Inspekcja Handlowa jest organem powołanym do kontroli przedsiębiorców wykonujących działalność produkcyjną, handlową lub usługową. Dba ona o interesy konsumentów oraz o interes gospodarczy państwa. Jak wygląda i co obejmuje kontrola Inspekcji Handlowej?
Rozpoczęcie kontroli
Kontrolę wszczyna kontrolujący (inspektor) po okazaniu legitymacji służbowej (ze zdjęciem) i doręczeniu upoważnienia do przeprowadzenia kontroli. Co do zasady powinna być ona poprzedzona zawiadomieniem o jej przeprowadzeniu, jednak w niektórych sytuacjach może być rozpoczęta bez zawiadomienia. Nie jest ono wymagane m.in. w przypadku zagrożenia zdrowia lub życia bądź gdy przedsiębiorca nie ma adresu. Ponadto, Inspekcja Handlowa może bez zawiadomienia zrobić kontrolę poprzez zakup produktu, aby sprawdzić jego jakość i rzetelność.
Upoważnienie do przeprowadzenia kontroli powinno zawierać co najmniej:
-
oznaczenie organu kontroli,
-
wskazanie podstawy prawnej kontroli,
-
datę i miejsce wystawienia upoważnienia,
-
imię, nazwisko i stanowisko kontrolującego oraz numer jego legitymacji służbowej,
-
oznaczenie dokumentu potwierdzającego tożsamość,
-
oznaczenie kontrolowanego,
-
określenie przedmiotu i zakresu kontroli,
-
określenie daty rozpoczęcia kontroli i przewidywanej daty jej zakończenia,
-
podpis osoby udzielającej upoważnienia, z podaniem zajmowanego stanowiska lub funkcji,
-
pouczenie o prawach i obowiązkach kontrolowanego.
Kontrola Inspekcji Handlowej
Inspekcja bada, czy przestrzegane są prawa konsumentów, nie występują wobec nich zagrożenia (np. niebezpieczeństwo produktów). Kontrola Inspekcji Handlowej obejmuje przede wszystkim:
-
legalność działania przedsiębiorstwa – czy firma ma wszystkie wymagane zezwolenia, licencje, pozwolenia, decyzje itd.;
-
sprawdzenie, czy produkty oferowane konsumentom spełniają odpowiednie wymagania (np. oznakowanie CE na produktach elektronicznych);
-
świadczone usługi;
-
podanie cen i opisów produktów w widocznym miejscu;
-
spełnienie obowiązków informacyjnych.
Kontrolę przeprowadza się w obecności kontrolowanego lub osoby przez niego upoważnionej w siedzibie kontrolowanego lub w miejscu wykonywania działalności oraz w godzinach pracy lub w czasie faktycznego wykonywania działalności przez kontrolowanego. Jeśli kontrolowany się zgodzi, to kontrola może być przeprowadzona również w siedzibie Inspekcji.
Kontrola Inspekcji Handlowej nie obejmuje kontroli jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych u producentów oraz kontroli jakości zdrowotnej środków spożywczych.
Podczas kontroli inspektor ma prawo m.in:
-
badać akta, dokumenty, ewidencje i informacje w zakresie objętym kontrolą oraz żądać od kontrolowanego lub jego przedstawiciela sporządzenia niezbędnych kopii oraz urzędowego tłumaczenia na język polski dokumentów sporządzonych w języku obcym;
-
dokonywać oględzin terenów, obiektów, pomieszczeń, środków przewozowych, produktów i innych rzeczy w zakresie objętym kontrolą;
-
żądać od kontrolowanego lub jego przedstawiciela niezwłocznego usunięcia uchybień porządkowych i organizacyjnych;
-
żądać od kontrolowanego oraz jego przedstawiciela udzielenia w wyznaczonym terminie pisemnych i ustnych wyjaśnień w sprawach objętych zakresem kontroli;
-
przesłuchiwać osoby w charakterze strony, świadka lub biegłego, jeżeli jest to niezbędne dla wyczerpującego wyjaśnienia okoliczności sprawy;
-
zasięgać opinii biegłych, jeżeli jest to niezbędne dla potrzeb kontroli;
-
zabezpieczać dowody, produkty, pomieszczenia i środki przewozowe;
-
pobierać nieodpłatnie próbki produktów do badań;
-
sprawdzić rzetelność obsługi poprzez dokonanie zakupu produktu lub usługi;
-
zbierać inne niezbędne materiały w zakresie objętym kontrolą.
Zakończenie kontroli
Kontrola Inspekcji Handlowej kończy się protokołem kontroli, w którym inspektor podaje ustalenia z przeprowadzonych czynności u kontrolowanego przedsiębiorcy. Inspektor powinien zapoznać się z treścią protokołu kontrolowanego. Jedną jego kopię zatrzymuje on, drugą – kontrolowany.
Przedsiębiorca może bezpośrednio lub w ciągu 7 dni wnieść na piśmie swoje uwagi co do ustaleń w protokole. Inspektor jest obowiązany ustosunkować się do nich niezwłocznie, jednak nie później niż w ciągu 14 dni od dnia ich otrzymania.
Jeśli w toku kontroli stwierdzono uchybienia – inspektor wydaje zalecenia pokontrolne. Kontrolowany jest obowiązany poinformować inspektora, w wyznaczonym terminie, o sposobie ich wykonania.
Kontrola Inspekcji Handlowej w sklepie internetowym
Kontrola Inspekcji Handlowej dotyczy nie tylko sklepów stacjonarnych, lecz także internetowych.
Proces ten wygląda tak samo, jak w przypadku sklepów stacjonarnych – takie same zasady obowiązują zarówno odnośnie do wszczęcia i zakończenia kontroli, jak i ogólnego jej przedmiotu. Z tym że w sklepie internetowym szczególny nacisk może być kładziony na spełnienie obowiązków informacyjnych e-sklepu, jak np.:
-
informowanie klientów o danych sklepu (nazwa, numer KRS itd.),
-
brak wprowadzania klientów w błąd poprzez podawanie nieprawdziwych informacji, np. w reklamach,
-
informowanie klientów o możliwości odstąpienia od umowy,
-
informowanie konsumentów o kosztach, sposobach i terminach dostawy,
-
informowanie o sposobie i miejscu składania reklamacji.
Kary za naruszenie przepisów
Za rażące nieprawidłowości wykryte podczas kontroli inspektor może nałożyć kary. Są one nakładane za m.in.:
-
brak widocznej informacji o cenie danego produktu (w tym cenie jednostkowej, np. za litr, za kilogram),
-
brak widocznej informacji o skutkach spożywania alkoholu,
-
sporządzanie dokumentów wyłącznie w języku obcym,
-
wprowadzenie do obrotu wyrobów błędnie oznakowanych,
-
wadliwe lub uszkodzone opakowania,
-
fałszywe oznaczenie certyfikatem danego wyrobu,
-
niewywiązywanie się z obowiązków informacyjnych.
Za utrudnianie kontroli grozi kara pozbawienia wolności do 30 dni lub kara grzywny w wysokości do 5000 złotych.
