Numer pochodzący z Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności, potocznie nazywany jest numerem PESEL. Otrzymuje go każdy obywatel. Został on wprowadzony do postępowania cywilnego już w 2013 roku. Miało to na celu zmniejszenie liczby pomyłek, do których dochodziło w sądach cywilnych oraz występujących w trakcie czynności egzekucyjnych komorników. Błędy te wynikały z nieprawidłowego oznaczenia danych osobowych oskarżonych/dłużników.
Pierwsze pismo pozwanego
Zgodnie z art. 126 § 2 kodeksu postępowania cywilnego, pierwsze pismo pokrzywdzonego w sprawie powinno zawierać jego numer PESEL albo numer identyfikacji podatkowej NIP.
Ustalenie numeru PESEL przez sąd
Znacznie bardziej istotna kwestia związana była z nałożeniem na sąd obowiązku określenia z urzędu numeru identyfikującego pozwanego. Za numer utożsamiany z daną osobą uznaje się właśnie numer Zgodnie z art. 126 § 2 kodeksu postępowania cywilnego, pierwsze pismo pokrzywdzonego w sprawie powinno zawierać jego numer PESEL albo numer identyfikacji podatkowej NIP., ewentualnie numer z KRS, NIP lub innego właściwego rejestru.
W celu uzyskania takiej informacji sąd kieruje pytanie do bazy PESEL lub Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.
Trudności przy ustaleniu numeru PESEL
Problem może się pojawić, jeśli w danej miejscowości lub przy danej ulicy mieszka kilka osób o tym samym imieniu i nazwisku. W tej sytuacji sąd może wezwać osobę składającą pozew do podania dodatkowych informacji o pozwanym. Dane te mają ułatwić ustalenie właściwego numeru PESEL. Jeżeli powód nie przedstawi sądowi dodatkowych informacji, wówczas wymiar sprawiedliwości może zawiesić postępowanie cywilne, ze względu na brak możliwości nadania sprawie dalszego biegu.
Numer PESEL a elektroniczne postępowanie upominawcze
Numer PESEL wprowadzono również do elektronicznego postępowania upominawczego (EPU). W sytuacji, gdy osoba poszkodowana składa pozew, powinna umieścić w nim swój numer PESEL (ewentualnie numer NIP lub KRS). Dodatkowo ma również obowiązek wskazać w nim numer PESEL pozwanego. Jeśli dane te nie zostaną podane lub będą błędne, wówczas na powoda może zostać nałożona kara grzywny. Pod warunkiem, że wskazanie błędnych danych wynikało ze złej wiary lub braku odpowiedniej staranności.
Warto znać PESEL kontrahenta
Każdy przedsiębiorca powinien dążyć do tego, by znać numer PESEL swojego kontrahenta. W sytuacji, gdy dojdzie do potencjalnego postępowania sądowego pomiędzy stronami, znacznie ułatwi to prowadzenie czynności sądowych.
Postępowanie sądowe rozpoczęte przed 7 lipca 2013 r. a PESEL
W sytuacji, gdy postępowanie sądowe dotyczy sprawy, która rozpoczęła się przed wprowadzeniem numerów PESEL do postępowań cywilnych, czyli przed 7 lipca 2013 r., nie można żądać od powoda, by podał numer PESEL dłużnika.
Zostało to potwierdzone przez Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 30 maja 2014 r. (III CZP 22/14), zgodnie, z którym:
"Nadając klauzulę wykonalności orzeczeniom sądów lub referendarzy sądowych wydanym w postępowaniach wszczętych przed dniem 7 lipca 2013 r. oraz ugodom sądowym zawartym w postępowaniach wszczętych przed tym dniem, w treści klauzuli wykonalności nie wskazuje się informacji objętych treścią § 21 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 5 kwietnia 2012 r. w sprawie określenia brzmienia klauzuli wykonalności (Dz.U. z 2012 r., poz. 443 ze zm. Dz.U. z 2013 r., poz. 859)."
