Spółkę komandytową tworzą dwa rodzaje wspólników – komandytariusze oraz komplementariusze. Czasami w takiej spółce zostają zawierane umowy zlecenia z poszczególnymi wspólnikami. Pojawia się wówczas pytanie – czy rodzi to jakiekolwiek obowiązki związane z opłacaniem składek na ubezpieczenia społeczne do ZUS-u? Jakie cechy ma umowa zlecenia wykonywana na rzecz komandytariusza? Wyjaśniamy w artykule.
Komandytariusz i komplementariusz
Zgodnie z treścią art. 102 Kodeksu spółek handlowych spółką komandytową jest spółka osobowa mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a odpowiedzialność co najmniej jednego wspólnika (komandytariusza) jest ograniczona.
Jak widać, każda spółka komandytowa musi posiadać w swojej strukturze co najmniej jednego komplementariusza oraz jednego komandytariusza. Jeśli tacy wspólnicy nie zostaną powołani, taka spółka nie będzie mogła w ogóle zaistnieć.
Ubezpieczenie społeczne wspólnika spółki komandytowej
Posiadanie statusu wspólnika spółki komandytowej wiąże się z obowiązkowym podleganiem pod ubezpieczenia społeczne. Obowiązuje tutaj taka sama zasada, jak w przypadku osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą – wspólnicy odprowadzają za siebie składki do ZUS-u w odpowiedniej wysokości. Co ciekawe, powyższa reguła jest stosowana także względem wspólników w spółkach jawnych oraz partnerskich.
Wspólnicy spółki komandytowej nie mogą jednak korzystać z tzw. preferencyjnego ZUS-u przez pierwsze 2 lata prowadzenia określonej działalności gospodarczej. Innymi słowy, taki wspólnik od razu zobowiązany jest do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne w pełnej wysokości bez żadnych ulg. Warto też wspomnieć, że składki te muszą być opłacane przez każdego ze wspólników samodzielnie do 10. dnia każdego miesiąca za poprzedni miesiąc prowadzonej działalności.
Zbieg tytułów do ubezpieczenia
Dosyć często zdarza się, że osoba wykonująca jednoosobową działalność gospodarczą pracuje dodatkowo na etacie lub realizuje umowę zlecenia. Jeśli robimy to względem naszego pracodawcy, istnieje możliwość łącznego odprowadzania składek ubezpieczeniowych z jednego tytułu – nie trzeba wówczas opłacać składek od każdej zawartej umowy zlecenia, umowy o pracę i wykonywanej działalności gospodarczej. Mówimy w takiej sytuacji o zbiegu tytułów do ubezpieczenia. Jeśli zawarta umowa zlecenie pokrywa się z zakresem wykonywanej działalności gospodarczej, przedsiębiorca powinien odprowadzić składki ubezpieczeniowe wyłącznie od swojej działalności, nie musi jednak tego robić względem zawartej umowy.
Przykład 1.
Pan Wiktor prowadzi działalność gospodarczą w zakresie świadczenia usług o charakterze informatycznym. W ubiegłym tygodniu zawarł dodatkową umowę zlecenie z nowym klientem – przedmiotem zobowiązania ma być stworzenie strony internetowej dla zamawiającego. Z racji tego, że przedmiot umowy zlecenia pokrywa się z przedmiotem działalności pana Wiktora, nie musi on odprowadzać składek na ubezpieczenie społeczne od działalności i od umowy zlecenia (wystarczy, że odprowadzi do ZUS-u tylko jedną składkę społeczną).
W przypadku, gdy prowadzimy działalność gospodarczą i zawieramy dodatkową umowę zlecenia, której zakres nie pokrywa się z rodzajem naszej działalności, konieczne jest odprowadzenie składek na ubezpieczenia społeczne z obu tych tytułów (przedsiębiorca płaci wówczas podwójne składki).
Przykład 2.
Pan Wiktor prowadzi działalność gospodarczą w zakresie świadczenia usług o charakterze informatycznym. W ubiegłym tygodniu zawarł dodatkową umowę zlecenie z nowym klientem – przedmiotem zobowiązania ma być naprawa samochodu zamawiającego (pan Wiktor posiada doświadczenie w naprawianiu pojazdów). Z racji tego, że przedmiot umowy zlecenia nie pokrywa się z przedmiotem działalności gospodarczej pana Wiktora, musi on odprowadzić dwie składki na ubezpieczenia społeczne – od swojej normalnej działalności oraz od zawartej umowy zlecenia.
Umowa zlecenia wykonywana na rzecz komandytariusza
Czasami zdarza się, że wspólnicy spółek komandytowych prowadzą inną (odrębną) działalność gospodarczą. Jest to dla nich dodatkowe źródło dochodu. Obecne przepisy pozwalają na to, by taki wspólnik zawierał ze spółką, której jest wspólnikiem, dodatkowe umowy, takie jak np. umowa zlecenia lub umowa o dzieło. Czy wpływa to jednak na możliwość uniknięcia opłacania podwójnych składek do ZUS-u?
Odpowiedź na powyższe pytanie zależy tak naprawdę od tego, czy taki wspólnik będzie wykonywał zawartą umowę na rzecz własnego pracodawcy, którym jest spółka komandytowa. Nie bez znaczenia jest także rodzaj zaciągniętego zobowiązania – w przypadku umów o dzieło nie istnieje bowiem obowiązek odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne, a jedynie zaliczki na podatek dochodowy. W stosunku zaś do umowy zlecenia co do zasady istnieje obowiązek opłacania składek do ZUS-u.
Tak naprawdę zawarcie umowy z osobą zatrudnioną w spółce komandytowej przez wspólnika takiej spółki nie będzie traktowane jako umowa wykonywana na rzecz własnego pracodawcy. Nie wynika to jednak z faktu zawarcia umowy zlecenia – obowiązujące przepisy utożsamiają bowiem w takim przypadku pojęcie pracownika ze zleceniobiorcą. Umowa zlecenia zawarta ze spółką nie będzie jednak mieściła się w tym zakresie, ponieważ komandytariusz i spółka komandytowa są dwoma odrębnymi podmiotami, które opłacają oddzielne składki ubezpieczeniowe. To powoduje, że zawarcie umowy z komandytariuszem spółki nie może być uznawane za zawarcie umowy z samą spółką występującą w roli pracodawcy. Należy więc uznać, że umowa zlecenia wykonywana na rzecz komandytariusza będzie podlegała osobnym, obowiązkowym składkom na ubezpieczenia społeczne oraz zdrowotne.
Podsumowanie
Umowa zlecenia wykonywana na rzecz komandytariusza podlega odrębnemu obowiązkowi opłacania składek na ubezpieczenia społeczne do ZUS-u. W tym przypadku spółka komandytowa oraz komandytariusz są dwoma odrębnymi podmiotami, które opłacają oddzielne składki ubezpieczeniowe. W praktyce oznacza to, że zawarcie takiej umowy będzie rodziło obowiązek składkowy względem ZUS-u, niezależnie od tego, czy druga strona zlecenia jest wspólnikiem spółki komandytowej.
