Postępowanie egzekucyjne nierzadko wiąże się z poniesieniem wielu opłat. Same koszty działań komornika w związku z prowadzeniem egzekucji są dosyć pokaźne. Wszelkie opłaty, jakie musimy poczynić na rzecz komornika, stanowią jego dochód, wynagrodzenie tj. koszty ochrony zajętego mienia dłużnika i oraz ochrona osobistej i ubezpieczenie mienia kancelarii, a także własne ubezpieczenia OC, koszty przejazdów w miejscowości innej niż siedziba komornika, korespondencji, obrotu pieniężnego, przewozu drobnych ruchomości niewymagających transportu specjalistycznego, obowiązkowe opłaty na samorząd komorniczy oraz inne koszty niezbędne do wykonywania czynności i prawidłowego prowadzenia postępowania. To właśnie z tych kosztów stanowiących opłatę egzekucyjną, komornik pokrywa wyżej wymienione. Dokonując omówienia tematu niniejszego artykułu, należy dokonać analizy rozkładu takich opłat jak koszty postępowania egzekucyjnego, biorąc pod uwagę strony takiego postępowania (wierzyciela i dłużnika).
Koszty postępowania egzekucyjnego - dłużnik
Należy wyjaśnić, że dłużnik jako strona postępowania egzekucyjnego, która jak nie trudno się domyślić wcale nie chciała takiego rozwiązania sprawy, nigdy jako pierwszy nie pokryje z góry kosztów postępowania. Natomiast jest możliwość w której dłużnik będzie musiał zwrócić koszty postępowania egzekucyjnego wierzycielowi. Zasadą wynikającą z kodeksu postępowania cywilnego jest, że to na dłużniku spoczywa obowiązek zwrotu kosztów egzekucji niezbędnych do jej celowego przeprowadzenia. Koszty takie ustala komornik i są one dochodzone jednocześnie z roszczeniem, przy czym to koszty egzekucji są pokrywane w pierwszej kolejności.
Koszty postępowania egzekucyjnego - wierzyciel
Z sytuacją, w której to na wierzycielu spoczywał będzie obowiązek poniesienia kosztów egzekucji mamy do czynienia, gdy postępowanie egzekucyjne zostanie umorzone na jego wniosek lub ulegnie umorzeniu z mocy prawa z powodu bezczynności wierzyciela. Wtedy to dłużnik jest uprawniony do domagania się zwrotu kosztów postępowania egzekucyjnego. Warunkiem zwrotu kosztów dłużnikowi jest wykazanie przez niego, iż orzeczenie sądu, na którego podstawie wszczęto i prowadzono postępowanie egzekucyjne, utraciło moc, zostało uchylone, zmienione lub tytuł wykonawczy został pozbawiony wykonalności.
Koszty postępowania egzekucyjnego - zwolnienie
Możliwość zwolnienia z kosztów egzekucyjnych została przewidziana zarówno dla wierzyciela, jak i dłużnika. Przywilej taki wywodzi się z art. 771 kodeksu postępowania cywilnego i zgodnie z nim, jeżeli w postępowaniu cywilnym (rozpoznawczym) strona była zwolniona z ponoszenia kosztów sądowych, to także w postępowaniu egzekucyjnym zostaje z nich zwolniona. Kolejną możliwość formułuje ustawa o kosztach sądowych w postępowaniu cywilnym i na jej mocy zwolniona od kosztów egzekucyjnych może zostać osoba fizyczna, która złożyła oświadczenie potwierdzające jej słaby stan materialny, finansowy i nie jest w stanie ponieść takich kosztów bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Ponadto opłat sądowych zwolnione są organizacje porządku publicznego działające na podstawie ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.
