Umowy cywilnoprawne - umowa zlecenia czy umowa o dzieło - są częstymi formami zatrudnienia. Jednak pozbawione są przywilejów zawartych w kodeksie pracy, gdyż podlegają regulacjom Kodeksu cywilnego. Przeczytaj, czy zleceniobiorca ma prawo do urlopu. Sprawdź w naszym artykule, kiedy powstanie prawo do urlopu dla zleceniobiorcy.
Różnice między umową zlecenie a umową o pracę
Zleceniobiorca zobowiązuje się wykonywać czynności na rzecz zleceniodawcy. Przy czym, na co warto zwrócić uwagę - nie ma takich cech zatrudnienia jak pracownik zatrudniony na podstawie umowy o pracę, czyli:
- stałego miejsca pracy,
- określonego wymiaru czasu pracy,
- wykonywania obowiązków pod nadzorem pracodawcy.
Dzięki temu umowa zlecenie pozwala na większą swobodę w organizacji pracy.
Umowę między zleceniodawcą a zleceniobiorcą sporządza się w formie pisemnej. Aby umowa była ważna, należy w niej określić:
- Opis zlecenia, czyli wskazanie zadań dla zatrudnionego;
- Zakres współpracy pomiędzy stronami;
- Termin wykonania umowy;
- Wysokość wynagrodzenia oraz sposób jego zapłaty;
- Stronę, która jest odpowiedzialna za dostarczenie materiałów potrzebnych do wykonania zlecenia;
- Odpowiedzialność zleceniobiorcy;
- Inne ustalenia, jak: zastosowanie przepisów kodeksu cywilnego, tryb wprowadzania zmian w umowie.
Prawo do urlopu dla zleceniobiorcy
Podejmując decyzję o współpracy, strony umowy mogą również zdecydować o zapisie dotyczącym odpłatności za czas niewykonywania zlecenia. Aby pismo te było zgodne z przepisami, należy w nim umieścić inną treść, niż zapis o prawie do odpłatnego urlopu, ponieważ ten przywilej i określenie jest zarezerwowane wyłącznie dla osób zatrudnionych w ramach stosunku pracy. Można natomiast zawrzeć informację o odpłatnej przerwie, która będzie przysługiwała zatrudnionemu na umowę zlecenie oraz adnotację, że przerwa ta nie będzie skutkowała obniżeniem wynagrodzenia z tytułu umowy. W przypadku umowy cywilnoprawnej nie mają zastosowania przepisy Kodeksu pracy, a co za tym idzie, zleceniobiorca ma tylko takie uprawnienia, jakie wynikają z treści umowy.
Tylko w przypadku, kiedy w umowie zawarty będzie punkt dotyczący określenia przerwy w świadczeniu usług, taka przerwa może przysługiwać zleceniobiorcy. Przerwa w świadczeniu usług to nie jest prawo do urlopudla zleceniobiorcy. Pojęcie urlopu reguluje Kodeks Pracy, który nie ma zastosowania przy umowach cywilnoprawnych.
Umowa zlecenie a cechy stosunku pracy
W przypadku gdy zlecenie ma cechy stosunku pracy - czyli zleceniobiorca wykonuje pracę określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie przez niego wyznaczonym (zgodnie z art. 22 § 1 kodeksu pracy), zleceniobiorca może wystąpić do Sądu Pracy z powództwem o ustalenie zaistnienia stosunku pracy w miejscu umowy zlecenia. To sąd określi, czy cechy wynikające z umowy o pracę dominują w wykonywanym zleceniu. Jeśli tak się stanie, zleceniobiorca może zażądać ekwiwalentu za niewykorzystany urlop, zasądzenia wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych czy innych roszczeń wynikających z Kodeksu pracy.
Zleceniobiorca ma takie uprawnienia, jakie zostaną zawarte w treści umowy między stronami oraz uregulowane Kodeksem cywilnym, a nie te, które wynikają z uregulowań pracowniczych zawartych w Kodeksie pracy. W związku z czym, gdy zleceniobiorca zamierza korzystać z dni wolnych nieobniżających wynagrodzenia, powinien uzgodnić zawarcie takiej informacji w treści umowy o pracę ze swoim przełożonym.
