Umowa konsorcjum należy do grupy tzw. umów nienazwanych. Z tego względu jej treść wyznaczają zasady swobodnego kształtowania umów. Zaś ich granice wskazują bezwzględnie obowiązujące przepisy Kodeksu cywilnego.
Czym jest konsorcjum?
Najprościej rzecz ujmując, przez konsorcjum należy rozumieć strukturę zrzeszającą kilka podmiotów gospodarczych na ustalony czas w celu realizacji określonego przedsięwzięcia gospodarczego.
Umowa jest porozumieniem przedsiębiorców, którzy nie byliby w stanie samodzielnie wykonać danego zlecenia. Zaś kumulując własne potencjały, chcą odpowiednio podzielić między sobą zadania, by uzyskać określony rezultat.
Kiedy najczęściej dochodzi do zawarcia umowy konsorcjum?
Umowa konsorcjum zazwyczaj zawierana jest w sytuacji ogłoszenia przetargów publicznych. Wówczas zamawiający wymaga od wykonawców obsługi na najwyższym poziomie na wszystkich polach działalności, które objęte są zamówieniem.
| Wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 30 lipca 2009 r. sygn. akt KIO/UZP 940/09 Celem wspólnego ubiegania się o udzielenie zamówienia publicznego oraz zawiązania konsorcjum jest połączenie potencjałów technicznych, ekonomicznych i finansowych członków konsorcjum, tak aby spełnić określone przez zamawiającego wymagania. |
Umowa konsorcjum jest szczególną formą porozumienia zawieranego pomiędzy przedsiębiorcami. Choć zwykle w obrocie gospodarczym te same podmioty rywalizują między sobą, to jednak w tej szczególnej sytuacji podejmują wspólne działania na zasadzie synergii, by osiągnąć zbieżne cele - w szczególności zdobycie kontraktu w przetargu, a kolektywne go zrealizowanie.
Konsorcjum a prawo konkurencji
UOKiK w decyzji nr 38/2012 z 31 grudnia 2012 r. wyznaczył ogólne zasady, które podmioty gospodarcze powinny przestrzegać, by nie zostać posądzonymi m.in. o zmowę przetargową:
1. Należy dokonać wstępnej oceny, czy współdziałanie w ramach konsorcjum było dla danych podmiotów konieczne - czy zdołaliby osiągnąć zamierzony cel, działając indywidualnie. Dodatkowo czy taka kooperacja podmiotów nie byłaby związana z eliminacją potencjalnej konkurencji ze strony innych przedsiębiorców.
2. Warunek ten nawiązuje do poprzedniego i bada zasadność zawarcia umowy konsorcjum pod względem określonych korzyści gospodarczych, czyli że działanie konsorcjum:
-
ma wpływ na polepszenie produkcji, rozwoju technologicznego albo gospodarczego,
-
nie eliminuje działalności konkurencji,
-
zapewnia nabywcom albo użytkownikom wartość dodaną,
-
jest warunkiem sine qua non (koniecznym i niezbędnym) do osiągnięcia korzyści.
| Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów “Art. 6 ust. 1 Zakazane są porozumienia, których celem lub skutkiem jest wyeliminowanie, ograniczenie lub naruszenie w inny sposób konkurencji na rynku właściwym, polegające w szczególności na: 1) ustalaniu, bezpośrednio lub pośrednio, cen i innych warunków zakupu lub sprzedaży towarów; 2) ograniczaniu lub kontrolowaniu produkcji lub zbytu oraz postępu technicznego lub inwestycji; 3) podziale rynków zbytu lub zakupu; 4) stosowaniu w podobnych umowach z osobami trzecimi uciążliwych lub niejednolitych warunków umów, stwarzających tym osobom zróżnicowane warunki konkurencji; 5) uzależnianiu zawarcia umowy od przyjęcia lub spełnienia przez drugą stronę innego świadczenia, niemającego rzeczowego ani zwyczajowego związku z przedmiotem umowy; 6) ograniczaniu dostępu do rynku lub eliminowaniu z rynku przedsiębiorców nieobjętych porozumieniem; 7) uzgadnianiu przez przedsiębiorców przystępujących do przetargu lub przez tych przedsiębiorców i przedsiębiorcę będącego organizatorem przetargu warunków składanych ofert, w szczególności zakresu prac lub ceny.” |
Każda partykularna forma kooperacji dwóch lub więcej podmiotów powinna zostać poddana wnikliwej ocenie, by uniknąć przykrych niespodzianek prawnych w przyszłości.
Elementy umowy konsorcjum
1. Strony umowy
Stronami umowy konsorcjum są przedsiębiorcy (partnerzy).
Osoby fizyczne powinny podawać w szczególności takie dane jak imiona, nazwiska, daty urodzin, adres zamieszkania albo zameldowania, numery ewidencyjne dokumentów tożsamości (np. legitymacja studencka, paszport, dowód osobisty, prawo jazdy), ewentualnie PESEL czy też NIP oraz numer wpisu do KRS w przypadku spółek mu podlegających.
2. Przedmiot umowy
Przedmiotem umowy jest zawiązanie konsorcjum.
3. Cel konsorcjum
Zasadniczo celem jest wspólna kooperacja zwieńczona realizacją dużego przedsięwzięcia gospodarczego. Ważną przesłanką jest skala projektu, która musi przekraczać możliwości realizacji jednego podmiotu.
4. Przedmiot działalności konsorcjum
5. Określenie zakresu reprezentacji oraz odpowiedzialności
6. Określenie podziału zysków i udziale w stratach
7. Inne postanowienia
Umowa może być swobodnie kształtowana przez strony. Inne postanowienia mogą dotyczyć m.in. funkcjonowania samego konsorcjum np. w kwestii dalszej współpracy czy rozstrzygania zaistniałych sporów itp.
8. Podpisy stron umowy
