Każdy sklep internetowy posiada zdjęcia i opisy towarów, które oferuje. Niejednokrotnie właściciele sklepu, chcąc wyróżnić swoje produkty na tle konkurencji, wykonują autorskie fotografie, tworzą oryginalne opisy i specyfikacje. Zdjęcia i opisy produktów wykorzystywane w sklepach internetowych, mają obecnie wymierną i to niemałą wartość. Dlatego ochrona zdjęć i opisów produktów jest bardzo istotna. Warto dowiedzieć się co możesz zrobić, by chronić swoje prawa do contentu zamieszczanego w serwisie internetowym!
Ochrona zdjęć i opisów produktów publikowanych w Internecie
Zdjęcia i opisy produktów zamieszczone na stronie internetowej będą objęte ochroną prawną, jeżeli będzie można je zakwalifikować jako utwór w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
Zdjęcia i opisy produktów zamieszczone na stronie internetowej, jeżeli stanowią utwór, podlegają ochronie prawnej, bez konieczności dopełnienia jakichkolwiek formalności.
Zgodnie z art. 1 ust. 1 wskazanej wyżej ustawy utworem, jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia.
W orzecznictwie podkreśla się, że Utwór powinien stanowić rezultat działalności kreacyjnej, prowadząc do powstania subiektywnie nowego wytworu intelektu. Tę cechę utworu określa się niekiedy mianem oryginalności. Z tego względu nie można zakwalifikować jako utworu efektu działalności wyłącznie rutynowej, szablonowej, zdeterminowanej (przez przeznaczenie, materiał, wiążące schematy), pozbawiającej twórcę swobody dokonywania wyborów. Podkreślić jednocześnie trzeba, że sam przejaw działalności twórczej nie jest warunkiem wystarczającym do zakwalifikowania określonego wytworu jako przedmiotu prawa autorskiego, albowiem konieczne jest, aby wytwór charakteryzował się także indywidualnością. Oznacza to, że samodzielnie wytworzone produkty intelektualne można uznać za utwór, jeżeli wykazują dostatecznie doniosłe różnice w porównaniu z uprzednio wytworzonymi produktami intelektualnymi. Komentarz do Wyroku Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 20 września 2014 r., I ACa 574/14.
W myśl art. 17 ustawy, twórcy przysługuje wyłączne prawo do korzystania z utworu i rozporządzania nim na wszystkich polach eksploatacji, jak również do wynagrodzenia za korzystanie z utworu.
Jako autor, po ustaleniu, że opisy i zdjęcia stanowią w danym przypadku dzieło, możesz zatem żądać by inni użytkownicy nie wykorzystywali stworzonego przez ciebie contentu lub też żądać wynagrodzenia za takie działanie.
Jak wykazać autorstwo zdjęć i opisów?
Jak już powyżej wskazano, dla zagwarantowania sobie ochrony autorskoprawnej, nie jest wymagane żadne sformalizowane działanie. Nie ma również konieczności opatrywania opisów i zdjęć znakiem wodnym, napisem „All rights reserved”, czy zamieszczania w regulaminach stron internetowych zastrzeżeń dotyczących praw do nich. Nie oznacza to jednak, że takie działania pozostają bez znaczenia dla ochrony Twoich praw, gdyż mają one istotny walor informacyjny.
Warto podejmować takie oraz inne techniczne działania zapewniające w przyszłości, chociażby w razie sporu sądowego, możliwość udowodnienia swojego autorstwa. Przykładem zabezpieczenia się na taką okoliczność, jest ukrycie innego pliku w pliku .jpg ze zdjęciem.
Co zrobić gdy nasze prawa do contentu zostaną naruszone?
Jeżeli twoje prawa autorskie do zdjęć i opisów zostały naruszone, w pierwszej kolejności należy zobligować osobę, która je naruszyła, do usunięcia treści z jej serwisu. Jeżeli próba polubownego załatwienia sprawy nie odniesie skutku – jako twórca możesz dochodzić swoich praw zarówno na drodze cywilnoprawnej, jak i karnoprawnej.
Twórca, którego autorskie prawa osobiste zostały zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania. W razie dokonanego naruszenia może także żądać, aby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, a w szczególności złożyła publiczne oświadczenie o odpowiedniej treści i formie. Jeżeli naruszenie było zawinione, sąd może przyznać twórcy odpowiednią sumę pieniężną tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę lub – na żądanie twórcy – zobowiązać sprawcę, aby uiścił odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez twórcę cel społeczny.
Z kolei w przypadku naruszenia praw majątkowych twórcy, może on żądać od osoby, która naruszyła te prawa:
-
zaniechania naruszania;
-
usunięcia skutków naruszenia;
-
naprawienia wyrządzonej szkody na zasadach ogólnych wynikających z Kodeksu cywilnego lub poprzez zapłatę sumy pieniężnej w wysokości odpowiadającej dwukrotności, a w przypadku gdy naruszenie jest zawinione – trzykrotności stosownego wynagrodzenia, które w chwili jego dochodzenia, byłoby należne tytułem udzielenia przez uprawnionego zgody na korzystanie z utworu;
-
wydania uzyskanych korzyści;
-
jednokrotnego albo wielokrotnego ogłoszenia w prasie oświadczenia o odpowiedniej treści i formie lub podania do publicznej wiadomości części, lub całości orzeczenia sądu wydanego w rozpatrywanej sprawie, w sposób i w zakresie określonym przez sąd.
Jako autorowi, za naruszenie Twoich autorskich praw majątkowych, przysługuje Ci roszczenie o odszkodowanie na zasadach ogólnych lub według Twojego wyboru - zryczałtowane odszkodowanie w wysokości dwukrotności lub trzykrotności wynagrodzenia za korzystanie ze zdjęć i opisów produktów.
Z kolei odpowiedzialności karnoprawnej podlega ten, kto przywłaszcza sobie autorstwo albo wprowadza w błąd co do autorstwa całości lub części cudzego utworu, lub artystycznego wykonania. Czyn ten zagrożony jest karą grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 3. Tej samej karze podlega:
-
osoba rozpowszechniająca bez podania nazwiska lub pseudonimu twórcy, cudzy utwór w wersji oryginalnej lub w postaci opracowania;
-
osoba, która publicznie zniekształca taki utwór, artystyczne wykonanie, fonogram, wideogram lub nadanie.
-
osoba, która w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub w inny sposób, narusza cudze prawa autorskie i prawa pokrewne.
Osoba, która nie wykonuje obowiązków określonych w ustawie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
Ochrona zdjęć i opisów produktów a zwalczanie nieuczciwej konkurencji
Zgodnie z art. 3 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, czynem nieuczciwej konkurencji jest działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy czy klienta. Takimi czynami są w szczególności wprowadzające w błąd oznaczenie towarów lub usług, naśladownictwo produktów czy nieuczciwa reklama.
Jeżeli zatem stworzyłeś opisy i fotografie produktów, a inny przedsiębiorca wykorzystuje je do prowadzenia działalności, to jeśli takie zachowanie godzi w renomę i dobre imię twojego biznesu – możesz sięgnąć po instrumenty przewidziane przez ustawę o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Przedsiębiorca naruszający zasady uczciwej konkurencji, powinien się liczyć z odpowiedzialnością cywilnoprawną jak i karną.
