0 0
dni
0 0
godz
0 0
min
0 0
sek

Wezwanie do zapłaty – czym jest i kiedy będzie nieważne?

Nasz ekspert:
Artykuły autora

Wielkość tekstu:

Monit, upomnienie czy wezwanie do zapłaty nie są już wyłącznie domeną firm windykacyjnych. Procedura cywilna wymaga, aby przed wszczęciem postępowania sądowego strony spróbowały załatwić sprawę polubownie. W tym celu powód zawsze przed złożeniem pozwu o zapłatę powinien skorzystać z przedsądowego wezwania do zapłaty. Mimo że przepisy prawa nie regulują tej czynności od strony formalnej i w zasadzie kształt oraz treść pisma mogą być dowolne, to należy uważać – w niektórych wypadkach wezwanie do zapłaty będzie nieważne. Kiedy dojdzie do takiej sytuacji? O tym poniżej.

Czym jest wezwanie do zapłaty?

Wezwanie do zapłaty należy traktować jako przedsądowe oficjalne stanowisko wierzyciela, w którym wzywa on dłużnika do uregulowania zadłużenia. Przy jego pomocy wierzyciel informuje dłużnika, jakie prawne konsekwencje będą miały miejsce, jeśli nie ureguluje on zobowiązania w wyznaczonym terminie.

Wezwanie do zapłaty stanowi element windykacji oraz jeden z wymogów stawianych przez procedurę cywilną. Przepis art. 187 § 1 ust. 3 Kodeksu postępowania cywilnego (kpc) wskazuje bowiem, że pozew powinien zawierać informację, czy strony podjęły próbę mediacji lub innego pozasądowego sposobu rozwiązania sporu, a w przypadku, gdy takich prób nie było, wyjaśnienie przyczyn ich niepodjęcia. Brak przedsądowego wezwania może zostać zatem odczytany przez sąd jako niedopełnienie wymogów stawianych przed powodem w procedurze cywilnej.

Pismo wzywające do zapłaty należy nie tylko traktować jako obowiązek prawny, lecz także jako możliwość polubownego, szybszego oraz z całą pewnością tańszego załatwienia sprawy niż miałoby to miejsce w sytuacji rozpoczęcia procedury sądowej.

Przedsądowe pismo z informacją o zadłużeniu jest elementem tak zwanej miękkiej windykacji, która nie wiąże się jeszcze z dodatkowymi kosztami dla dłużnika. Możliwość wykonania świadczenia w jego pierwotnej wysokości oraz wizja konieczności poniesienia kosztów postępowania sądowego w przypadku braku spłaty długu niejednokrotnie stanowi wystarczający impuls dla dłużnika do podjęcia próby wykonania zobowiązania. 

Wezwanie do zapłaty, monit, upomnienie – jakie są różnice?

W praktyce windykacyjnej stosuje się różnego rodzaju pisma, które wskazują na poziom zaawansowania windykacji. W pierwszej kolejności wysyła się monit z prośbą o uregulowanie płatności, następnie upomnienie i na końcu przedsądowe wezwanie do zapłaty.

Z punktu widzenia prawnego nazwa, forma i kolejność wysyłania pism nie ma żadnego znaczenia. Zarówno zawiadomienie o długu, upomnienie, jak i wezwanie do zapłaty pełnią tę samą funkcję. Pisma te mają na celu poinformować dłużnika o istnieniu zadłużenia oraz wskazać mu na konieczność jego uregulowania oraz poinformować go o konsekwencjach prawnych zaniechania tej czynności.

Wezwanie do zapłaty - forma i treść

Forma i treść wezwania do zapłaty nie zostały wprost wskazane przez ustawodawcę. Z całą jednak pewnością wezwanie takie musi być przystępne, zrozumiałe dla adresata i jednoznacznie wskazywać na obowiązek dłużnika do uiszczenia zaległego zobowiązania.

Forma wezwania może być dowolna – ustna, mailowa, pisemna. Najbezpieczniejsza jednak będzie dokumentowa oraz pisemna. W przypadku tej drugiej najlepiej dokonać wysyłki listem poleconym. W takim wypadku bowiem dłużnik nie będzie miał przed sądem możliwości bronienia się zarzutem nieotrzymania wezwania do zapłaty. Mając potwierdzenie odebrania przesyłki, wierzyciel będzie mógł z łatwością wykazać przed sądem, że dłużnik miał możliwość zapoznania się z treścią wezwania i że obowiązek próby polubownego załatwienia sprawy został wykonany.

Wezwanie do zapłaty może zostać również wysłane drogą mailową. Ta droga korespondencyjna jest jednak na tyle ryzykowna, że dłużnik może bronić się twierdzeniem, iż nie otrzymał wiadomości (np. została ona skierowana do folderu ze spamem, którego on nie sprawdza). W takiej sytuacji wykazanie, że pismo zostało prawidłowo doręczone, może okazać się bardzo utrudnione. Niekiedy tego typu wezwanie boryka się również z problemem braku formalnego w postaci braku własnoręcznego podpisu wierzyciela. Czasami sądy takie pismo traktują jako monit windykacyjny i nie biorą go pod uwagę przy badaniu spełnienia przesłanki próby podjęcia pozasądowego rozstrzygnięcia sporu.

Przepisy KPC nie wskazują na wymaganą treść wezwania, jednakże biorąc pod uwagę cel, jaki musi spełniać takie pismo, powinno ono zawierać co najmniej:

  • datę i miejsce sporządzenia;
  • dane wierzyciela oraz dłużnika – wskazać należy imiona i nazwiska lub nazwy oraz adresy do doręczeń, a w przypadku przedsiębiorców również numery właściwych rejestrów, tj. CEIDG lub KRS;
  • podstawę prawną roszczenia – wskazanie na tytuł prawny, np. umowa pożyczki, faktura VAT;
  • kwotę zaległości i ewentualne odsetki (odsetki należy obliczać zgodnie z ustawą lub umową, o ile zawiera ona zapis w tym przedmiocie);
  • sposób uregulowania długu – np. poprzez dokonanie przelewu na rachunek bankowy wierzyciela;
  • termin na uregulowanie zadłużenia;
  • informację o chęci polubownego rozwiązania sporu;
  • informację o skutkach braku dokonania spłaty, tj. możliwość wystąpienia z pozwem do sądu oraz obciążenie dłużnika kosztami postępowania.

Kiedy wezwanie do zapłaty będzie nieważne?

Skuteczność wezwania do zapłaty może mieć znaczenie dla późniejszej procedury sądowej zgodnie z wyżej przytaczanym przepisem art. 187 § 1 ust. 3 kpc. W związku jednak z tym, że ten rodzaj pisma jest nieformalnym sposobem windykacyjnym, trudno mówić tutaj o nieważności wezwania ze względów na jakieś błędy formalne. Jest jednak kilka okoliczności, które w sposób jednoznaczny będą przesądzać o skuteczności wezwania.

Przede wszystkim, aby wezwanie do zapłaty było skuteczne, świadczenie, jakiego żąda wierzyciel, musi być wymagane. Nie ma zatem sensu wysyłać do dłużnika monitu z pośpieszeniem w zapłacie długu przed końcem umownego terminu spłaty (np. w przypadku umowy pożyczki).

Kolejnym przypadkiem, kiedy będziemy mieli do czynienia z bezskutecznością wezwania, jest wystosowanie pisma pomimo wcześniejszego wykonania świadczenia przez dłużnika. Tego typu wezwanie będzie z całą pewnością bezzasadne i nie będzie miało żadnej mocy prawnej. Stąd też przed wysłaniem wezwania wierzyciel powinien sprawdzić, czy na jego rachunku bankowym nie odnotowano wpłaty.

O braku skuteczności wezwania możemy mówić również w sytuacji zaistnienia instytucji przedawnienia. Przedawnienie wskazuje na termin, po jakim dłużnik może odmówić spłaty roszczenia. Odmowa taka będzie wówczas w pełni usprawiedliwiona i zgodna z prawem.

Kodeks cywilny w art. 118 ustanawia ogólne terminy przedawnienia, które wynoszą:

  • 6 lat dla wszystkich roszczeń, o ile inne przepisy nie stanowią inaczej, oraz
  • 3 lata dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej.

 

Koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego, chyba że termin przedawnienia jest krótszy niż dwa lata.

Wyżej wskazane terminy mają charakter ogólny. W samym Kodeksie cywilnym oraz innych ustawach możemy znaleźć także inne terminy – np. roszczenia z tytułu umowy najmu lub użyczenia przedawniają się po upływie roku, natomiast roszczenia wynikające z umowy zlecenia – po upływie 2 lat.

Należy jednak pamiętać, że samo zaistnienie terminu przedawnienia nie przesądza jeszcze o bezskuteczności wezwania. Sąd bowiem nie ma obowiązku badania terminu przedawnienia z urzędu. Powołać się na tę instytucję musi sam dłużnik. Jeżeli zatem wierzyciel wyjdzie z pozwem o zapłatę, mimo przedawnienia roszczenia, a dłużnik nie postawi zarzutu przedawnienia, sąd wyda wyrok zasądzający zapłatę, na podstawie którego wierzyciel będzie mógł wszczynać postępowanie egzekucyjne.

Podsumowując, wezwanie do zapłaty, mimo braku większej mocy prawnej, jest bardzo istotne z punktu widzenia przyszłej procedury sądowej. Stanowi ono bowiem próbę polubownego rozwiązania sporu między stronami. Aby jednak takie pismo mogło być przez sąd zakwalifikowane jako sposób przedsądowego załatwienia sprawy, musi być ono ważne i skuteczne. Przepisy prawa nie wskazują na formę i treść wezwania, toteż niemal każde pismo w tym przedmiocie będzie spełniało swoją funkcję. O nieważności dokumentu można mówić jedynie w sytuacji, gdy nie nastąpiła jeszcze wymagalność długu, gdy świadczenie zostało już spełnione przez dłużnika lub gdy roszczenie wierzyciela uległo przedawnieniu.

Artykuły
Brak wyników.
Więcej artykułów
Wzory
Brak wyników.
Więcej wzorów