Aby nastąpiło wypowiedzenie leasingu wystarcza zwłoka z zapłatą jednej raty leasingu. Dla przedsiębiorców przyzwyczajonych do płacenia po terminie i ignorowania kilku wezwań, może się to bardzo szybko zakończyć rozwiązaniem umowy. Jedna zaległość, jedno wezwanie do zapłaty i zignorowanie wyznaczonego w nim terminu może doprowadzić do tego, że nastąpi wypowiedzenie leasingu. A z tym wiąże się szereg negatywnych konsekwencji.
Wypowiedzenie leasingu - trzy warunki
Żeby mogło nastąpić wypowiedzenie leasingu z powodu zaległości w zapłacie rat, muszą być spełnione łącznie trzy warunki:
-
zwłoka w zapłacie raty za co najmniej jeden okres;
-
pisemne wezwanie do zapłaty zaległości z wyznaczonym w nim dodatkowym terminem na zapłatę i informacją, że w razie braku zapłaty może nastąpić wypowiedzenie leasingu;
-
brak zapłaty zaległości w wyznaczonym, dodatkowym terminie.
Wezwanie z zagrożeniem wypowiedzenia leasingu
Wezwanie do zapłaty zaległej raty musi spełniać kilka warunków, żeby dawało podstawy do wypowiedzenia leasingu:
-
mieć formę pisemną;
-
zawierać dodatkowy, odpowiedni termin do zapłaty zaległości;
-
zawierać informację o skutku braku zapłaty, jakim jest wypowiedzenie leasingu.
Dlaczego takie wymogi wprowadza art. 70913 Kodeksu cywilnego? Żeby leasingobiorca jednoznacznie wiedział, jakie będą skutki braku zapłaty. Oczywiście firma leasingowa ma prawo wzywać wielokrotnie do zapłaty i nie ma obowiązku wypowiedzenia leasingu. Ale żeby mogła leasing wypowiedzieć, musi w piśmie wyznaczyć dodatkowy termin na zapłatę i ostrzec o możliwości wypowiedzenia leasingu. Są to wymogi bezwzględnie niezbędne do skutecznego wypowiedzenia umowy leasingu.
Potwierdzają to sądy w wyrokach. “Skuteczność wypowiedzenia umowy leasingu na skutek niepłacenia rat jest zależna od tego, czy finansujący wyznaczył korzystającemu na piśmie dodatkowy termin do uiszczenia zaległości wynikających z umowy” - uznał Sąd Apelacyjny w Lublinie w wyroku z 18 maja 2017 r., sygn. akt I ACa 818/16.
To, że wezwaniu do zapłaty musi towarzyszyć informacja, że umowa zostanie wypowiedziana w razie bezskutecznego upływu terminu, podkreślił Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z 6.12.2017 r., sygn. akt VII ACa 67/17.
Zapłata zaległości z przekroczeniem dodatkowego terminu
W wezwaniu do zapłaty zaległej raty powinien być wskazany dodatkowy termin na jej uregulowanie. Bardzo ważne jest, żeby tego terminu nie przekroczyć. Zapłata, ale już po wyznaczonym terminie może nie powstrzymać firmy leasingowej przed wypowiedzeniem umowy! Warunkiem, żeby wypowiedzenie leasingu zostało powstrzymane, jest zapłata zaległości w wyznaczonym dodatkowym terminie, a nie po jego upływie!
Decyduje więc odpowiedź na pytanie: Czy zaległość została zapłacona w dodatkowo wyznaczonym terminie, czy już po jego upływie? Jeśli po terminie - to firma leasingowa ma prawo rozwiązać umowę leasingu.
To, że można wypowiedzieć leasing z powodu zaległości nawet, jeśli już je uregulowano, potwierdził Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z 24 stycznia 2014 r. (sygn. akt VI ACa 465/13): “Powstanie prawa wypowiedzenia umowy leasingu uzależnione jest od bezskutecznego upływu odpowiedniego dodatkowego terminu wyznaczonego na piśmie. Zapłata zaległości, jednakże po upływie takiego terminu, w zasadzie nie stanowi przeszkody w wykonaniu prawa wypowiedzenia umowy przez finansującego.”
Przykład 1.
Jan Nowak wziął w leasing samochód. Zapłacił już 15 rat, jednak zapomniał zapłacić ratę nr 16. Firma leasingowa wysłała mu wezwanie do zapłaty zaległej raty, w którym wyznaczyła dodatkowy termin na zapłatę zaległości oraz informację, że brak zapłaty może spowodować wypowiedzenie leasingu. Jan Nowak przez przeoczenie nie uregulował zaległości w terminie. W rezultacie otrzymał wypowiedzenie leasingu. Wypowiedzenie leasingu jest skuteczne.
Konsekwencje wypowiedzenia leasingu
Co jeśli leasingodawca otrzyma wypowiedzenie leasingu? Jakie są skutki? Firma leasingowa może żądać (jednocześnie):
-
zwrotu przedmiotu leasingu;
-
zapłaty zaległych rat;
-
natychmiastowej zapłaty wszystkich przewidzianych w umowie, a niezapłaconych rat - a więc nie tylko zaległych rat, ale również rat, które zgodnie z umową miały być zapłacone dopiero w przyszłości, do końca umowy leasingu.
Firma leasingowa uzyskuje korzyści w wyniku wcześniejszego rozwiązania umowy. Mogą one wynikać np. z tego, że:
-
“przejmuje” leasingowaną rzecz i może ją sprzedać czy oddać w leasing kolejnej osobie, na czym zarobi;
-
wcześniej otrzymuje zapłatę za raty, które zgodnie z umową powinny być zapłacone dopiero w przyszłości.
Te korzyści firma leasingowa powinna odjąć od niezapłaconych jeszcze rat. Mimo tego, wypowiedzenie umowy leasingu jest z reguły finansowo bardzo niekorzystne dla leasingobiorcy.
Przykład 2.
Jan Nowak zapłacił już 39 rat leasingu za samochód. Do zapłaty pozostało mu jeszcze 11 rat. Po zakończeniu leasingu Jan Nowak miał prawo wykupić samochód za 1.500 zł. Z zapłatą raty nr 40 Jan Nowak zalegał i nie zapłacił jej również w dodatkowym, wyznaczonym mu na piśmie terminie. Firma leasingowa wypowiedziała mu umowę leasingu samochodu. Jan Nowak musi oddać samochód firmie leasingowej, zapłacić zaległą ratę nr 40 oraz powinien zapłacić (jednorazowo) raty nr 41 - 50. Traci też prawo do wykupu samochodu. Od sumy rat nr 41-50 firma leasingowa powinna odjąć korzyści, jakie uzyskała w wyniku wcześniejszego rozwiązania umowy. Te korzyści to m.in. wartość wcześniej odebranego samochodu (którym firma leasingowa by nie dysponowała, gdyby umowa została dokończona i gdyby Jan Nowak skorzystał z prawa wykupu).
