W poniższym artykule zastanowimy się, w jaki sposób dokonać podatkowego rozliczenia dopłaty do aut elektrycznych otrzymanych w ramach programu „Mój elektryk”. W tym zakresie należy przeanalizować kwestię powstania przychodu w rozumieniu ustawy o PIT oraz kwestię możliwości zastosowania ewentualnego zwolnienia od podatku.
Dopłaty do aut elektrycznych a zwolnienie podatkowe
Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o PIT opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Powyższy przepis ustanawia generalną zasadę opodatkowania podatkiem dochodowym, zgodnie z którą opodatkowaniu tym podatkiem podlegają wszelkie uzyskane przez podatnika w danym roku korzyści majątkowe, z wyjątkiem tych, które na mocy ustawy wyłączone zostały z tego opodatkowania (np. poprzez wprowadzenie ustawowego zwolnienia z opodatkowania czy też zaniechanie poboru podatku).
W przypadku gdy dopłata jest otrzymana w ramach działalności gospodarczej, należy wskazać, że w myśl art. 14 ust. 2 pkt 2 ustawy o PIT za przychód z tego źródła uważa się dotacje, subwencje, dopłaty, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 13, i inne nieodpłatne świadczenia otrzymane na pokrycie kosztów albo jako zwrot wydatków, z wyjątkiem, gdy przychody te są związane z otrzymaniem, zakupem albo wytworzeniem we własnym zakresie środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, od których, zgodnie z art. 22a-22o, dokonuje się odpisów amortyzacyjnych.
Natomiast w przypadku osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej otrzymana dopłata jest zaliczana do źródła przychodu określonego w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT. W myśl bowiem art. 20 ust. 1 ustawy o PIT za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.
W obu powyższych przypadkach zastosowanie znajdzie art. 21 ust. 1 pkt 129a ustawy o PIT, który podaje, że zwalnia się od podatku świadczenia, w szczególności dotacje oraz kwoty umorzonych pożyczek, otrzymane ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej lub wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej, na przygotowanie dokumentacji oraz realizację przedsięwzięcia, w tym otrzymane ze środków udostępnionych bankom zgodnie z art. 411 ust. 10 Ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 roku – Prawo ochrony środowiska.
Zatem należy stwierdzić, że zwolnieniem z podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 129a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych objęte będą świadczenia otrzymane ze środków NFOŚiGW udostępnionych bankom zgodnie z art. 411 ust. 10 ustawy – Prawo ochrony środowiska.
Zgodnie zaś z art. 411 ust. 10 ww. ustawy Narodowy Fundusz oraz wojewódzkie fundusze mogą udostępniać środki finansowe bankom z przeznaczeniem na udzielanie gwarancji lub poręczeń, kredytów bankowych, pożyczek lub dotacji na wskazane przez siebie programy i przedsięwzięcia z zakresu zadań ochrony środowiska i gospodarki wodnej oraz potrzeb geologii.
Należy zauważyć, że aby otrzymane w ramach programu środki stanowiły dla jego beneficjentów przychód zwolniony z opodatkowania, program dotyczący dofinansowania przedsięwzięcia dotacją ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej musi spełniać kryteria określone w art. 21 ust. 1 pkt 129a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj.:
- obejmować dotacje udzielane ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej;
- środki z tytułu dotacji muszą zostać wypłacone przez Bank Ochrony Środowiska;
- pojazd musi stanowić pojazd elektryczny w rozumieniu art. 2 pkt 12 Ustawy z 11 stycznia 2018 roku o elektromobilności i paliwach alternatywnych.
Należy uznać, że otrzymane w ramach tego programu środki stanowią dla jego beneficjentów przychód zwolniony z opodatkowania.
Jeżeli zatem są spełnione wskazane powyżej warunki, to zarówno osoby prywatne, jak i przedsiębiorcy otrzymujący dopłaty do aut elektrycznych mogą skorzystać z opisanego zwolnienia. Tak uznał też Dyrektor KIS w interpretacji z 11 lipca 2022 roku (nr 0113-KDIPT2-1.4011.381.2022.2.ISL), który stwierdził, że otrzymana dotacja z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej z programu pod nazwą „Mój Elektryk”, dotyczącego dofinansowania do części opłaty wstępnej oraz opłaty transferowej związanej umową leasingu operacyjnego na pojazd elektryczny stanowi przychód z innych źródeł, określony w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który korzysta ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 129a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Otrzymanie dotacji a możliwość rozpoznania kosztu podatkowego
W zakresie możliwości rozpoznania w danym przypadku kosztów podatkowych wskażmy, że w myśl art. 22 ust. 1 ustawy o PIT kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23. Aby zatem wydatek mógł być uznany za koszt uzyskania przychodu, powinien w myśl powołanego przepisu spełniać łącznie następujące warunki:
- musi pozostawać w związku przyczynowo-skutkowym z przychodem lub ze źródłem przychodu i być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu;
- nie może znajdować się na liście wydatków nieuznanych za koszty uzyskania przychodów, wymienionych w art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych;
- musi być właściwie udokumentowany.
Natomiast w myśl art. 23 ust. 1 pkt 56 ustawy o PIT nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków i kosztów bezpośrednio sfinansowanych z dochodów (przychodów), o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 46, 47a, 47c, 47d, 116, 122, 129, 136 i 137.
Skoro zatem dotacja z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej otrzymana i zwolniona zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 129a ustawy o PIT nie została wymieniona w wyłączeniach z kosztów uzyskania przychodów wskazanych w art. 23 ust. 1 pkt 56 tej ustawy, to podatnik ma prawo zaliczyć wydatek pokryty dotacją do kosztów uzyskania przychodów. Potwierdził to Dyrektor KIS w interpretacji z 10 sierpnia 2022 roku (nr 0113-KDIPT2-1.4011.432.2022.2.MAP).
Przykład 1.
Pan Ireneusz zakupił samochód elektryczny na potrzeby swojej firmy. Koszt zakupu auta to 210 000 zł. Mężczyzna otrzymał od sprzedawcy fakturę zakupu. Ponadto otrzymał on dofinansowanie z programu „Mój Elektryk”. W jaki sposób należy rozliczyć tę transakcję w kosztach?
Dotacja otrzymana w ramach programu „Mój Elektryk” jest dla pana Ireneusza wolna od podatku na mocy art. 21 ust. 1 pkt 129a ustawy o PIT. Jednocześnie wartość poniesionego wydatku, tj. 210 000 zł, mężczyzna może rozliczyć w kosztach firmowych.
W tym miejscu przypomnijmy, że zgodnie art. 23 ust. 1 pkt 4 lit. a) ustawy o PIT nie uważa się za koszt uzyskania przychodów odpisów z tytułu zużycia samochodu osobowego, dokonywanych według zasad określonych w art. 22a-22o, w części ustalonej od wartości samochodu przewyższającej kwotę 225 000 zł – w przypadku samochodu osobowego będącego pojazdem elektrycznym w rozumieniu art. 2 pkt 12 ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych.
Mając na uwadze wskazane informacje, należy przede wszystkim pamiętać, że zarówno dla osób prywatnych, jak i osób prowadzących działalność gospodarczą dopłata do aut elektrycznych stanowi przychód w rozumieniu ustawy o PIT, który jednak korzysta z całkowitego zwolnienia od podatku.
