustalając strefę płatnego parkowania lub śródmiejską strefę płatnego parkowania, może wprowadzić opłaty abonamentowe lub zryczałtowane oraz zerową stawkę opłaty dla niektórych użytkowników drogi.
Za nieuiszczenie opłat, o których mowa w art. 13 ust. 1 pkt 1 ustawy o drogach publicznych (dalej: u.d.p.), pobiera się opłatę dodatkową.
Rada gminy (rada miasta) określa wysokość opłaty dodatkowej, o której mowa w ust. 1, oraz sposób jej pobierania. Wysokość opłaty dodatkowej nie może przekroczyć 10% minimalnego wynagrodzenia, o którym mowa w art. 2 ust. 1 Ustawy z dnia 10 października 2002 roku o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.
Opłatę dodatkową, o której mowa w ust. 1 ww. ustawy, pobiera zarząd drogi, a w przypadku jego braku – zarządca drogi.
Stosownie do treści art. 13f ust. 1 u.d.p. za nieuiszczenie opłat, o których mowa w art. 13 ust. 1 pkt 1, pobiera się opłatę dodatkową. Rada gminy (rada miasta) określa wysokość opłaty dodatkowej, o której mowa w ust. 1, oraz sposób jej pobierania. Użycie w powyższych przepisach słowa „pobiera” wskazuje jednoznacznie, że obowiązek uiszczenia opłaty za parkowanie i opłaty dodatkowej, jeżeli ta pierwsza nie zostanie uiszczona, jest obowiązkiem wynikającym z mocy prawa. W tym zakresie nie jest zatem wymagane konkretyzowanie obowiązku w drodze indywidualnego aktu administracyjnego. W związku z tym, realizując cel ustawowy, rada gminy poprzez określenie formy wykazania spełnienia obowiązku uiszczenia opłaty dodatkowej za parkowanie nie naruszyła stosownego upoważnienia ustawowego.
Opłatę dodatkową pobiera się bowiem za nieuiszczenie opłaty, a nie za nieumieszczenie w określonym miejscu dowodu jej dokonania. Jeżeli więc uiszczono wymaganą opłatę za parkowanie, to zawsze można to wykazać, nawet w sytuacji, gdy nie umieszczono stosownego dowodu w określonym miejscu w samochodzie. Organ może zatem i powinien dokonywać ustaleń umożliwiających ocenę, czy kierujący był zobligowany do zapłacenia opłaty „podstawowej” (art. 13 ust. 1 pkt 1 ustawy o drogach publicznych) i czy opłata ta została uiszczona, czy też nie i czy należna jest w związku z tym opłata dodatkowa.
Wezwanie do uiszczenia opłaty dodatkowej, do której pobrania zobowiązany jest zarząd drogi na podstawie art. 13f ust. 1 i 3 w zw. z art. 13 ust. 1 pkt 1 ustawy o drogach publicznych nie ma charakteru aktu (decyzji lub postanowienia czy też innej formy zakończenia postępowania, o której mowa wyżej). Nie obowiązuje też żaden przepis, który umożliwiałby wniesienie zażalenia na wystawione przez organ administracji publicznej wezwanie skierowane do użytkownika dróg w przedmiocie uiszczenia opłaty za parkowanie w strefie płatnego parkowania.
W przypadku nałożenia opłaty dodatkowej właściciel pojazdu lub użytkownik, który danego dnia korzystał z pojazdu, może złożyć od niej reklamację/odwołanie. W pierwszej kolejności należy ustalić, jaka była przyczyna jej nałożenia. Czy wynikało to z niezapłacenia za parking, awarii parkometru, braku biletu parkingowego za szybą pojazdu, nieprawidłowego oznaczenia strefy płatnego parkowania, nieczytelności biletu parkingowego?
Przykład 1.
Pan Jan zaparkował pojazd w miejscu, w którym na podstawie oznaczeń uznał, że nie należy ono do strefy płatnego parkowania. Po powrocie otrzymał wezwanie do zapłaty opłaty dodatkowej. Zrobił zdjęcia miejscu parkingowemu, które wykazały brak odpowiednich znaków informujących o obowiązku płacenia za parking. W swoim odwołaniu do zarządu dołączył fotografie, argumentując, że brak odpowiedniego oznakowania uniemożliwił mu zapłatę. Czy jest szansa na anulowanie wezwania do zapłaty za parking?
Przykład 2.
Pan Jan zaparkował pojazd w strefie płatnego parkowania. Uiścił opłatę, ale zapomniał umieścić bilet za szybą. Po powrocie otrzymał wezwanie do zapłaty opłaty dodatkowej. Czy w tej sytuacji istnieje szansa na anulowanie wezwania do zapłaty za parking? W odwołaniu do zarządu dołączył bilet parkingowy.
Przykład 3.
Pan Jan zaparkował pojazd w strefie płatnego parkowania. Próbował zapłacić za parking, ale parkometr był zepsuty i wyświetlał błąd. Pan Jan zrobił zdjęcia niedziałającego prawidłowo parkometru. Po powrocie do samochodu zobaczył, że otrzymał wezwanie do zapłaty opłaty dodatkowej. Czy w tej sytuacji możliwe będzie anulowanie wezwania do zapłaty za parking? Pan Jan w swoim odwołaniu do zarządu dołączył zdjęcia zepsutego parkometru, argumentując, że nie miał możliwości dokonać opłaty za parking.
Inna kwestia dotyczy natomiast parkingów prywatnych, które są obsługiwane przez różnych operatorów. Właściciel parkingu ustala wówczas własny regulamin korzystania z parkingu, opłaty za parkowanie, opłaty dodatkowe, sposób złożenia reklamacji/odwołania.
W sprawie opłat dodatkowych nałożonych przez operatorów prywatnych parkingów z uwagi na przekroczenie czasu parkowania czy też niezapłacenie opłaty za parking można postąpić w dwojaki sposób, ale każdy niesie ze sobą ryzyko:
1) zignorować wezwanie i na nie nie reagować i nie odwoływać się (nie składać reklamacji) – wówczas operator nie będzie dysponował danymi osobowymi i będzie zmuszony je pozyskać z CEPiK – minister właściwy do spraw informatyzacji może udostępnić dane zgromadzone w ewidencji innym podmiotom niż wymienione w art. 80c–80cc ustawy – Prawo o ruchu drogowym, w tym osobom fizycznym, osobom prawnym lub jednostkom organizacyjnym nieposiadającym osobowości prawnej, jeżeli wykażą swój interes prawny.
Podmiotom dane zgromadzone w ewidencji udostępnia się na uzasadniony wniosek złożony w postaci papierowej albo w postaci elektronicznej opatrzonej kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym lub podpisem osobistym. Odpowiedź w postaci papierowej może stanowić wydruk z systemu teleinformatycznego obsługującego ewidencję. Wydruk ten nie wymaga podpisu ani pieczęci.
Należy pamiętać, że samo wezwanie do zapłaty opłaty dodatkowej nie powoduje obowiązku zapłaty. Jest to niejako wszczęcie pewnego wewnętrznego postępowania. Jeżeli wezwanie jest bez żadnych podstaw, ponieważ kierowca dysponuje potwierdzeniem uiszczenia opłaty podstawowej – wówczas można złożyć reklamację i uzasadnić bezpodstawność wezwania.
Oczywiście zignorowanie wezwania rodzi duże ryzyko, że operator wystąpi na drogę sądową, gdzie dochodzić będzie zapłaty opłaty dodatkowej. Jednak to na nim spoczywa ciężar dowodu, kto powinien być pozwanym w sprawie.
2) złożyć reklamację/odwołanie zgodnie z regulaminem parkingu, gdzie uzasadniony zostanie brak podstaw do naliczenia opłaty dodatkowej i przedstawione zostaną dowody na poparcie swoich racji, a w konsekwencji zaprzeczyć istnieniu roszczenia o zapłatę.
Warto pamiętać, że każdą sprawę należy rozpatrywać indywidualnie i dobrać wówczas odpowiednią metodę działania w sprawie w zależności od tego, jaka była ewentualna przyczyna nałożenia opłaty dodatkowej.
