Jakie są warunki zatrudnienia pracowników skierowanych do pracy w Polsce?

Zasady ochrony pracowników delegowanych do pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (RP) określa odrębna ustawa, która jednak w wielu kwestiach zawiera odesłania do przepisów Kodeksu pracy. Jakie prawa ma pracownik oddelegowany do pracy w RP, kim jest pracodawca delegujący pracownika do Polski? Jakie są warunki zatrudnienia pracowników skierowanych do pracy w Polsce? Ten temat omawiamy w artykule. 

Warunki zatrudnienia pracowników skierowanych do pracy w Polsce – podstawa prawna

Aktem prawnym właściwym w zakresie postępowania dotyczącego delegowania pracowników na terytorium RP jest Ustawa z dnia 10 czerwca 2016 roku o delegowaniu pracowników w ramach świadczenia usług, zwana dalej ustawą o delegowaniu pracowników. 

Pracodawca delegujący oraz pracownik delegowany – definicje ustawowe 

Specyfika zatrudniania pracowników delegowanych do pracy na obszarze RP wymaga przytoczenia definicji ustawowych, które określają – dla potrzeb ustawy o delegowaniu pracowników – pojęcie podmiotu delegującego oraz pracownika delegowanego. 

Oznacza to zatem, że przez pracodawcę delegującego pracownika na terytorium RP – należy rozumieć pracodawcę mającego siedzibę oraz prowadzącego znaczną działalność gospodarczą w innym państwie członkowskim:

• z którego terytorium kieruje tymczasowo pracownika do pracy na terytorium RP:
• w związku z realizacją umowy zawartej przez tego pracodawcę z podmiotem prowadzącym działalność na terytorium RP,
• w oddziale lub przedsiębiorstwie należącym do grupy przedsiębiorstw, do której należy ten pracodawca, prowadzącym działalność na terytorium RP,
• jako podmiot będący agencją pracy tymczasowej lub agencją wynajmującą personel, który skierował do pracodawcy użytkownika osobę pozostającą pracownikiem tego podmiotu przez cały okres skierowania;
• będącego podmiotem, który jako agencja pracy tymczasowej lub agencja wynajmująca personel skierował do pracodawcy użytkownika osobę pozostającą pracownikiem tego podmiotu przez cały okres skierowania, w przypadku gdy pracodawca użytkownik na terytorium tego samego lub innego państwa członkowskiego następnie kieruje tymczasowo tego pracownika do pracy na terytorium RP.

Warunki zatrudnienia pracowników delegowanych na terytorium RP

Pracodawca delegujący pracownika na terytorium RP zapewnia mu, do upływu okresu 12 miesięcy delegowania, warunki zatrudnienia nie mniej korzystne niż wynikające z przepisów Ustawy z dnia 26 czerwca 1974 roku – Kodeks pracy, zwanej dalej kp, oraz innych przepisów regulujących prawa i obowiązki pracowników (art. 4 ust. 1 ustawy o delegowaniu pracowników).

W kolejnym zapisie, czyli w art. 4 ust. 2 ustawy o delegowaniu pracowników, sprecyzowano, o jakie warunki zatrudnienia chodzi w art. 4 ust. 1 cytowanego aktu prawnego. Pracodawca delegujący pracownika na terytorium RP jest obowiązany zapewnić mu warunki zatrudnienia, które dotyczą: 

1. norm i wymiaru czasu pracy oraz okresów odpoczynku dobowego i tygodniowego;
2. wymiaru urlopu wypoczynkowego;
3. wynagrodzenia za pracę;
4. bezpieczeństwa i higieny pracy;
5. ochrony pracownic w okresie ciąży oraz w okresie urlopu macierzyńskiego; 
6. zatrudniania młodocianych oraz wykonywania pracy lub innych zajęć zarobkowych przez dziecko;
7. zasady równego traktowania oraz zakazu dyskryminacji w zatrudnieniu, o których mowa w art. 11(2) i art. 11(3) kp;
8. należności na pokrycie kosztów związanych z podróżą służbową z miejsca pracy na terytorium RP, do którego pracownik został delegowany, do innego miejsca pracy na terytorium RP lub poza wskazane terytorium.

Przy porównywaniu wynagrodzenia wypłacanego pracownikowi delegowanemu i wynagrodzenia za pracę, jakie pracodawca delegujący powinien zapewnić, porównuje się całkowite kwoty wynagrodzenia brutto, a nie poszczególne składniki wynagrodzeń. Do wynagrodzenia za pracę wlicza się dodatek z tytułu delegowania w części, która nie stanowi zwrotu wydatków faktycznie poniesionych w związku z delegowaniem, takich jak koszty podróży, wyżywienia i zakwaterowania. W przypadku gdy prawo właściwe dla stosunku pracy pracownika delegowanego na terytorium RP nie określa części dodatku z tytułu delegowania, która stanowi zwrot wydatków faktycznie poniesionych w związku z delegowaniem, cały dodatek uznaje się za zwrot tych wydatków. 

Umotywowane powiadomienie powinno zawierać informacje wskazane w art. 4a ust. 2 ustawy o delegowaniu pracowników. 

Przy obliczaniu okresów delegowania, o których mowa w poszczególnych przepisach ustawy o delegowaniu pracowników, sumuje się okres delegowania wszystkich pracowników delegowanych na terytorium RP kolejno przez danego pracodawcę delegującego pracownika na terytorium RP do wykonywania tego samego zadania w tym samym miejscu. Dokonując oceny, czy dochodzi do wykonywania tego samego zadania w tym samym miejscu, bierze się pod uwagę w szczególności tożsamość świadczonej usługi, wykonywaną pracę oraz adres albo adresy miejsca jej wykonywania. 

Pracodawca delegujący pracownika jako podmiot będący agencją pracy tymczasowej lub agencją wynajmującą personel zapewnia pracownikowi delegowanemu na terytorium RP – w okresie wykonywania przez niego pracy na rzecz pracodawcy użytkownika, do którego został skierowany – warunki pracy i inne warunki zatrudnienia nie mniej korzystne niż przysługujące pracownikom tymczasowym zgodnie z przepisami o zatrudnianiu pracowników tymczasowych.

Wskazany pracodawca zapewnia ponadto pracownikowi delegowanemu na terytorium RP także warunki zakwaterowania, jeżeli są one zapewniane pracownikom znajdującym się z dala od ich normalnego miejsca pracy na podstawie postanowień układów zbiorowych pracy i innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów i statutów określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy, o których mowa w art. 9 kp.

Przepisu art. 5 ust. 1 ustawy o delegowaniu pracowników nie stosuje się jednak do pracownika, jeżeli wykonuje on na danym stanowisku prace związane z robotami budowlanymi lub utrzymaniem obiektu budowlanego, w szczególności:

• wykopy;
• roboty ziemne;
• montowanie i demontowanie elementów prefabrykowanych;
• wyposażanie lub instalowanie;
• renowację;
• demontowanie;
• rozbiórkę;
• konserwację;
• prace malarskie i porządkowe. 

Warunki zatrudnienia pracowników skierowanych do pracy w Polsce – podsumowanie

Nie ulega wątpliwości, że oddelegowanie pracowników do pracy na terytorium RP jest specyficznym sposobem powierzania pracy osobie zatrudnionej. Dlatego też kwestie dotyczące warunków zatrudnienia pracowników delegowanych do Polski uregulowano w odrębnej ustawie. Ustawa z dnia 10 czerwca 2016 roku o delegowaniu pracowników w ramach świadczenia usług obejmuje wiele odniesień do przepisów Kodeksu pracy. Szczególne unormowania przewidziane we wspomnianym akcie prawnym mają zastosowanie do pracowników delegowanych przez pracodawców będących agencją pracy tymczasowej lub agencją wynajmującą personel.