Brak przeglądu samochodu – czy jest za to kara?

Przegląd samochodu czy też innych pojazdów dopuszczonych do ruchu, w odniesieniu do których ustawa wymaga posiadania badania technicznego, jest obowiązkiem właściciela/użytkownika pojazdu. Jeżeli samochód nie ma ważnego badania technicznego, nie jest możliwe i legalne poruszanie się po drogach publicznych nie tylko ze względu na brak takowego badania, ale również na zagrażanie bezpieczeństwu innych uczestników ruchu drogowego. Co grozi za brak przeglądu samochodu w sytuacji, gdy pojazd zostanie zatrzymany do kontroli? Odpowiedź poniżej.

Badanie techniczne

Zgodnie z art. 81 ust. 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym właściciel pojazdu samochodowego, ciągnika rolniczego, pojazdu wolnobieżnego wchodzącego w skład kolejki turystycznej, motoroweru, przyczepy lub samochodu osobowego przeznaczonego do zawodów sportowych jest obowiązany przedstawiać go do badania technicznego.

Badania techniczne dzieli się na badania okresowe, badania dodatkowe oraz badania co do zgodności z warunkami technicznymi.

Badanie techniczne pojazdu obejmuje sprawdzenie i ocenę prawidłowości działania poszczególnych zespołów i układów pojazdu, w szczególności pod względem bezpieczeństwa jazdy i ochrony środowiska, w tym sprawdzenie i ocenę:

• stanu technicznego ogumienia, w tym prawidłowości doboru obciążenia, prędkości i przeznaczenia właściwego dla danego typu pojazdu;
• prawidłowości działania, ustawienia i własności świetlnych świateł zewnętrznych, w tym prawidłowości działania urządzeń sygnalizacyjnych;
• stanu technicznego, skuteczności i równomierności działania hamulców;
• prawidłowości działania układu kierowniczego, stanu technicznego jego połączeń oraz wielkości ruchu jałowego koła kierownicy, w tym prawidłowości ustawienia i zamocowania kół jezdnych;
• stanu technicznego zawieszenia;
• instalacji elektrycznej;
• stanu technicznego nadwozia, podwozia i ich osprzętu oraz przedmiotów wyposażenia;
• stanu technicznego układu wydechowego – w uzasadnionych przypadkach pomiaru poziomu hałasu zewnętrznego podczas postoju oraz ocenę stanu technicznego sygnału dźwiękowego;
• emisji zanieczyszczeń gazowych lub zadymienia spalin, jeżeli pojazd jest napędzany silnikiem o spalaniu wewnętrznym.

Okresowe badanie techniczne po raz pierwszy jest przeprowadzane przed pierwszą rejestracją pojazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Prawo o ruchu drogowym przewiduje wyjątki, gdzie nie jest wymagane przeprowadzenie okresowego badania technicznego – wskazane są w art. 81 ust. 4 ustawy Prawo o ruchu drogowym.

Okresowe badanie techniczne samochodu osobowego, samochodu ciężarowego o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t, motocykla lub przyczepy o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t przeprowadza się przed upływem 3 lat od dnia pierwszej rejestracji, następnie przed upływem 5 lat od dnia pierwszej rejestracji i nie później niż 2 lata od dnia przeprowadzenia poprzedniego badania technicznego, a następnie przed upływem kolejnego roku od dnia przeprowadzenia badania. Nie dotyczy to pojazdu przewożącego towary niebezpieczne, taksówki, pojazdu samochodowego konstrukcyjnie przeznaczonego do przewozu osób w liczbie od 5 do 9, wykorzystywanego do zarobkowego transportu drogowego osób, pojazdu marki „SAM”, pojazdu zasilanego gazem, pojazdu uprzywilejowanego oraz pojazdu używanego do nauki jazdy lub egzaminu państwowego, które podlegają corocznym badaniom technicznym.

Tym samym w przypadku nowego samochodu badanie techniczne przeprowadza się:

1. przed upływem 3 lat od daty jego rejestracji,
2. po upływie kolejnych 2 lat,
3. po tym 5-letnim okresie — co roku.

Okresowe badanie techniczne ciągnika rolniczego, przyczepy rolniczej oraz motoroweru przeprowadza się przed upływem 3 lat od dnia pierwszej rejestracji, a następnie przed upływem każdych kolejnych 2 lat od dnia przeprowadzenia badania.

Dodatkowemu badaniu technicznemu podlega pojazd:

1. skierowany przez organ kontroli ruchu drogowego:
• w razie uzasadnionego przypuszczenia, że zagraża bezpieczeństwu ruchu lub narusza wymagania ochrony środowiska,
• który uczestniczył w wypadku drogowym, w którym zostały uszkodzone zasadnicze elementy nośne konstrukcji nadwozia, podwozia lub ramy, z zastrzeżeniem pkt 5, lub noszący ślady uszkodzeń albo którego stan techniczny wskazuje na naruszenie elementów nośnych konstrukcji pojazdu, mogące stwarzać zagrożenie dla bezpieczeństwa ruchu drogowego;
2. skierowany przez starostę albo na wniosek posiadacza pojazdu:
• w celu identyfikacji lub ustalenia danych niezbędnych do jego rejestracji,
• jeżeli z dokumentów wymaganych do jego rejestracji wynika, że uczestniczył on w wypadku drogowym lub narusza wymagania ochrony środowiska;
3. skierowany przez starostę po otrzymaniu:
• informacji, o której mowa w art. 54f Ustawy z dnia 6 września 2001 roku o transporcie drogowym,
• wniosku organu kontroli ruchu drogowego o konieczności przeprowadzenia dodatkowego badania technicznego pojazdu kategorii M2, M3, N2 i N3, przyczepy kategorii O₃ i O₄ i ciągnika kołowego kategorii T_1b, T_2b, T_3b, T_4.1b, T_4.2b, T_4.3b i T₅ użytkowanego na drodze publicznej do wykonywania zarobkowego przewozu rzeczy;
4. w którym dokonano zmian konstrukcyjnych lub wymiany elementów powodujących zmianę danych w dowodzie rejestracyjnym, z zastrzeżeniem art. 66 ust. 4 pkt 5 i 6 ustawy Prawo o ruchu drogowym, z wyłączeniem montażu instalacji do zasilania gazem;
5. który ma być używany jako taksówka, pojazd uprzywilejowany, pojazd do nauki jazdy, pojazd do przeprowadzania egzaminu państwowego lub pojazd odpowiednio przystosowany lub wyposażony zgodnie z przepisami o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych;
6. w którym została dokonana naprawa wynikająca ze szkody istotnej;
7. w którym w czasie badania technicznego stwierdzono ślady uszkodzeń lub naruszenie elementów nośnych konstrukcji pojazdu, mogących stwarzać zagrożenie dla bezpieczeństwa ruchu drogowego;
8. dla którego określono wymagania techniczne w przepisach o podatku od towarów i usług, w przepisach o podatku dochodowym od osób fizycznych lub w przepisach o podatku dochodowym od osób prawnych;
9. autobus, którego dopuszczalna prędkość na autostradzie i drodze ekspresowej wynosi 100 km/h, co do zgodności z dodatkowymi warunkami technicznymi;
10. dla którego określono dodatkowe wymagania techniczne w międzynarodowych porozumieniach dotyczących międzynarodowego transportu drogowego;
11. wyposażony w blokadę alkoholową.

Uprawniony diagnosta po wykonaniu badania technicznego pojazdu:

1. wydaje zaświadczenie o przeprowadzonym badaniu technicznym pojazdu;
2. wpisuje kolejny termin badania technicznego do dowodu rejestracyjnego, jeżeli jest wolne miejsce w odpowiedniej rubryce tego dowodu – po stwierdzeniu pozytywnego wyniku badania technicznego pojazdu.

Sankcje za brak przeglądu samochodu

Jedną z sankcji związanych z brakiem badania technicznego pojazdu jest zatrzymanie dowodu rejestracyjnego. Zgodnie z art. 132 ustawy Prawo o ruchu drogowym policjant, funkcjonariusz Straży Granicznej albo funkcjonariusz Służby Celno-Skarbowej zatrzyma dowód rejestracyjny (pozwolenie czasowe) w razie:

1. stwierdzenia lub uzasadnionego przypuszczenia, że pojazd:
• zagraża bezpieczeństwu w szczególności po wypadku drogowym, w którym zostały uszkodzone zasadnicze elementy nośne konstrukcji nadwozia, podwozia lub ramy,
• zagraża porządkowi ruchu,
• narusza wymagania ochrony środowiska;
2. stwierdzenia, że pojazd nie został poddany badaniu technicznemu w wyznaczonym terminie lub termin badania nie został wyznaczony prawidłowo;
3. stwierdzenia, że badanie techniczne zostało dokonane przez jednostkę do tego nieupoważnioną;
4. uzasadnionego przypuszczenia, że dane dotyczące dowodu rejestracyjnego (pozwolenia czasowego) zawarte w centralnej ewidencji pojazdów nie odpowiadają stanowi faktycznemu.

Zatrzymanie dowodu rejestracyjnego następuje przez wprowadzenie informacji o zatrzymaniu dowodu rejestracyjnego (pozwolenia czasowego) do centralnej ewidencji pojazdów.

Inną sankcją za brak ważnego badania technicznego jest sankcja finansowa. Zgodnie z art. 94 § 1 Kodeksu wykroczeń, kto na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub strefie ruchu prowadzi pojazd mechaniczny, nie mając do tego uprawnienia, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny nie niższej niż 1500 zł.

Zgodnie z § 2 tego artykułu tej samej karze podlega ten, kto prowadzi na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub strefie ruchu pojazd pomimo braku dopuszczenia pojazdu do ruchu.

Górną granicą grzywny wskazanej w kw jest kwota 5000 zł. Tym samym grzywna za brak ważnego badania technicznego może wynieść od 1500 zł do nawet 5000 zł.

Innym ważnym aspektem jest kwestia ubezpieczenia OC i AC w przypadku kolizji/wypadku z udziałem pojazdu niemającego ważnego badania technicznego. Może to doprowadzić albo do odmowy wypłaty kwoty z ubezpieczenia AC, a w przypadku gdy pojazd bez badania technicznego był wprowadzony w ruch przez sprawcę wypadku/kolizji, a jedną z przyczyn zdarzenia był niewłaściwy stan techniczny pojazdu, ubezpieczyciel może skierować w stosunku do sprawcy roszczenie regresowe.