W toku prowadzenia działalności gospodarczej przedsiębiorca musi liczyć się z możliwością przeprowadzenia kontroli przez rozmaite podmioty – Zakład Ubezpieczeń Społecznych, urząd skarbowy, Państwową Inspekcję Handlową czy Państwową Inspekcję Pracy. Jednym z tego typu podmiotów jest również kontrola Państwowej Inspekcji Sanitarnej nazywana powszechnie Sanepidem. Posiada ona prawo do przeprowadzenia kontroli warunków higieniczno-sanitarnych na podstawie przepisów ustawy dotyczącej przedsiębiorców.
Kogo sanepid może poddać kontroli?
Państwowa Inspekcja Sanitarna wykonuje uprawnienia związane z przestrzeganiem przepisów dotyczących higieny środowiska, pracy, żywienia, bezpieczeństwa produktów kosmetycznych oraz warunków higieniczno-sanitarnych w pomieszczeniach, w których są udzielane świadczenia zdrowotne.
Każdy przedsiębiorca musi liczyć się z możliwością przeprowadzenia w jego zakładzie kontroli we wspomnianym zakresie. Nawet taki, który nie prowadzi działalności gospodarczej zwyczajowo związanej z kontrolami sanepidu, może zostać skontrolowany pod kątem przestrzegania przepisów dotyczących higieny pracy. Podmiotami szczególnie narażonymi na możliwość przeprowadzenia kontroli są przedsiębiorcy prowadzący:
-
działalność gastronomiczną (restauracje, bary, kawiarnie itp.);
-
działalność hotelową (m.in. hotele, pensjonaty, wynajem kwater, gospodarstwa agroturystyczne, ośrodki kolonijne);
-
placówki wychowawczo-edukacyjne (np. przedszkola i kluby malucha);
-
zakłady fryzjerskie;
-
zakłady kosmetyczne;
-
salony tatuażu;
-
gabinety lekarskie i stomatologiczne;
-
działalność z branży chemicznej;
-
firmy transportowe.
Różne rodzaje kontroli
Sanepid, w zależności od okoliczności sprawy, ma prawo do przeprowadzania różnych kontroli:
-
kompleksowej kontroli sanitarnej danego podmiotu (zgodnie z planem kontroli);
-
kontroli tematycznej (zgodnie z planem kontroli – w zakresie określonego produktu lub określonej grupy podmiotów);
-
kontroli interwencyjnej przeprowadzanej na skutek otrzymania zawiadomienia o nieprawidłowościach higieniczno-sanitarnych;
-
kontroli laboratoryjnej próbek żywności;
-
kontroli sprawdzającej (w celu sprawdzenia, czy zalecenia wydane w toku poprzedniej kontroli zostały przez przedsiębiorcę zrealizowane).
Przykład 1.
Joanna prowadzi mały bar szybkiej obsługi. Jeden z klientów zawiadomił sanepid o zatruciu pokarmowym, którego doznał po spożyciu posiłku. W zawiadomieniu klient zaznaczył, że fatalne warunki panujące w lokalu zagrażają zdrowiu konsumentów. W takim przypadku sanepid może przeprowadzić kontrolę bez przesyłania Joannie uprzedniego zawiadomienia.
Uprawnienia przeprowadzającego kontrolę i obowiązki przedsiębiorcy
W toku prowadzonej kontroli pracownik sanepidu ma szerokie uprawnienia, do których należą przede wszystkim:
-
prawo wstępu do pomieszczeń zlokalizowanych na terenie kontrolowanego zakładu;
-
prawo do żądania pisemnych lub ustnych informacji;
-
prawo do przesłuchiwania świadków;
-
prawo dostępu do dokumentów i danych związanych z zakresem kontroli;
-
prawo do pobierania próbek do badań laboratoryjnych.
Osoby uczestniczące w kontroli mają prawo do zgłoszenia zastrzeżeń
Na podstawie przeprowadzonej kontroli sporządzany jest protokół, w którym zawarte są następujące informacje:
-
dane kontrolowanego podmiotu (m.in. nazwa, adres, dane osoby odpowiedzialnej za przestrzeganie wymagań sanepidu);
-
informacje dotyczące przeprowadzonej kontroli (m.in. daty rozpoczęcia i zakończenia kontroli, zakres kontroli, wykaz dokumentów ocenianych w czasie kontroli, informacje o pobranych próbkach, informacje o przeprowadzonych badaniach);
-
wyniki kontroli (informacje o kontrolowanym podmiocie, w zależności od rodzaju i okoliczności kontroli, jak np. ocena stanu technicznego, ocena stanu sanitarno-epidemiologicznego, stwierdzone nieprawidłowości, doraźne zalecenia, uwagi i wnioski).
Kontrola Państwowej Inspekcji Sanitarnej - co może zrobić Sanepid?
Jeżeli inspektor sanepidu w toku przeprowadzania kontroli stwierdzi nieprawidłowości w funkcjonowaniu kontrolowanego przedsiębiorcy, może zastosować szerokie spektrum środków administracyjnych:
-
zawiadomienie kierownictwa danej jednostki lub podmiotu powołanego do sprawowania nadzoru nad danym przedsiębiorcą (np. organ rejestrowy);
-
nałożenie mandatu (w wysokości od 100,00 do 500,00 zł za jedno przewinienie);
-
decyzja nakazująca podjęcie albo zaniechanie określonego działania (np. wyremontowanie pomieszczenia, zakup środków dezynfekcyjnych, wstrzymanie produkcji);
-
decyzja o zamknięciu przedsiębiorstwa lub stanowiska pracy (w przypadku zagrożenia życia lub zdrowia ludzi decyzja podlega natychmiastowemu wykonaniu).
Postępowanie kontrolne rozpoczyna się i kończy wydaniem decyzji administracyjnej. Przedsiębiorcy poddanemu kontroli przysługuje prawo do wniesienia odwołania od wydanej decyzji do organu administracji publicznej wyższego stopnia. W przypadku Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego odwołanie wnosi się do Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego, natomiast decyzje wydane przez Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego należy skierować do Głównego Inspektora Sanitarnego.
