Nie od dziś wiadomo, że zatrudnienie studenta jest opłacalne dla przedsiębiorców. Dlaczego? Przede wszystkim studenta nie zawsze należy zgłaszać do ZUS-u czy też odprowadzać za niego podatków. Czy tylko aspekt ekonomiczny wpływa na to, że zleceniodawcy przychylniejszym okiem spoglądają na studentów i uczniów pod kątem ich zatrudnienia w firmie? Jakie jeszcze wynikają korzyści z zatrudnienia studenta? Wyjaśniamy!
Status studenta – wszystko, co chcesz wiedzieć
Zgodnie z ustawą o szkolnictwie wyższym status studenta posiadają osoby kształcące się na studiach pierwszego stopnia (studia licencjackie lub inżynierskie), drugiego stopnia (studia magisterskie) lub jednolitych studiach magisterskich. Oznacza to, że dla zatrudniającego nie mają znaczenia studia podyplomowe, te bowiem nie są wymienione w ustawie jako dające możliwość posiadania statusu studenta. Studentem jest się do momentu:
- złożenia ostatniego wymaganego planem studiów egzaminu,
- złożenia egzaminu dyplomowego,
- zaliczenia ostatniej przewidzianej w programie studiów praktyki,
- skreślenia z listy studentów.
Studiowanie to często okres w życiu, który wiąże się z nauką, ciężką pracą i zarabianiem pieniędzy w wolnym czasie. Dla wielu osób zatrudnienie na studiach jest sposobem na zarobienie dodatkowych środków finansowych, rozwijanie umiejętności i zdobywanie nowych doświadczeń w pracy zawodowej. Dla pracodawców z kolei zatrudnienie studentów może być korzystne ze względu na niższe koszty pracy i elastyczność zatrudnienia.
Korzyści z zatrudnienia studenta
Jednym z największych atutów pracy na studiach jest zdobywanie praktycznych umiejętności i doświadczenia w zawodzie. Studenci podejmujący pracę w branżach związanych z ich kierunkami studiów mogą zdobyć bardzo cenne i praktyczne umiejętności, które będą miały znaczący wpływ na ich karierę zawodową w przyszłości. Praca daje również studentom możliwość poznania różnych środowisk pracy, nawiązania kontaktów i czerpania wiedzy od bardziej doświadczonych pracowników.
Dla pracodawców zatrudnienie studentów może być korzystne z wielu powodów. Po pierwsze ze względu na niższe koszty pracy. Studenci zwykle pracują na pół etatu lub w innych elastycznych formach pracy, dzięki czemu pracodawcy mogą skorzystać z ich usług po niższych stawkach godzinowych w porównaniu do doświadczonych pracowników. Ponadto zatrudnienie studentów może pomóc firmom w pełnieniu prac sezonowych, w których zapotrzebowanie na pracowników wzrasta w pewnych okresach.
Formy zatrudnienia studentów
Pracodawcy mają wiele opcji, jeśli chodzi o zatrudnienie studentów. Oto kilka najpopularniejszych form.
Umowa zlecenie
Umowa zlecenie jest jednym z najbardziej popularnych rodzajów zatrudnienia dla studentów. W jej przypadku student nie jest pracownikiem, a wykonuje jedynie określone zadania w ramach umowy zlecenia. Wymaga to mniejszej liczby formalności, a także umożliwia pracownikowi pracę zgodnie z elastycznym grafikiem. Ponadto studenta do 26. roku życia wykonującego zlecenie nie zgłasza się do ZUS-u ani też nie odprowadza za niego podatku. W praktyce kwota brutto wynagrodzenia jest jednocześnie kwotą netto (do wypłaty). Wpływa to na rzeczywisty koszt zleceniodawcy. W przypadku umów zlecenie kosztem uzyskania przychodu firmy są zarówno wynagrodzenie brutto, jak i składki ZUS obciążające zleceniodawcę. W tej sytuacji skoro składki studenta nie obowiązują, całkowitym kosztem zleceniodawcy będzie kwota brutto z umowy.
Przykład 1.
Pan Mariusz podpisał z firmą umowę zlecenie, w której ramach raz w tygodniu świadczy jej usługi transportowe. Obecnie uczy się i nie ukończył jednocześnie 26 lat. Umowa zlecenie określała stawkę w wysokości 4 000 zł brutto za miesiąc. Zleceniodawca, wystawiając rachunek za usługi, musiał uwzględnić w wyliczeniach obowiązującą ulgę „zwolnienie z PIT dla młodych”. W związku z tym wypłata pana Mariusza wyniosła 4 000 zł brutto i jest to jednocześnie kwota netto (na rękę), a także całkowity koszt zatrudnienia zleceniodawcy.
Umowa o pracę
Umowa o pracę to kolejna popularna forma zatrudnienia dla studentów. Przez cały okres jej trwania student jest zatrudniony na pełnowymiarowe lub niepełnowymiarowe stanowisko, a jego obowiązki są dokładnie określone w umowie. Co ważne, w przypadku umowy o pracę studenta zgłaszamy do ZUS-u i odprowadzamy za niego składki. Student zatrudniony na umowę o pracę może być jednak zwolniony z podatku, jeśli skorzysta z ulgi dla młodych.
Przy zatrudnieniu pracownika część składek ZUS jest potrącana z wynagrodzenia pracownika, natomiast część jest finansowana ze środków pracodawcy. W przypadku umów o pracę kosztem uzyskania przychodu firmy są zarówno wynagrodzenie brutto, jak i składki ZUS obciążające pracodawcę. W związku z tym całkowity koszt zatrudnienia pracownika stanowi koszt uzyskania przychodu przedsiębiorstwa. Obowiązkowo opłaca on drugą część składek za pracownika, których podstawą jest wynagrodzenie brutto pracownika.
Pracodawca z własnych środków finansuje:
- ubezpieczenie emerytalne 9,76%;
- ubezpieczenie rentowe 6,50%;
- ubezpieczenie wypadkowe 1,67%.
Zatrudnienie na umowę o pracę nie jest już tak opłacalne, jak zatrudnienie na zlecenie.
Przykład 2.
Pan Tomasz jest zatrudniony na umowę o pracę na pół etatu. Poza tym studiuje i nie przekroczył 26 lat. Umowa o pracę określała wynagrodzenie w wysokości 4 000 zł brutto za miesiąc. Pracodawca, wystawiając rachunek za usługi, musiał uwzględnić w wyliczeniach obowiązującą ulgę „zwolnienie z PIT dla młodych”. W związku z tym wypłata pana Mariusza wyniosła:
- Wynagrodzenie brutto: 4 000,00 zł
- Składka emerytalna (9,76%): 390,40 zł
- Składka rentowa (1,50%): 60,00 zł
- Składka chorobowa (2,45%): 98,00 zł
- Podstawa składki zdrowotnej: 3 451,60 zł
- Składka na ubezpieczenie zdrowotne (9%): 310,64 zł
- Koszty uzyskania przychodu: 0,00 zł
- Podstawa obliczenia zaliczki: 0,00 zł
- Zaliczka do urzędu skarbowego: 0,00 zł
- Do wypłaty: 4 000,00 zł - 548,40 zł - 310,64 zł = 3 140,96 zł
- Całkowity koszt pracodawcy: 4 000,00 zł + 819,20 = 4 819,20 zł
Samozatrudnienie
Samozatrudnienie to opcja dla studentów, którzy chcą rozpocząć pracę na własny rachunek. W tym przypadku student działa jak osoba prywatna, wykonując określone zadania jako freelancer. Zaletą takiej formy zatrudnienia jest elastyczność, jednak wiąże się to również z większą odpowiedzialnością finansową i administracyjną. Dla przedsiębiorcy taka forma wydaje się opłacalna, bo rozlicza się wówczas z tą osobą na zasadzie B2B. Składki i podatek opłaca sam student, który założył działalność. W tym miejscu warto podkreślić, że student prowadzący działalność gospodarczą nie skorzysta ze zwolnienia z PIT, nie jest zwolniony z opłacania składek do ZUS-u, ma na początku swojej działalności możliwość skorzystania z ulgi na start, jednak w dalszym ciągu zobowiązany jest przez 6 miesięcy opłacać składkę zdrowotną do ZUS-u.
BHP oraz badania lekarskie
Zleceniodawca nie ma obowiązku kierowania zleceniobiorców na badania i szkolenia BHP. Jeśli jednak wykonywana przez zleceniobiorcę-studenta praca niesie ze sobą zagrożenie, np. praca wykonywana jest w warunkach szkodliwych, warto przeszkolić go z zakresu BHP oraz wysłać na badania lekarskie. Pracodawca ma natomiast obowiązek zawsze wysłać pracującego studenta zarówno na badania lekarskie, jak i przeprowadzić z nim szkolenie BHP.
Korzyści z zatrudnienia studenta
Zatrudnienie studenta daje korzyści przede wszystkim ekonomiczne. Najtańszą formą współpracy jest umowa zlecenie, nie wymaga bowiem od zleceniodawcy opłacenia składek i podatku. Zatrudnienie studenta na zlecenie to dla zleceniodawcy większa elastyczność, natomiast dla zleceniobiorcy – większe wynagrodzenie. Student zatrudniony na umowę o pracę traktowany jest natomiast jak każdy inny pracownik, zwolniony jest co prawda z racji wieku z podatku dochodowego. Niewątpliwą korzyścią pozamaterialną w zatrudnieniu studenta jest jego świeże spojrzenie, pracowitość i dyspozycyjność.
