Zakładasz przedsiębiorstwo produkujące i gospodarujące odpadami i martwisz się, że przegapisz jakieś obowiązki rejestrowe? Z tego artykułu dowiesz się dokładnie, jakie obowiązki dotyczą przedsiębiorców takich jak Ty, aby gospodarowanie odpadami przebiegało zgodnie z prawem.
BDO to skrót od „Bazy Danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce Odpadami”. BDO to system, który zbiera informacje o produktach, opakowaniach i odpadach. Jego celem jest usprawnienie zarządzania odpadami, ograniczenie nielegalnego wyrzucenia śmieci i poprawa recyklingu.
Po wprowadzeniu elektronicznej rejestracji oraz systemu ewidencji i sprawozdawczości, BDO umożliwia gromadzenie i przetwarzanie danych o odpadach w jednym miejscu. Wszystkie obowiązki związane z ewidencją i raportowaniem realizuje się w formie elektronicznej.
Podstawowym elementem BDO jest Rejestr BDO – lista firm, które muszą się zarejestrować zgodnie z ustawą o odpadach z dnia 14 grudnia 2012 r.
Obowiązek wpisu do rejestru BDO
Do Rejestru BDO muszą wpisać się firmy, które:
- produkują odpady i prowadzą ich ewidencję,
- wprowadzają do Polski produkty w opakowaniach, opony, oleje smarowe, pojazdy, baterie, sprzęt elektryczny i elektroniczny,
- produkują, importują lub kupują opakowania z innych krajów UE.
Rejestr BDO prowadzą urzędy marszałkowskie. Przedsiębiorcy są wpisywani na ich wniosek lub automatycznie, w zależności od rodzaju działalności.
Wytwórca odpadów
Wytwórcą odpadów jest każdy, kto je generuje w wyniku swojej działalności (np. firmy budowlane, sprzątające, remontowe), chyba, że w umowie o świadczenie usług ustalono inaczej.
Rejestr BDO prowadzą urzędy marszałkowskie. Przedsiębiorcy są wpisywani na ich wniosek lub automatycznie, w zależności od rodzaju działalności.
Wpis do BDO z urzędu
Zgodnie z treścią artykułu 51 ustęp 1 ustawy o odpadach z dnia 14 grudnia 2012 r., marszałek województwa wpisze z urzędu do BDO przedsiębiorców, którzy:
- posiadają odpady i uzyskali pozwolenie zintegrowane,
- posiadają odpady i uzyskali pozwolenie na wytwarzanie odpadów,
- posiadają odpady i uzyskali zezwolenie na zbieranie odpadów lub zezwolenie na przetwarzanie odpadów,
- uzyskali decyzję zatwierdzającą program gospodarowania odpadami wydobywczymi lub zezwolenie na prowadzenie obiektu unieszkodliwiania odpadów wydobywczych,
- uzyskali koncesję na podziemne składowanie odpadów na podstawie ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. – Prawo geologiczne i górnicze,
- nie uzyskali wpisu do rejestru na podstawie artykułu 50 ustęp 2 ustawy o odpadach mówiącego o przedsiębiorcach, którzy składają wniosek o wpisanie do marszałka ze względu na ustawę z dnia 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji, są to przedsiębiorcy:
- wprowadzający pojazdy,
- prowadzący punkty zbierania pojazdów,
- prowadzący stacje demontażu,
- prowadzący strzępiarki.
Opłata rejestrowa
Opłatę rejestrową muszą zapłacić podmioty:
- wprowadzające sprzęt i autoryzowanych przedstawicieli,
- wprowadzające baterie i akumulatory,
- wprowadzające pojazdy,
- producentów, importerów i wewnątrzwspólnotowych nabywców opakowań,
- wprowadzające do obrotu produkty w opakowaniach,
- wprowadzające do obrotu opony,
- wprowadzające do obrotu oleje smarowe,
- wprowadzające do obrotu produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych,
- wprowadzające do obrotu narzędzia połowowe zawierające tworzywa sztuczne.
Jeżeli do działalności pasuje więcej niż jeden z wymienionych wyżej podpunktów, działalność ta wpłaca jedną opłatę rejestrową.
Opłatę rejestrową wpłaca się na konto urzędu marszałkowskiego właściwego dla siedziby firmy lub miejsca zamieszkania. Numer konta dla właściwego urzędu można znaleźć na jego stronie internetowej.
Jak złożyć wniosek?
Wniosek o wpis do systemu BDO można złożyć tylko przez Internet. Elementem wniosku jest oświadczenie o spełnieniu wymagań niezbędnych do wpisu do rejestru oraz potwierdzające, że dane zawarte we wniosku są zgodne ze stanem faktycznym lub oświadczenie o braku okoliczności skutkujących wykreśleniem z rejestru. Oświadczenie składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań. Obowiązkowo należy w nim potwierdzić, że dane zawarte we wniosku są zgodne ze stanem faktycznym.
Jeżeli musimy zapłacić opłatę rejestrową, do wniosku należy dołączyć kopię dowodu jej uiszczenia. Różne przedsiębiorstwa muszą dołączać różne dokumenty, na przykład:
- podmioty wprowadzające sprzęt lub będące autoryzowanym przedstawicielem; umowy z organizacją odzysku sprzętu elektrycznego i elektronicznego oraz kopie dokumentu potwierdzającego wniesienie zabezpieczenia finansowego,
- autoryzowani przedstawiciele; kopię umowy z producentami sprzętu elektrycznego i elektronicznego,
- organizację odzysku; kopię zaświadczenia wydanego przez bank prowadzący rachunek (lub lokatę terminową) o wpłacie kwoty równej wysokości kapitału zakładowego organizacji odzysku na pokrycie tego kapitału albo oświadczenie o wpłacie tej kwoty,
- podmioty wprowadzające baterie lub akumulatory; informację potwierdzająca dobrowolny udział w systemie ekozarządzenia i audytu,
- podmioty wprowadzające pojazdy; umowę zawartą z przedsiębiorcami prowadzącymi stacje demontażu,
- organizacje odzysku sprzętu elektrycznego i elektronicznego; kopię zaświadczenia wydanego przez bank prowadzący rachunek (lub lokatę terminową) o wpłacie kwoty równej wysokości kapitału zakładowego organizacji odzysku sprzętu elektrycznego i elektronicznego na pokrycie tego kapitału albo oświadczenie o wpłacie tej kwoty.
Przedsiębiorcy zwolnieni z rejestracji w BDO
Zgodnie z artykułem 51 ustęp 2 ustawy o odpadach z dnia 14 grudnia 2012 r., wpisowi do Rejestru BDO nie podlegają:
- osoby fizyczne oraz jednostki organizacyjne niebędące przedsiębiorcami, które wykorzystują odpady na własne potrzeby,
- podmioty mające ziemię, na której są stosowane komunalne osady ściekowe do:
- uprawy roślin przeznaczonych do produkcji kompostu,
- uprawy roślin nieprzeznaczonych do spożycia i do produkcji pasz,
- podmioty, które prowadzą nieprofesjonalną działalność w zakresie zbierania odpadów opakowaniowych i odpadów w postaci zużytych artykułów konsumpcyjnych, takich jak np. leki i opakowania po nich,
- transportujący wytworzone przez siebie odpady,
- rolnicy, będący wytwórcą odpadów, gospodarujący na obszarze poniżej 75 ha.
Kiedy marszałek odmawia wpisu do rejestru BDO?
Marszałek odmawia wpisu do rejestru BDO, gdy:
- nie została uiszczona opłata rejestrowa,
- nie zostało wniesione zabezpieczenie finansowe przez wprowadzającego sprzęt, który wprowadza do obrotu sprzęt przeznaczony dla gospodarstw domowych,
- organizacja sprzętu elektrycznego i elektronicznego nie wpłaciła na swój rachunek bankowy kapitału zakładowego,
- organizacja odzysku nie wpłaciła na swój rachunek bankowy kapitału zakładowego.
Odwołanie od decyzji marszałka
Od decyzji marszałka można się odwołać do samorządowego kolegium odwoławczego. Odwołanie należy złożyć za pośrednictwem marszałka województwa, który wydał ową decyzję, w terminie 14 dni od daty jej doręczenia.
Rezygnacja z możliwości odwołania od decyzji
Jeżeli zgadzamy się z decyzją marszałka województwa, to aby przyśpieszyć jej uprawomocnienie, przedsiębiorca może zrezygnować z możliwości odwołania od niej, co w przypadku, gdy to samo zrobią wszystkie strony postępowania, znacząco przyśpieszy wspomniane uprawomocnienie.
Wykreślenie z BDO
Tryb wykreślenia z BDO określa art. 60 ustawy o odpadach z dnia 14 grudnia 2012 r. W przypadku nastąpienia trwałego zaprzestania wykonywania działalności związanej z wpisem do BDO, podmiot jest zobowiązany do złożenia marszałkowi województwa wniosku o wykreślenie z rejestru przy użyciu formularza elektronicznego z rejestru za pośrednictwem indywidualnego konta w rejestrze, w terminie 14 dni od dnia trwałego zaprzestania wykonywania tej działalności. Marszałek województwa wykreśla podmiot z rejestru, w drodze decyzji.
Kary za nieprzestrzeganie przepisów BDO
Nieprzestrzeganie przepisów związanych z BDO może skutkować karami, takimi jak grzywna, areszt lub kary finansowe nakładane przez Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska.
Kary grzywny lub aresztu dotyczą sytuacji, gdy firma:
- nie złoży wniosku o wpis, zmianę lub wykreślenie z rejestru BDO,
- złoży wniosek z nieprawdziwymi danymi,
- nie przestrzega obowiązków sprawozdawczych lub ewidencyjnych, np. nie wprowadzi danych do systemu BDO w terminie w awarii.
Grzywna wynosi od 100 zł do ponad 1 mln zł.
Administracyjne kary pieniężne nakłada się za:
- prowadzenie działalności bez wpisu do BDO,
- brak numeru rejestrowego BDO na dokumentach związanych z działalnością.
Te kary wynoszą od 5000 zł do 1 mln zł.
Od 2020 roku kary obejmują także brak przechowywania i udostępniania dokumentów wymaganych przez ustawę oraz transport odpadów bez odpowiednich potwierdzeń z BDO.
Gospodarowanie odpadami - podsumowanie
Przedsiębiorcy produkujący i gospodarujący odpadami w zależności o tego, na czym dokładnie polega ich działalność mają inne obowiązki rejestrowe. Powyższy artykuł rozjaśnia po krótce, co dokładnie musi zrobić przedsiębiorca, aby prawidłowo zarejestrować swoją firmę. Pomoże on również uniknąć niepotrzebnych konsekwencji prawnych niewłaściwego wykonania owych obowiązków.
Podstawa prawna
- Ustawa o odpadach z dnia 14 grudnia 2012 r.;
- Ustawa z dnia 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji.
Materiał opracowany przez zespół „Tak Prawnik”.
Właścicielem marki „Tak Prawnik” jest BZ Group Sp. z o.o.
