Question 1

Założyłem działalność w połowie roku. Czy minimalna roczna składka zdrowotna wyliczana powinna być proporcjonalnie do liczby miesięcy, w których prowadziłem działalność, czy z uwzględnieniem 12 miesięcy?

Accepted Answer

Rozliczenie rocznej składki zdrowotnej ma miejsce po zakończonym roku na formularzu ZUS składanym za kwiecień do 20 maja. W przypadku rocznej składki zdrowotnej za 2023 rok rozliczenie następuje do 20 maja 2024 roku.

Minimalna roczna składka zdrowotna – jak ustalić podstawę?

Zgodnie z art. 81 ust. 2b ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, w sytuacji gdy podstawa wymiaru składki zdrowotnej jest niższa niż iloczyn liczby miesięcy podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu w roku kalendarzowym i minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w pierwszym dniu roku składkowego, to podstawę wymiaru składki zdrowotnej stanowi ta wartość.[alert-info]Minimalna podstawa rocznej składki zdrowotnej = liczba miesięcy, w których działalność była prowadzona × minimalne wynagrodzenie w pierwszym dniu roku składkowego.

Zgodnie z powyższym wzorem minimalna podstawa składki zdrowotnej za 2023 rok u podatników prowadzących działalność przez cały rok wynosiła 41 880 zł, czyli 12 miesięcy × 3 490 zł.

W 2024 roku minimalna wartość rocznej składki zdrowotnej wynosi 50 904 zł, czyli 12 miesięcy x 4 242 zł.[/alert-info] Oznacza to, że zakładając działalność w trakcie roku należy uwzględnić w wyliczeniu minimalnej składki zdrowotnej ilość miesięcy prowadzenia działalności w danym roku.

#zobacztez#

Minimalna roczna składka zdrowotna – jak ustalić jej wysokość?

Wysokość minimalnej rocznej składki zdrowotnej ustalana jest jako 9% podstawy wymiaru składki minimalnej, co wynika z art. 79a ust. 1 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.[alert-info]W 2023 roku minimalna roczna składka zdrowotna u podatników prowadzących działalność gospodarczą przez cały rok nie mogła być niższa niż 3 769,20 zł (314,10 zł × 12) a w 2024 roku nie może być niższa niż 4 581,36 zł (381,78 zł x 12).[/alert-info]

Przykład 1.

Pan Paweł prowadził w 2023 roku działalność gospodarczą opodatkowaną podatkiem liniowym i uzyskał dochód w wysokości 60 000 zł. Jaka będzie podstawa minimalnej składki zdrowotnej?

Wysokość składki zdrowotnej na podstawie uzyskanego dochodu to 60 000 zł × 4,9%, czyli 2 940 zł. Roczna składka zdrowotna obliczona na podstawie faktycznego dochodu jest niższa niż minimalna wartość składki zdrowotnej (która wynosiła 3 769,20 zł). Oznacza to, że pan Paweł w ramach rozliczenia rocznej składki zdrowotnej powinien wykazać składkę w wysokości 3 769,20 zł.

Jeżeli przedsiębiorca otworzył działalność w trakcie roku, to minimalna roczna składka zdrowotna nie może być niższa niż minimalna składka miesięczna za miesiące prowadzenia działalności.

Przykład 2.

Pan Sebastian otworzył działalność w sierpniu 2023 roku opodatkowaną skalą podatkową. W trakcie 2023 roku uzyskał dochód w kwocie 25 000 zł. Ile wynosi minimalna składka zdrowotna za 2023 rok?

Pan Sebastian prowadził działalność przez 5 miesięcy 2023 roku. Oznacza to, że minimalna składka zdrowotna, jaką powinien opłacić, wynosi 1 570,50 zł, czyli 5 miesięcy × 314,10 zł. Uzyskując dochód w kwocie 25 000 zł, pan Sebastian zapłacił składkę zdrowotną za 2023 rok w wysokości 2 250 zł, czyli 25 000 zł × 9%. Oznacza to, że nie wystąpi niedopłata składki zdrowotnej w rozliczeniu rocznym.

[alert-info]Minimalna roczna składka zdrowotna obliczana jest proporcjonalnie do okresu prowadzenia działalności w danym roku.[/alert-info]

Jeżeli w danym roku podatnik zawiesił działalność, to ma obowiązek zapłaty składki zdrowotnej za okres prowadzenia działalności, a więc z wyłączeniem pełnych okresów, w których działalność była zawieszona.

#banner-162292#

Przykład 3.

Pan Michał prowadzi działalność opodatkowaną skalą podatkową. W dniu 15 marca 2023 roku zawiesił ją i wznowił 1 września 2023 roku. Jak powinien obliczyć minimalną składkę zdrowotną polegającą zapłacie za 2023 rok?

Pan Michał zawiesił prowadzenie działalności na 5 pełnych miesięcy. Oznacza to, że minimalna roczna składka zdrowotna obliczana jest na podstawie 7 miesięcy w 2023 roku i wynosi 2 198,70 zł, czyli 7 miesięcy × 314,10 zł.

[alert-info]W przypadku opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych nie występuje pojęcie minimalnej rocznej składki zdrowotnej. Podatnicy muszą zwrócić uwagę na próg przychodu w ramach danego roku, w którym się znajdują w grudniu tego roku. Natomiast przy rozpoczęciu działalności w trakcie roku miesiące, za które opłacana jest składka zdrowotna, to miesiące prowadzenia działalności (z wyłączeniem miesięcy, w których działalność została zawieszona).[/alert-info]

Podsumowując, minimalną roczną składkę zdrowotną należy wyliczać proporcjonalnie do liczby miesięcy, w których działalność była prowadzona, z wyłączeniem pełnych miesięcy ewentualnego zawieszenia działalności.

Minimalna roczna składka zdrowotna w rozliczeniu rocznym

W celu wygenerowania rocznego rozliczenia składki zdrowotnej w systemie wFirma.pl należy przejść do zakładki: START » ZUS » DEKLARACJE ROZLICZENIOWE » DODAJ DEKLARACJĘ. Po wybraniu jako Miesiąc opcji KWIECIEŃ pojawią się w oknie dodatkowe checkbox’y:

Deklaracja ZUS DRA,
Roczne rozliczenie składki zdrowotnej.

minimalna roczna składka zdrowotna

W oknie generatora rocznej składki zdrowotnej należy wybrać formę opodatkowania za rozliczany rok i ilość miesięcy podlegania ubezpieczeniom zdrowotnym (zazwyczaj ilość miesięcy prowadzonej działalności w których nie była zawieszona). Dzięki temu w podzakładce ZAAWANSOWANE jeżeli składka zdrowotna wyliczona na podstawie danych z rozliczanego roku będzie niższa niż minimalna roczna składka zdrowotna wtedy system do wyliczeń przyjmie wartości minimalne automatycznie.

#banner-162295#

#polecamy#

#banner-162298#

Question 2

Z 15 stycznia 2020 roku rozpocząłem działalność gospodarczą, korzystając z 2-letniej ulgi dla nowych firm w ZUS. Niedługo przestaną mnie obowiązywać preferencyjne składki ZUS. W związku z tym, czy muszę podejmować jakieś kroki, czy w ZUS-ie wszystko wydarzy się „automatycznie”?

Accepted Answer

Jest to ulga oferowana nowym przedsiębiorcom bądź tym, którzy kończą korzystanie z ulgi na start. Preferencyjne składki ZUS obejmują okres 24 pełnych miesięcy funkcjonowania przedsiębiorstwa. Dzięki niej przedsiębiorcy mogą płacić mniejsze składki za ubezpieczenia społeczne. Zgłoszenia do preferencji należy dokonać z wykorzystaniem deklaracji zgłoszeniowej ZUS ZUA lub ZUS ZZA. Przy czym:

ZUS ZUA jest to deklaracja służąca do zgłoszenia się przedsiębiorcy zarówno do ubezpieczeń społecznych, jak i ubezpieczenia zdrowotnego,
ZUS ZZA służy przedsiębiorcy do zgłoszenia się do ubezpieczenia ZUS tylko zdrowotnego.

#zobacztez#

Minimalne opłaty za preferencyjne składki ZUS

Zakład Ubezpieczeń Społecznych określił odgórnie dolny limit podstawy opłacanych składek. Wynosi ona nie mniej niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Osoby objęte 2-letnią ulgą zobowiązane są do opłacania, z tytułu prowadzonej działalności, składek na:

ubezpieczenia społeczne,
ubezpieczenie zdrowotne.

Istnieją jednak wyjątki, w przypadku których przedsiębiorca może zostać zwolniony z opłacania składek za ubezpieczenia społeczne.

Preferencyjne składki ZUS dobiegają końca, co dalej?

Przedsiębiorca świadomy zbliżającego się końca okresu trwania małego ZUS powinien zastanowić się, na jakie składki przejdzie po 2-letniej uldze. Możliwość wyboru ogranicza się do dwóch opcji:

opłacania standardowych składek ZUS, tzw. dużego ZUS,
opłacania składek od dochodu, tzw. mały ZUS.

Duży ZUS

Przejście na standardowe składki ZUS oznacza obowiązek opłacania przez przedsiębiorcę składek, których podstawę stanowi 60% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za pracę. Stopy procentowe składek, jakie zobligowany jest opłacać przedsiębiorca, zostały ujęte w tabeli.

Rodzaj ubezpieczenia	Stawka %	Styczeń - Grudzień 2023 r.
emerytalne	19,52	916,35 zł
rentowe	8,00	375,55 zł
chorobowe	2,45	115,01 zł
wypadkowa	1,67	78,40 zł
RAZEM	31,64	1 485,31 zł

Wysokość składki zdrowotnej jest bardzo zróżnicowana. Od stycznia 2022 r. nastąpiła istna rewolucja w przepisach określających wysokość składek zdrowotnych. Zarówno podstawa składki zdrowotnej jak i jej procent naliczenia będą zależały głównie od formy opodatkowania, z kolei procent podstawy będzie się mieścił w zakresie od 4,9% do 9%.

[alert-info]Przeczytaj o zmianach w ustalaniu składki zdrowotnej od 2022 roku: Składka zdrowotna osób prowadzących działalność[/alert-info]

Mały ZUS

Od 2019 roku przedsiębiorcy mają możliwość korzystać z kolejnej ulgi – składek od przychodu, czyli tzw. małego ZUS. Natomiast w 2020 doszło do przekształcenia formy tej ulgi oraz warunków do jej przystąpienia. Po wejściu w życie zmian ulga „składki od przychodu” zmieniła się na ulgę „składki od dochodów”.

Ulga „składki od przychodu” obowiązywała tylko do stycznia 2020 roku, a od lutego 2020 obowiązuje już tylko "składka od dochodu". Co do zasady do małego ZUS-u przedsiębiorca może zgłosić się do 8 stycznia danego roku. Do składek od dochodu może zgłosić się również przedsiębiorca kończący opłacać preferencyjne składki ZUS. Zgłoszenia takiego należy dokonać z nowym kodem w ciągu 7 dni od daty zakończenia preferencyjnych składek ZUS.

Z tej metodologii rozliczania się z ZUS mogą korzystać osoby, których przychód w poprzednim roku nie przekroczył 120 tys. zł. Ten rodzaj ulgi obowiązuje przez maksymalnie 36 miesięcy w ciągu ostatnich 60 miesięcy prowadzenia działalności. Po przekroczeniu tego okresu przedsiębiorca zobligowany będzie przejść na zwykłe składki ZUS, a prawo do ponownego korzystania z tego rozwiązania zostanie nadane po upływie kolejnych 2 lat. Każdy przedsiębiorca opłacający składki od dochodu musi indywidualnie określić swoją podstawę wyliczania składek.

[alert-info]Składki od dochodu obowiązują od 1 lutego 2020 roku, którego limit wynosi 120 tys. zł przychodu z roku poprzedniego.[/alert-info]

#banner-160576#

Koniec 2-letniej ulgi dla nowych firm

Preferencyjne składki ZUS można opłacać przez 24 miesiące, a na koniec okresu trwania tej ulgi należy dopełnić kilku formalności w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych.

Po pierwsze, należy złożyć druk ZUS ZWUA, za pomocą którego następuje wyrejestrowanie płatnika składek. Należy w nim wskazać termin następujący po dniu zakończenia obowiązywania preferencji oraz wpisać kod tytułu ubezpieczenia 05 70. Jako kod przyczyny wyrejestrowania należy wskazać 600 – czyli inny powód dokonania wyrejestrowania. Co ważne, wyrejestrowania takiego powinno się dokonać w terminie 7 dni od daty zakończenia prawa do 2-letniej ulgi dla nowych firm.

Drugi krok to dokonanie ponownej rejestracji za pomocą formularza ZUS ZUA lub wspomnianego wyżej ZUS ZZA. Należy wskazać w nim termin objęcia nowym obowiązkiem ubezpieczeniowym. Termin ten powinien być taki sam jak termin wyrejestrowania. Zgodność terminowa jest potrzebna do zachowania ciągłości ubezpieczenia. Zgłoszenia należy dokonać z kodem tytułu ubezpieczenia 05 10 lub jeżeli przedsiębiorca zdecyduje się przejść na składki od dochodu – z kodem tytułu ubezpieczeń 05 90. Obowiązującym terminem w tym wypadku jest okres 7 dni od momentu, w którym zaczynają obowiązywać wyższe składki ZUS.

Trzeci i ostatni krok to złożenie deklaracji ZUS DRA za pierwszy miesiąc opłacania składek na nowych zasadach (opłata za tzw. duży ZUS lub składki od przychodu). Za jej pomocą określa się podstawę do wyliczenia składek. Deklarację tę należy złożyć najpóźniej 10. dnia następnego miesiąca za miesiąc poprzedni pod warunkiem, że przedsiębiorca opłaca składki wyłącznie za siebie W przypadku, gdy dochodzi do zatrudniania pracowników lub zleceniobiorców, opłat za ZUS trzeba dokonywać do 15. dnia następnego miesiąca.

Przerejestrowanie z preferencyjnych składek na duży ZUS w systemie wFirma.pl

Pierwszym krokiem jest wyrejestrowanie z ZUS za pomocą deklaracji ZUS ZWUA - tak jak zostało to opisane powyżej. W tym celu należy z poziomu START » ZUS » DEKLARACJE ZGŁOSZENIOWE » DODAJ DEKLARACJĘ wygenerować deklarację ZUS ZWUA.

Preferencyjne składki ZUS - ZUS ZWUA

W następnym kroku dokonujemy ponownej rejestracji w ZUS za pomocą deklaracji ZUS ZUA. Deklarację generuje się z poziomu START » ZUS » DEKLARACJE ZGŁOSZENIOWE » DODAJ DEKLARACJĘ » ZUS ZUA.

Preferencyjne składki ZUS - zgłoszenie do dużego ZUS

Po dokonaniu przerejestrowania w ZUS, należy dokonać zmiany schematu składek ZUS w systemie na cele rozliczeniowe.

Preferencyjne składki ZUS - zmiana schematu składek

Podsumowując, przedsiębiorca powinien dopilnować formalności związanych z poinformowaniem ZUS o zmianie obowiązku ubezpieczeniowego. Dokonuje się tego poprzez odpowiednie wyrejestrowanie się z ubezpieczeń, a następnie poprzez ponowną rejestrację. Należy również pamiętać o terminowym złożeniu pierwszej deklaracji rozliczeniowej DRA z uwzględnieniem nowego obowiązku ubezpieczeniowego.

#polecamy#

#banner-160582#

Question 3

Ostatnio zawarłem umowę zlecenie z osobą małoletnią do pomocy przy dekorowaniu biura. Nie wiem jak wystawić jej deklarację po rozliczeniu dochodu. Czy deklaracja PIT-11 dla małoletniego wystawiana jest na niego czy na rodzica, opiekuna prawnego?

Accepted Answer

Każda osoba prowadząca działalność po zakończeniu roku podatkowego ma obowiązek wystawienia swoim pracownikom deklaracji PIT-11. Dotyczy to również sytuacji, których zatrudniani są małoletni.

Obowiązek wystawienia PIT-11 dla zleceniobiorców

Zleceniodawca jest zobligowany do wystawienia deklaracji PIT-11 dla osób zatrudnionych na podstawie umowy zlecenie, o ile wynagrodzenia zleceniobiorców były opodatkowane na zasadach ogólnych. Nie ma tu znaczenia, w jakim wieku są zleceniobiorcy.

Obowiązek wystawiania informacji o dochodach oraz pobranych zaliczkach na podatek dochodowy wynika z art. 39 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

[alert-info]Art. 39 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych

Płatnicy, o których mowa w art. 32, art. 33 i art. 35, są obowiązani przesłać podatnikowi i urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatnika, o którym mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania, imienne informacje sporządzone według ustalonego wzoru. Informację, o której mowa w zdaniu pierwszym, sporządza się również w przypadku dokonywania wypłaty świadczeń określonych w art. 21 ust. 1 pkt 46, 74, 148 i 152-154. W informacji tej wykazuje się również dochody zwolnione od podatku na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych umów międzynarodowych.

[/alert-info]#zobacztez#

Kiedy nie ma potrzeby wystawienia deklaracji PIT-11 dla małoletniego?

Zawarcie umowy zlecenie nie zawsze powoduje konieczność wystawienia informacji o dochodach i pobranych zaliczkach. Deklaracji PIT-11 dla małoletniego nie wystawia się w sytuacji, gdy umowa opiewała na kwotę do maksymalnie 200 zł brutto i został zastosowany zryczałtowany podatek dochodowy (PIT-8AR). Warto jednak mieć na uwadze, że zastosowanie zryczałtowanego podatku nie dotyczy umów z wynagrodzeniem określonym wg stawki za wykonanie jednostki.

Przykład 1.

Pan Mariusz zatrudnił na podstawie umowy zlecenie Marysię (lat 16) do pomocy w pakowaniu paczek świątecznych. W umowie została określona stawka za 1 godzinę pracy w wysokości 17 zł brutto. Marysia przepracowała 10 godzin. W związku z tym rachunek opiewał na kwotę 170 zł. Od wynagrodzenia zostanie pobrana zaliczka na podatek na zasadach ogólnych, mimo że w rozliczeniu wynagrodzenie jest niższe niż 200 zł.

Jak wystawić PIT-11 dla małoletniego pracownika

Zgodnie z przepisami osiąganie przychodów m.in. z tytułu umowy zlecenie łączy się z powstaniem obowiązku podatkowego, dlatego osoby, które osiągnęły takie przychody, stają się podatnikami zgodnie z definicją zawartą w Ordynacji podatkowej.

[alert-info]Art. 7. § 1. Ordynacji podatkowej
Podatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu.[/alert-info]#banner-161524#

Jeśli stroną umowy zlecenia jest osoba posiadająca status podatnika, to deklaracja PIT-11 powinna być wystawiona na tę osobę, nawet jeśli jest to małoletni. Nie istnieją przepisy prawa, na podstawie których przedsiębiorca, sporządzając deklarację, miałby jako podatnika wskazywać przedstawiciela ustawowego osoby małoletniej.

Jednakże to przedstawiciele ustawowi są zobowiązani do wykonania odpowiednich obowiązków podatkowych w imieniu małoletniego, z powodu braku pełnej zdolności do czynności prawnych.

Oznacza to, że na podstawie PIT-11 dla małoletniego, to rodzice wypełniają i podpisują dla niego deklarację PIT-37.

Przesłanie PIT-11 do urzędu skarbowego i pracownika

Deklarację PIT-11 należy dostarczyć w odpowiednim terminie zarówno do urzędu skarbowego, jak i do pracownika. Terminy przekazania deklaracji do wspomnianych jednostek nie są takie same. Wysyłka PIT-11 do urzędu skarbowego powinna nastąpić maksymalnie do 31 stycznia danego roku za rok poprzedni. Co ważne, tę deklarację od 2019 roku można złożyć wyłącznie w wersji elektronicznej. Jeśli zleceniodawca nie dopełni swoich obowiązków w terminie, wówczas może zostać nałożona na niego grzywna. Aby jej uniknąć, należałoby złożyć czynny żal. Jednak będzie on skuteczny wyłącznie w sytuacji, gdy pracodawca przyzna się do niedopełnienia obowiązków, zanim wykryje to urząd skarbowy. Zleceniobiorca z kolei powinien otrzymać PIT-11 do końca lutego.

Wystawienie PIT-11 dla małoletniego powinno odbyć się na takich samych zasadach jak wystawienie deklaracji dla pozostałych zatrudnionych. Oznacza to, że powinna ona zawierać dane zleceniobiorcy, nawet jeśli nie osiągnął jeszcze pełnoletności. Przepisy bowiem nie przewidują odstępstw w takim przypadku.#polecamy##banner-161527#

Question 4

W grudniu 2023 r. zatrudniłem pracownika. Datę wypłaty wynagrodzenia ustaliliśmy na 10. dzień kolejnego miesiąca, czyli pierwsza pensja została przekazana 10 stycznia. Kiedy generuję PIT-11 za 2023 rok dla tej osoby, wychodzą mi w nim same zera. Czy jest to prawidłowe? Czy mam przekazać do urzędu skarbowego zerowy PIT-11?

Accepted Answer

Roczna deklaracja podatkowa PIT-11

PIT-11 jest to dokument o charakterze informacyjnym, zawiera on w sobie dane o przychodach, dochodach, kosztach oraz o pobranych przez pracodawcę zaliczkach na podatek dochodowy od osób fizycznych. Zobowiązanym do wystawienia tego dokumentu jest płatnik – czyli pracodawca, który w trakcie roku rozliczeniowego pobierał i wpłacał do US zaliczki na podatek dochodowy.

Formularz PIT-11, mimo że jest deklaracją podatkową, tzn. wykazuje się w nim dane dotyczące przychodów, dochodów, kosztów oraz pobranych zaliczek na podatek, to również należy zawrzeć w nim informacje o pobranych składkach ZUS. W ramach składek ZUS opisuje się zarówno kwoty pobranych składek na ubezpieczenia społeczne, jak i zdrowotne.

W deklaracji PIT-11 za rok 2022 powinny zostać wykazane przychody opodatkowane stawką podatkową 12% oraz 32% (stawka 12% obowiązuje do lipca 2022 r.).

#zobacztez#

W rocznej deklaracji podatkowej PIT-11 płatnicy zawierają dane o wynagrodzeniach wypłaconych z tytułu:

umów o pracę,
umów zlecenie,
umów aktywizacyjnych,
umów o dzieło i innych.

W jakim celu wystawia się PIT-11?

PIT-11 wystawia się ze względu na obowiązek informacyjny, jaki występuje względem US. Oprócz tego płatnicy, czyli pracodawcy, wystawiają deklaracje PIT-11 w celu dostarczenia ich swoim pracownikom i innym zatrudnionym osobom.

Deklaracja ta obowiązkowo musi zostać dostarczona osobom wykonującym pracę na rzecz danego przedsiębiorcy, ponieważ na jej podstawie osoby te wypełniają zeznania roczne PIT-37 lub PIT-36.

Istotne jest zarówno z perspektywy US, jak i samego pracodawcy, żeby wystawione PIT-11 były poprawne nie tylko z perspektywy obliczeniowej, lecz także merytorycznej.

[alert-info]W roku 2023 aktualny jest formularz PIT-11 w wersji 29.[/alert-info]

#banner-120441#

Terminy wysyłki PIT-11

Roczne deklaracje podatkowe za rok 2023, w tym PIT-11, PIT-4R oraz PIT-8AR, należy dostarczyć do US w terminie do końca stycznia 2024 roku. Jedyna dopuszczalna forma dostarczenia dokumentów to forma elektroniczna.

Natomiast PIT-11 pracownikom i innym zatrudnionym osobom należy dostarczyć w terminie do końca lutego 2024 roku. W tym przypadku forma dostarczenia dokumentacji jest dowolna – istotne jedynie jest otrzymanie potwierdzenie odbioru PIT-11.

Które wypłaty wynagrodzeń należy ująć w PIT-11?

W deklaracji PIT-11 dochody i pobrane zaliczki na podatek dochodowy wykazywane są zgodnie z datą wypłaty wynagrodzenia, a nie zgodnie z miesiącem, za który pensja była należna. W przypadku, gdy pracownik nie osiągnął żadnego dochodu podlegającego opodatkowaniu, to zerowy PIT-11 jest prawidłowy.

[alert-info]Art. 32 ust. 2 Ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych
Za dochód, o którym mowa w ust. 1 i 1a, uważa się uzyskane w ciągu miesiąca przychody w rozumieniu art. 12 oraz zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez płatnika.[/alert-info]

#banner-161398#

Zerowy PIT-11

Pracodawca, który w danym roku podatkowym nie pobierał zaliczek na podatek dochodowy za pracownika, co do zasady nie jest zobowiązany wystawić zerowego PIT-11. Jednakże wysłany do urzędu skarbowego zerowy PIT-11 dla pracownika nie jest traktowany jako wykroczenie skarbowe i nie podlega żadnej karze.

Płatnicy często decydują się wystawić zerowy PIT-11 i dostarczyć go do US na cele dowodowe. Jest to sposób dodatkowego zabezpieczenia się pracodawców w razie jakichkolwiek kontroli.

Warto mieć jednak na uwadze, że w niektórych sytuacjach konieczne jest sporządzenie zerowej deklaracji – tzn. bez wykazania kwoty dochodu bądź pobranej zaliczki. Dotyczy to głównie następujących przypadków:

wypłacono wynagrodzenie, ale nie pobrano zaliczki na podatek (np. z winy własnej lub pomyłki pracownika);
wypłacono tak niską pensję, że należna od niej zaliczka wyszła zerowa;
wypłacono wynagrodzenie niższe od kwoty wolnej od podatku;
nie wypłacono wynagrodzenia ze względu na kompensatę z wzajemną wierzytelnością i należało pobrać zaliczki od takiego wynagrodzenia.

[alert-info]PIT-11 nie wystawia się w przypadku zatrudnienia pracownika na umowę zlecenie lub umowę o dzieło w przypadku, gdy wartość wynagrodzenia wynikająca z umowy nie przekracza kwoty 200 zł. W sytuacji umowy o pracę na wartość poniżej 200 zł deklarację PIT-11 należy obowiązkowo wygenerować i przekazać do urzędu skarbowego.[/alert-info]W związku z niepobieraniem zaliczek na podatek dochodowy od wynagrodzeń osób zatrudnionych pracodawca ma prawo wystawić tzw. zerowy PIT-11. To, czy jest to konieczne z perspektywy prawnej, zależy od okoliczności dodatkowych dotyczących rozliczeń za danego pracownika.

Deklaracje PIT-11 w systemie wFirma.pl

Oprogramowanie kadrowo-płacowe wFirma.pl gwarantuje możliwość szybkiego generowania rocznych deklaracji podatkowych. Automatycznie uzupełniane formularze zaciągają dane wprowadzone ówcześnie do systemu.

zerowy pit-11

System wFirma.pl umożliwia również bezpośrednią wysyłkę deklaracji PIT-11 do US. Po zaznaczeniu wygenerowanego dokumentu należy wybrać opcję WYŚLIJ/EKSPORTUJ » WYŚLIJ DO US ALBO ZUS.

zerowy pit-11

Po wysłaniu deklaracji i otrzymaniu potwierdzenia jej odbioru można pobrać UPO (Urzędowe Poświadczenie Odbioru). Dokument ten można przechowywać w dokumentacji firmowej dla celów dowodowych.#polecamy#

#banner-161437#

Question 5

Od kwietnia zatrudniam pracownika na podstawie umowy o pracę. Myślałam, że w związku z tym, że poniosłam stratę, nie będę musiała opłacać podatku dochodowego od wynagrodzenia wypłaconego tej osobie. Proszę o pomoc – czy faktycznie pomimo straty muszę zapłacić zaliczkę na PIT-4R? Jeśli tak, to w jakim terminie należy zrobić przelew?

Accepted Answer

Pracodawca ma obowiązek opłacać za swojego pracownika zaliczki na podatek pobrane z wynagrodzenia. Nie ma tu znaczenia, czy zakład pracy poniósł w danym miesiącu stratę, czy osiągnął dochód. Zaliczka na PIT-4R zależna jest bowiem od dochodów uzyskanych przez osobę zatrudnioną. Co ważne, taki podatek należy opłacać co miesiąc.

Obowiązek poboru podatku z wynagrodzenia pracownika 2024

Zgodnie z art. 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej updof) pracodawca zobligowany jest do obliczenia i pobrania zaliczki na podatek dochodowy od dochodu osiągniętego przez pracownika.

[alert-info]Art. 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych
Osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, zwane dalej „zakładami pracy”, są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy – wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.[/alert-info]

Zaliczka na PIT-4R pobierana jest nie tylko od wynagrodzenia osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, ale także od wynagrodzeń tych osób, z którymi podpisano:

umowę o dzieło,
umowę-zlecenie,
kontrakt menadżerski,
umowę o naukę zawodu/przyuczenie do zawodu,
praktyki absolwenckie.

#zobacztez#

Ponadto podatek taki pobiera się od wypłat tzw. organów zarządzających – chodzi o wynagrodzenia wspólników spółki. Tu dodatkowo warto zwrócić uwagę, że wyliczenie podatku na zasadach ogólnych nie obejmuje:

umów cywilnoprawnych zawartych na kwotę do 200 zł brutto, od której pobiera się zryczałtowany podatek w wysokości 12% lub 32%. Tu wyłącza się umowy z wynagrodzeniem określonym wg stawki za wykonaną jednostkę – w tym przypadku niezależnie od ostatecznej kwoty konieczne jest pobranie zaliczki na PIT-4R;
umów cywilnoprawnych zawartych z cudzoziemcami nieposiadającymi certyfikatu rezydencji (niezależnie od kwoty wynagrodzenia) – tu wylicza się podatek zryczałtowany w wysokości 20%.

W powyższych przypadkach zaliczka na zryczałtowany podatek wykazywana jest w deklaracji PIT-8AR.

Jak wyliczyć zaliczkę na PIT-4R od wynagrodzenia pracownika w 2024 roku?

Aby obliczyć zaliczkę na podatek PIT-4R, konieczna jest znajomość stawek skali podatkowej. Są one określone w art. 32 ust. 2 updof.

[alert-info]Art. 32 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych
Zaliczki za miesiące od stycznia do grudnia wynoszą:
1) za miesiące, w których dochód podatnika uzyskany od początku roku w tym zakładzie pracy nie przekroczył kwoty stanowiącej górną granicę pierwszego przedziału skali – 12% dochodu uzyskanego w danym miesiącu;
2) za miesiąc, w którym dochód podatnika uzyskany od początku roku w tym zakładzie pracy przekroczył kwotę stanowiącą górną granicę pierwszego przedziału skali – 12% od tej części dochodu uzyskanego w tym miesiącu, która nie przekroczyła tej kwoty, i 32% od nadwyżki ponad kwotę stanowiącą górną granicę pierwszego przedziału skali;
3) za miesiące następujące po miesiącu, o którym mowa w pkt 2 – 32% dochodu uzyskanego w danym miesiącu.[/alert-info]

Wyliczenie zaliczki na podatek dochodowy pracownika zatrudnionego na podstawie umowy o pracę można rozpisać w dwóch krokach:

ustala się podstawę opodatkowania – przychód brutto pomniejszony o składki społeczne oraz koszty uzyskania przychodu w wysokości 250 zł lub 300 zł. Wynik zaokrągla się do pełnych złotych;
podstawę opodatkowania mnoży się przez odpowiednią stawkę podatku, a następnie odejmuje się od niej kwotę zmniejszającą podatek w wysokości 300 zł.

#banner-161386#

Przykład 1.

Pan Marek otrzymuje stałe wynagrodzenie w wysokości 5 000,00 zł. Jego miejsce zamieszkania znajduje się w innej miejscowości niż zakład pracy. Ile wyniesie zaliczka na podatek od wynagrodzenia pana Marka wyliczona wg stawki 12%?

Dane do wyliczenia:

składki społeczne: 5 000,00 zł × 13,71% = 685,50 zł;
koszty uzyskania przychodu: 300 zł;
ulga podatkowa od lipca 2022 roku: 300 zł

Wyliczenie zaliczki na PIT-4R:
5 000,00 zł − 685,50 zł − 300,00 zł = 4014,50 zł ~ 4 015,00 zł;
4 015,00 zł × 12% − 300,00 zł = 181,80 zł ~ 182,00 zł.

Gdzie i w jakim terminie wpłacić zaliczkę na PIT-4R za pracownika?

Obecnie każdy podatnik dokonuje wpłaty podatków na indywidualny mikrorachunek podatkowy. Tu należy jednak zaznaczyć, że zaliczki od wynagrodzeń pracowników podlegają wpłacie na mikrorachunek pracodawcy. Jest to ten sam rachunek, na jaki przelewane są środki należne za podatek dochodowy wyliczony z działalności czy podatek VAT. Pracownik może dokonać wpłat na swój indywidualny mikrorachunek podatkowy np. wtedy, gdy wyjdzie mu niedopłata podatku w jego zeznaniu rocznym.

Ważne jest terminowe regulowanie zobowiązań wobec fiskusa. W przypadku podatku za pracownika termin płatności zaliczek przypada na 20. dzień miesiąca następującego po miesiącu, w którym podatek został pobrany. Jeżeli 20. dzień miesiąca przypada na dzień wolny od pracy (sobota, niedziela, święto), wówczas termin przesuwa się na kolejny (następujący po tej dacie) dzień roboczy. Nie ma tu możliwości wybrania opłacania zaliczek na PIT-4R kwartalnie, tak jak w przypadku podatku dochodowego z działalności.

Przykład 2.

Pracodawca wypłaca wynagrodzenia z przesunięciem, czyli na 10. dzień miesiąca następujący po miesiącu, za jaki wynagrodzenie jest należne. Wynagrodzenie pracownika za marzec zostało wypłacone 10 kwietnia. Podatek od wynagrodzenia zostanie pobrany w maju, zatem jego wpłaty należy dokonać do 22 maja (20 maja przypada w sobotę).

Podatek dochodowy wykazywany w rocznej deklaracji PIT-4R opłaca pracodawca jako płatnik, za swojego pracownika (podatnika). Należy go obliczyć i pobrać z pensji pracownika. Wyliczony podatek jest częścią składową kwoty brutto wynagrodzenia pracownika. Stanowi ona w pełni koszt uzyskania przychodu w firmie.

Nieterminowa wpłata zaliczki na podatek za pracownika może spowodować konieczność naliczenia odsetek, które będą wymagane, jeśli ich kwota przekroczy 8,70 zł.

Wykazanie zaliczek okresowych w deklaracji PIT-4R

Płatnicy (pracodawcy) nie mają obowiązku okresowego wykazywania zaliczek w okresowych deklaracjach podatkowych. Pobrany od wynagrodzeń podatek wykazuje się w deklaracji rocznej PIT-4R, którą należy sporządzić i wysłać do urzędu skarbowego właściwego ze względu na siedzibę firmy. Zeznanie to należy złożyć maksymalnie do 31 stycznia za rok poprzedni.

Wyliczenie zaliczki na PIT-4R w systemie płacowym

Ustalenie wysokości podatku za pracownika jest proste, gdy używa się specjalnego oprogramowania do rozliczania płac. Takie rozwiązanie oferuje system wFirma.pl. Zaliczkę na PIT-4R można obliczyć w dwóch kliknięciach. Po sporządzeniu list płac za pracowników wyliczenia podatku dokonuje się w zakładce START » PODATKI » PODATEK ZA PRACOWNIKA, gdzie wybrać należy opcję WYLICZ PODATEK.

Następnie pojawi się okno z wyborem miesiąca, za który wyliczona ma zostać zaliczka. Po wyborze odpowiedniego okresu pojawi się wpis z wyliczonym podatkiem.

Kwota PIT-4r do zapłaty

Wszystkie wyliczone w powyższy sposób zaliczki zostaną automatycznie wykazane w deklaracji PIT-4R, którą następnie można wysłać bezpośrednio do urzędu skarbowego dzięki integracji systemu wFirma.pl z bramką Ministerstwa Finansów.

Podsumowując pracodawca ma obowiązek opłacać za swojego pracownika zaliczki na podatek pobrane z wynagrodzenia. Obecnie każdy podatnik dokonuje wpłaty podatków na indywidualny mikrorachunek podatkowy. Tu należy jednak zaznaczyć, że zaliczki od wynagrodzeń pracowników podlegają wpłacie na mikrorachunek pracodawcy. #polecamy##banner-161389#

Question 6

Prowadzę jednoosobową działalność gospodarczą. Chciałbym zatrudnić pracownika, który będzie pracował jedynie 5 godzin w tygodniu. W jakiej wysokości będę musiał opłacać ZUS? Jakie jeszcze obowiązki niesie za sobą zatrudnienie pracownika na ⅛ etatu?

Accepted Answer

Zatrudnienie pracownika zawsze rodzi dla pracodawcy pewne obowiązki. Nie różnią się one jednak znacznie w zależności od wymiaru czasu pracy danej osoby.

Szkolenie BHP i badania lekarskie

Przed przyjęciem do pracy pracownika należy skierować na badania wstępne w celu ustalenia, czy nie ma przeciwwskazań, aby pracował na danym stanowisku. W przypadku gdy osoba posiada aktualne badania lekarskie z poprzedniego zakładu pracy i warunki pracy pokrywają się z tymi, w jakich pracę będzie wykonywać obecnie, pracodawca nie musi kierować podwładnego do placówki medycyny pracy, pod warunkiem że przerwa między kolejnymi zatrudnieniami była krótsza niż 30 dni.

Pracownik powinien też przejść szkolenie BHP do pracy na określonym stanowisku, które musi być udokumentowane odpowiednim zaświadczeniem. Istotne jest też, aby przeprowadzony został instruktaż stanowiskowy.#zobacztez#

Jakie dane zawrzeć w umowie na 1/8 etatu?

Umowa o pracę powinna zostać podpisana przez obie strony przed dopuszczeniem pracownika do pracy. Wynika to z art. 29 § 2 Kodeksu pracy, w którym wskazano, że osoba rozpoczynająca zatrudnienie przed podjęciem pracy musi posiadać albo pisemną umowę o pracę, albo pisemne potwierdzenie podstawowych ustaleń związanych z zawarciem umowy o pracę w formie innej niż pisemna. Niewywiązanie się z tego obowiązku grozi nałożeniem na pracodawcę kary grzywny w wysokości od 10 000 do 30 000 zł.

Oprócz standardowych ustaleń w umowie z osobą zatrudnioną na część etatu warto zawrzeć również informację o dopuszczalnej liczbie godzin pracy, które nie powodują powstania pracy w godzinach nadliczbowych, a co za tym idzie – odpowiedniego dodatku do wynagrodzenia.

[alert-info]Art. 151 § 5 Kodeksu pracy

Strony ustalają w umowie o pracę dopuszczalną liczbę godzin pracy ponad określony w umowie wymiar czasu pracy pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy, których przekroczenie uprawnia pracownika, oprócz normalnego wynagrodzenia, do dodatku do wynagrodzenia, o którym mowa w art. 151¹ § 1.[/alert-info]

Wynagrodzenie pracownika

Zgodnie z przepisami pracownik powinien mieć zagwarantowane wynagrodzenie w kwocie nie niższej niż ustalona na dany rok stawka minimalna. Minimalne wynagrodzenie za pracę brutto w 2024 roku wynosi od stycznia do czerwca 4 242,00 zł, a od lipca do grudnia 4 300,00 zł. W przypadku pracowników zatrudnionych na część etatu wynagrodzenie to oblicza się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy. Zatem przy zatrudnieniu w wymiarze 1/8 etatu wynagrodzenie pracownika brutto nie może być niższe niż

530,25 zł od stycznia do czerwca,
537,50 zł od lipca do grudnia.

[alert-info]W celu obliczenia całkowitego kosztu zatrudnienia pracownika można skorzystać z kalkulatora wynagrodzeń.[/alert-info]

Zgłoszenie pracownika do ZUS-u i opłacanie za niego składek

Zatrudnienie pracownika wiąże się z obowiązkiem zgłoszenia go do ZUS-u na formularzu ZUS ZUA w terminie do 7 dni od daty powstania obowiązku ubezpieczeń – dnia nawiązania stosunku pracy.

Przykład 1.

Pani Anna została zatrudniona w zakładzie pracy od 1 sierpnia, a rozpoczęcie pracy nastąpiło od poniedziałku 2 sierpnia. Z jakim dniem pracodawca powinien zgłosić panią Annę do ZUS-u?

Mimo że pracownik rozpoczyna pracę 2 sierpnia, to dniem rozpoczęcia stosunku pracy jest 1 sierpnia, dlatego zgłoszenia pracownika należy dokonać właśnie z tym dniem. Deklarację ZUA należy wysłać do ZUS-u maksymalnie 8 września.

Za zatrudnionego pracownika należy opłacać składki na:

ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe);
ubezpieczenie zdrowotne;
Fundusz Pracy;
Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

[alert-info]Za pracowników, których przychód podlegający oskładkowaniu w ciągu miesiąca nie przekracza kwoty pensji minimalnej (odpowiedniej dla całego etatu, nie trzeba opłacać składek na Fundusz Pracy.[/alert-info]

Część z nich finansowana jest przez pracodawcę, a część potrącana bezpośrednio z wynagrodzenie pracownika. Stopy procentowe składek określone są odgórnie, a ich wysokość podana jest w poniższej tabeli.

Ubezpieczenie/Fundusz	Finansuje pracownik	Finansuje pracodawca
Emerytalne	9,76%	9,76%
Rentowe	1,5%	6,5%
Chorobowe	2,45%	–
Wypadkowe	–	1,67%*
Zdrowotne	9%	–
Fundusz Pracy	–	2,45%
FGŚP	–	0,1%
Razem	22,71%	20,48%

*stawka składki na ubezpieczenie wypadkowe jest ustalana co roku na okres od 1 kwietnia do 31 marca roku kolejnego. Aktualnie standardowa wysokość tej stawki wynosi 1,67%

Składki naliczane przez pracodawcę powinny być wykazywane w raporcie RCA, który należy dołączyć do deklaracji górnej DRA. Deklaracje rozliczeniowe trzeba wysłać do ZUS-u w terminie do:

15. dnia miesiąca za miesiąc poprzedni w przypadku płatników niebędących osobami fizycznymi,
20. dnia miesiąca za miesiąc poprzedni w przypadku płatników będących osobami fizycznymi.

Do tego dnia pracodawca zobowiązany jest opłacić składki. Natomiast po zakończeniu roku w terminie do końca lutego musi on przekazać pracownikowi informację o składkach pobranych od wynagrodzenia w poprzednim roku oraz wypłaconych świadczeniach chorobowych.

#banner-160828#

Przystąpienie przez pracownika do PPK

Po przepracowaniu 3 miesięcy pracownik w wieku 18–55 lat podlega automatycznemu zgłoszeniu do PPK. Jeśli pracownik przed upływem 3 miesięcy pracy nie złoży u swojego przełożonego deklaracji o rezygnacji z uczestnictwa w programie, wówczas pracodawca powinien podpisać z jedną z zajmujących się tym instytucji finansowych umowę o zarządzanie PPK, a następnie umowę o prowadzenie konta dla tej osoby.

Wpłaty na rachunek uczestnika PPK finansowane są zarówno ze środków pracownika, jak i pracodawcy. Wpłat można dokonywać w stawce podstawowej, ale obie strony mogą zdecydować się także na naliczanie do wynagrodzenia wpłat dodatkowych. Wysokość wpłat przedstawia poniższa tabela.

	Obowiązkowe	Dobrowolne	Razem
Pracownik	2%	maks. 2%	maks. 4%
Pracodawca	1,5%	maks. 2,5%	maks. 4%

Maksymalna wartość wpłat na PPK będzie wynosiła 8% wynagrodzenia stanowiącego podstawę naliczania składek emerytalno-rentowych. Co ważne, osoby, których wynagrodzenie nie przekracza 1,2-krotności minimalnego wynagrodzenia, mają możliwość obniżenia wpłaty podstawowej do 0,5% wynagrodzenia.

Istotne jest to, że uprawnienie do obniżenia wpłaty do PPK finansowanej przez uczestnika zależy od wysokości osiąganego wynagrodzenia. Osoby pracujące w niepełnym wymiarze czasu pracy mogą złożyć deklarację o obniżeniu wpłaty podstawowej, jeżeli ich wynagrodzenie nie przekracza kwoty 1,2-krotności minimalnego wynagrodzenia. Oznacza to, że nie przeliczamy wynagrodzenia takiej osoby do pełnego etatu.

Za pracowników zgłoszonych do PPK co miesiąc należy tworzyć deklarację rozliczeniową, w której wykazana jest wysokość naliczonych opłat. Obowiązek wysyłki tej deklaracji i dokonania wpłat mija 15. dnia każdego miesiąca za miesiąc poprzedni.

Zaliczki na podatek i zeznania roczne

Obowiązkiem pracodawcy jest także comiesięczne naliczanie i odprowadzanie podatku od dochodów pracownika (PIT-4) w terminie do 20. dnia miesiąca za miesiąc poprzedni.

[alert-info]Osoby, które nie ukończyły 26. roku życia i są zatrudnione na podstawie umowy o pracę, są zwolnione z opłacania zaliczek na podatek dochodowy, chyba że złożą u pracodawcy oświadczenie, że chcą takich wpłat dokonywać.[/alert-info]

Po zakończeniu roku należy złożyć deklaracje podatkowe za pracownika do urzędu skarbowego w terminie do 31 stycznia. Są to:

PIT-11 – informacja o dochodach i pobranych zaliczkach. Konieczne jest wysłanie jej także za pracownika, za którego nie były pobierane zaliczki na PIT;
PIT-4R – zbiorcza informacja o pobranych za pracowników zaliczkach;

Deklarację PIT-11 należy przekazać także pracownikowi w terminie do końca lutego.

Dokumentacja pracownicza i akta osobowe

Zatrudnienie pracownika na 1/8 etatu rodzi także obowiązek prowadzenia akt osobowych oraz dokumentacji pracowniczej. Akta osobowe i dokumentację pracowniczą można przechowywać w wersji papierowej lub elektronicznej. Okres archiwizacji tych dokumentów wynosi 10 lat.

[alert-info]Podstawowe dokumenty, jakie pracodawca powinien przechowywać w aktach osobowych czy dokumentacji pracowniczej, można pobrać tu.[/alert-info]

Dokumentacja pracownicza obejmuje przede wszystkim:

dokumenty związane z ewidencjonowaniem czasu pracy;
wnioski o udzielenie urlopu wypoczynkowego;
listę wypłaconych wynagrodzeń i innych świadczeń ze stosunku pracy wraz z wnioskiem pracownika o wypłatę pensji do rąk własnych;
kartę ewidencji przydziału odzieży i obuwia roboczego oraz środków ochrony indywidualnej, a także ewidencję wypłat ekwiwalentu za używanie własnego obuwia i odzieży, ich pranie i konserwację.

Zatrudnienie pracownika na ⅛ etatu – podsumowanie

Decydując się na podpisanie umowy o pracę z pracownikiem, pracodawca musi być świadomy obowiązków, jakie na nim ciążą. Wymiar etatu nie zmniejsza ich w żadnym wypadku – wtedy nawet jest ich więcej, bowiem pracodawca musi pamiętać o pewnych sprawach związanych z zatrudnianiem pracowników w niepełnym wymiarze czasu pracy. Atrakcyjne jest jednak to, że tego typu zatrudnienie niesie ze sobą niskie koszty wynagrodzenia.

Pracodawca i w tym przypadku powinien korzystać z oprogramowania, które pozwoli mu na dopełnienie wszystkich obowiązków związanych z zatrudnieniem pracownika. Jednym z takich narzędzi jest system wFirma.pl służący do samodzielnych rozliczeń pracowników przy pomocy asystentów, którzy czuwają nad poprawnością sporządzanych dokumentów i deklaracji.

#polecamy#

#banner-160834#

Question 7

Planuję otworzyć nową działalność w połowie stycznia 2024 roku. Nie przysługuje mi prawo do ulgi na start. Czy powinnam opłacić pełne, czy częściowe składki ZUS? Jak to obliczyć? Jaką należy wziąć podstawę do wyliczeń? Czy pomniejszeniu podlegają wszystkie składki ZUS? Czy są jeszcze inne sytuacje, które mogą skutkować prawem do opłacania częściowych składek ZUS?

Accepted Answer

Przedsiębiorca, który rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej w trakcie miesiąca, ma możliwość pomniejszenia składek proporcjonalnie, za dni, w które faktycznie prowadził działalność. Co ważne pomniejszeniu podlegają jedynie składki społeczne, czyli:

emerytalne (19,52%),
rentowe (8%),
dobrowolne chorobowe (2,45%),
wypadkowe (1,67%),
FP (o ile składki opłacana są od standardowej podstawy – 2,45%).

[alert-info]Pomniejszeniu mogą ulegać tylko składki na ubezpieczenie społeczne. Składka zdrowotna jest niepodzielna – przedsiębiorca zawsze jest zobowiązany opłacić ją w pełnej wysokości.[/alert-info]

Częściowe składki ZUS od preferencji

Przedsiębiorca, który rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej, bądź któremu skończył się okres obowiązywania ulgi na start, najczęściej ma prawo do opłacania składek na preferencyjnych warunkach. Preferencyjne składki ZUS umożliwiają przedsiębiorcom opłacanie pomniejszonych składek za ubezpieczenia społeczne przez okres pełnych 24 miesięcy.#zobacztez#

Przykład 1.

Pan Krystian rozpoczynający prowadzenie działalności w terminie 20 maja 2023 roku, nie chce korzystać z ulgi na start tylko od razu korzystać z 2-letniej ulgi dla nowych firm, dokonał rejestracji w ZUS za pomocą odpowiednich deklaracji zgłoszeniowych (ZUS ZUA – zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnej lub ZZA – zgłoszenie tylko do ubezpieczenia zdrowotnego) w ciągu 7 dni kalendarzowych od dnia powstania obowiązku ubezpieczeniowego. Pan Krystian ma prawo korzystać z preferencyjnych składek ZUS przez okres 24 miesięcy, w związku z czym, ulga obowiązywać go będzie do dnia 31 maja 2025 roku włącznie.

Podstawę wymiaru preferencyjnych składek opłacanych przez przedsiębiorców ZUS stanowi 30% minimalnego wynagrodzenia brutto za pracę. W roku 2024 podstawa ta wyniesie od stycznia 1 272,60 zł, a od lipca 1 290,00 zł (30% z minimalnego wynagrodzenia za pracę).

Częściowa zapłata składek ZUS w trakcie trwania okresu preferencji często związana jest z rozpoczęciem przez przedsiębiorcę prowadzenia działalności w trakcie miesiąca. Nie jest to jednak jedyna podstawa do obliczenia częściowych składek ZUS.

[alert-info]Podstawą do wyliczenia częściowych składek ZUS mogą być np.:

okresy zawieszenia działalności,
likwidacja działalności w trakcie miesiąca czy
okresy objęte zwolnieniem chorobowym przedsiębiorcy.[/alert-info]

Częściowe składki społeczne liczy się poprzez określenie pomniejszonej podstawy na ubezpieczenie społeczne oraz fundusz pracy. Standardową podstawę na ubezpieczenia należy podzielić przez ilość dni występujących w danym miesiącu. Następnie uzyskaną podstawę dzienną należy pomnożyć przez ilość dni, w których prowadzona była działalność gospodarcza z uwzględnieniem dni wolnych oraz świąt.

Po wyliczeniu nowej podstawy składek za dany miesiąc będzie można wyliczyć częściowe składki ZUS.

Przykład 2.

Rozpoczęcie działalności gospodarczej 13 stycznia 2024 r. z prawem do opłacania preferencyjnych składek ZUS.

1 272,60 zł : 31 dni (ilość dni w styczniu) = 41,0516129032 zł – dzienny wymiar podstawy składek społecznych.

41,0516129032 zł x 19 dni (ilość dni prowadzonej działalności) = 779,98 zł – podstawa wymiaru składek za styczeń.

Częściowe składki ZUS od standardowej podstawy

Może zdarzyć się tak, że przedsiębiorca rozpoczyna działalność gospodarczą, a mimo to nie ma prawa do skorzystania z preferencyjnych składek ZUS. W takim przypadku podstawę do naliczenia standardowych składek ZUS stanowi prognozowane przeciętne miesięczne wynagrodzenie za pracę (w 2024 r. – 7 824 zł), a dokładnie 60% tego wynagrodzenia. W roku 2024 podstawa ta wyniesie 4 694,40 zł((7 824 zł) x 60% = 4 694,40 zł).

Przykład 3.

Zawieszenie działalności gospodarczej 19 stycznia 2024 r. przy opłacaniu składek ZUS od standardowej podstawy.

4 694,40 zł : 31 dni = 151,4322580645 zł – dzienny wymiar podstawy składek społecznych (bez zaokrąglenia)

151,4322580645 zł x 19 dni = 2 877,21 zł – podstawa wymiaru składek za styczeń.#banner-159256#

Częściowe składki ZUS od ulgi mały ZUS

Na ten moment przedsiębiorcy spełniający określone warunki mają możliwość korzystać z małego ZUS plus – składek od dochodu. Ulga ta zastąpiła ulgę "składki od przychodu" a zasady przystąpienia do niej są odczuwalnie mniej rygorystyczne.

Do małego ZUS plus przedsiębiorca może zgłosić się do 31 stycznia danego roku, gdy zachowuje ciągłość prowadzenia działalności gospodarczej. Przystąpić do małego ZUS plus może również osoba, której przywilej korzystania z 2-letniej ulgi dla nowych firm dobiegł końca, niezależnie od tego, kiedy doszło do zakończenia okresu preferencji. Prawo do małego ZUS plus mają również przedsiębiorcy, którzy w roku poprzednim zawiesili lub zamknęli działalność gospodarczą, po czym w roku bieżącym decydują się na wznowienia funkcjonowania firmy. Warunek dodatkowy, jaki muszą w tej sytuacji spełnić przedsiębiorcy, to obowiązek prowadzenia działalności gospodarczej w roku poprzednim przez co najmniej okres 60 dni.

Przykład 4.

Przedsiębiorca w roku 2023 prowadził swoją działalność gospodarczą przez okres 9 pełnych miesięcy, po czym zdecydował się ją zawiesić. Dnia 10 stycznia 2024 r. przedsiębiorca planuje wznowić swoją działalność. Jego dochód za rok 2023 wyniósł w sumie 20 000 zł. W związku z tym spełnia warunki do przystąpienia do ulgi składki od dochodu, a podstawa składek za pełne miesiące będzie wynosi 1 272,40 zł

1 272,60 zł : 31 dni (stycznia) = 41,0516129032 zł – dzienny wymiar podstawy składek społecznych (bez zaokrąglenia)

41,0516129032 zł x 21 dni = 862,08 zł – podstawa wymiaru składek za styczeń.

Składka zdrowotna

Składka zdrowotna jako jedyna płacona jest w całości i bez względu na to, czy przedsiębiorca ma prawo do składek preferencyjnych, czy nie. Składka na ubezpieczenie zdrowotne od 2022 rou zależy od formy opodatkowania. Więcej na jej temat zdrowotnej: Polski Ład – składka zdrowotna osób prowadzących działalność

System pomoże wyliczyć składki

System wFirma.pl dzięki opcji "częściowe składki", widoczna przy dodawaniu deklaracji ZUS DRA START » ZUS » DEKLARACJE ROZLICZENIOWE » DODAJ DEKLARACJĘ obliczy automatycznie częściowe składki.

Przedsiębiorca rozpoczynający prowadzenie działalności w trakcie miesiąca ma prawo do obniżenia wysokości opłacanych składek za ubezpieczenia społeczne. W zależności od tego, jakie składki ZUS przedsiębiorca jest zobowiązany opłacać (zwykły ZUS, preferencyjne składki lub składki od dochodu), tyle proporcjonalnie wyniosą go częściowe składki ZUS.

#polecamy##banner-159259#

Question 8

Zatrudniam kilku pracowników na umowę o pracę z minimalnym wynagrodzeniem. W bieżącym roku płaca minimalna jest wyższa i zmienia się dwa razy, w związku z tym mam pytanie. Czy zmiana płacy minimalnej zobowiązuje pracodawcę do sporządzenia aneksów dla pracowników?

Accepted Answer

Wynagrodzenie minimalne jest to odgórnie określone najniższe dopuszczalne wynagrodzenie pieniężne należne za pracę na podstawie umowy o pracę. Płaca minimalna może być ustalona w postaci:

stawki godzinowej lub
stałej stawki miesięcznej.

Płaca minimalna ustalana jest przez państwo. Najniższa krajowa jest niezależna od poziomu kompetencji danej osoby. Każdy pracownik powinien mieć więc zagwarantowane minimalne wynagrodzenie za pełny przepracowany miesiąc, bez względu na staż pracy, wiek czy posiadane umiejętności.

[alert-info]Art. 2 ust. 1 ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę
„Wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę, zwanego dalej »minimalnym wynagrodzeniem«, jest corocznie przedmiotem negocjacji w ramach Rady Dialogu Społecznego”.[/alert-info]

Wynagrodzenie minimalne – co wchodzi w jego skład?

Płaca minimalna nie jest odpowiednikiem płacy zasadniczej. W praktyce oznacza to, że na płacę minimalną składa się suma wypłacanego miesięcznie wynagrodzenia. Na sumę wypłacanego wynagrodzenia przypadają więc:

składniki wynagrodzenia i
inne świadczenia wynikające ze stosunku pracy.

#zobacztez#Składniki wynagrodzenia składające się na płacę minimalną:

wynagrodzenie zasadnicze,
dodatki do wynagrodzenia zasadniczego np. dodatek funkcyjny lub dodatki specjalne np. za pełnione funkcje,
nagrody i premie przyznawane zgodnie z zapisami regulaminu (tylko wypłacane jako składnik wynagrodzenia – nie wyróżnienia),
wypłata za urlop wypoczynkowy,
dodatek wyrównawczy (wypłacany za obniżenie wynagrodzenia z powodu wypadku w pracy lub choroby zawodowej),
wypłata za czas niezdolności do pracy (choroba, czas przestoju niezawinionego przez pracownika, urlop szkoleniowy),
ekwiwalent pieniężny za dni niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego,
świadczenia odszkodowawcze.,

Przykład 1.

Pani Małgorzata zatrudniona na podstawie umowy o pracę na pełen etat otrzymuje wynagrodzenie zasadnicze w wysokości 3800 zł. Dodatkowo otrzymała w styczniu premię w wysokości 242 zł, a co miesiąc pracodawca nalicza jej dodatek funkcyjny w wysokości 200 zł. Zatem jej wynagrodzenie za pracę wyniesie w styczniu w sumie 4242 zł – co jest zgodne z obowiązującymi stawkami dotyczącymi wynagrodzenia minimalnego w 2024 roku. Jednak od lipca 2024 roku, pracodawca jest zobowiązany podnieść wynagrodzenie Pani Małgorzaty, tak aby kwota wynagrodzenia zasadniczego wynosiła minimum 4300 zł .

Przykład 2.

Pani Samanta pracuje na takim samym stanowisku co Pani Małgorzata z przykładu 1.. Pani Samanta w styczniu otrzymała w ramach płacy:

3800 zł wynagrodzenia zasadniczego oraz
200 zł w ramach dodatku funkcyjnego.

Ze względu na brak wypłaconej premii, suma jej wynagrodzenia nie osiągnęła poziomu płacy minimalnej (4242 zł w 2024 roku). W związku z powyższym pracodawca pani Małgorzaty zobowiązany jest wyrównać jej wynagrodzenie do najniższej krajowej.

[alert-info]Od 1 stycznia 2024 r. katalog składników wyłączonych z minimalnego wynagrodzenia zostanie rozszerzony. Dodano do niego dodatek za szczególne warunki pracy.[/alert-info]

#banner-158422#

Najniższa krajowa – wysokość płacy minimalnej

Wynagrodzenie pracownicze musi spełniać normy dotyczące płacy minimalnej. Przepisy te zostały zawarte w ustawie o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.

[alert-info]Zgodnie z art. 6. ust 1. ustawy o minimalnym wynagrodzeniu „Wysokość wynagrodzenia pracownika zatrudnionego w pełnym miesięcznym wymiarze czasu pracy nie może być niższa od wysokości minimalnego wynagrodzenia ustalonego w trybie art. 2 i art. 4”.[/alert-info]

Płaca minimalna z roku na rok ma tendencję zwyżkową.

Rok	Płaca minimalna (brutto)
2024	od stycznia: 4 242,00 zł od lipca: 4 300,00 zł
2023	od stycznia: 3 490,00 zł od lipca: 3 600,00 zł
2022	3 010,00 zł
2021	2 800,00 zł
2020	2 600,00 zł

Płaca minimalna co do zasady odnosi się do pracowników, czyli osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę.

W przypadku umowy zlecenia i świadczenia usług w ramach samozatrudnienia – od 2017 r. wprowadzono minimalną stawkę godzinową.

Rok	Minimalna stawka godzinowa (brutto)
2024	od stycznia: 27,70 zł od lipca: 28,10 zł
2023	od stycznia: 22,80 zł od lipca: 23,50 zł
2022	19,70 zł
2021	18,30 zł
2020	17,00 zł

Płaca minimalna a aneks

Zmiana płacy minimalnej nie zawsze powoduje konieczności sporządzania aneksów dla pracowników, którzy osiągają minimalne wynagrodzenie.

Jeżeli w umowach pracowników zapis o wynagrodzeniu za pracę podano kwotowo, wówczas pracodawca powinien poinformować swoich podwładnych o zmianie płacy minimalnej poprzez sporządzenie aneksu do umowy.

Natomiast w przypadku, gdy wynagrodzenie nie zostało określone poprzez podanie konkretnej kwoty i w umowie widnieje zapis o tym, że pracownik otrzymuje minimalne wynagrodzenie, pracodawca nie musi sporządzać aneksów dla swoich pracowników. Zawieranie takiego zapisu jest prawidłowe i mniej uciążliwe dla pracodawcy, ze względu na możliwość zrezygnowania z aneksowania umów w razie odgórnej zmiany płacy minimalnej.

Minimalne wynagrodzenie w systemie wFirma.pl

Wprowadzając umowę w systemie wFirma.pl, użytkownik ma możliwość ustawić poziom wynagrodzenia na poziomie płacy minimalnej. Dzięki temu system automatycznie wylicza wynagrodzenie pracownika na poziomie ustawowo określonego wynagrodzenia minimalnego.

płaca minimalna

Tak wprowadzone wynagrodzenie do umowy zostaje również odpowiednio zdefiniowanie bezpośrednio w treści umowy generowanej przez wFirma.pl Dzięki temu rozwiązaniu, nie ma potrzeby dodawania pracownikom aneksu w razie zmiany wynagrodzenia minimalnego. #polecamy#

#banner-158425#

Question 9

Prowadzę jednoosobową działalność gospodarczą i chciałbym zgłosić do ubezpieczenia zdrowotnego żonę, która obecnie nie pracuje i nie jest zgłoszona do żadnych ubezpieczeń. Czy przez to moja składka wzrośnie? Ile wynosi składka na ubezpieczenie zdrowotne dla rodziny? Jakie dokumenty należałoby złożyć?

Accepted Answer

Ubezpieczeniu zdrowotnemu podlegają członkowie rodziny przedsiębiorcy, jeżeli nie mają własnego tytułu do objęcia tym ubezpieczeniem. Przepisy szczegółowo określają, kogo przedsiębiorca może zgłosić do ubezpieczenia.

Kogo może objąć ubezpieczenie zdrowotne?

Najważniejszą kwestią jest określenie, kogo można uznać w tym przypadku za członka rodziny. Zgodnie z art. 5 pkt 3 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych za członka rodziny uznaje się:

dziecko własne, dziecko małżonka, dziecko przysposobione, wnuka albo dziecko obce, dla którego ustanowiono opiekę, albo dziecko obce w ramach rodziny zastępczej lub rodzinnego domu dziecka, do ukończenia przez nie 18 lat, a jeżeli kształci się dalej – do ukończenia 26 lat, natomiast jeżeli posiada orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności lub inne traktowane na równi – bez ograniczenia wieku;
małżonka;
wstępnych pozostających z ubezpieczonym we wspólnym gospodarstwie domowym.

#zobacztez#

Co ważne, dziadkowie mogą zgłosić wnuka tylko wtedy, gdy żaden z jego rodziców nie jest:

objęty obowiązkowo ubezpieczeniem zdrowotnym;
uprawnionym do świadczeń na podstawie przepisów o koordynacji z tytułu wykonywania pracy lub pracy na własny rachunek;
objęty dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym.

Można więc zgłosić do ubezpieczenia małżonkę, a samo zgłoszenie nie wiąże się z koniecznością opłacania wyższej składki zdrowotnej. Ponadto nie istnieje limit osób, które ubezpieczony ma prawo zarejestrować do ubezpieczenia zdrowotnego. Zgłaszanie kolejnych członków rodziny nie skutkuje zmianą wysokości składki zdrowotnej ani nie jest uzależnione od wysokości podstawy zdrowotnej ubezpieczonego.

[alert-info]Zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego członka rodziny nie wiąże się z koniecznością opłacania wyższej składki zdrowotnej.[/alert-info]

Ważne jest to, że zgłoszenie członka rodziny jest obowiązkowe, a za niedopełnienie tego obowiązku przepisy przewidują sankcje.

[alert-info]Art. 193 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych:

Kto będąc ubezpieczonym, nie informuje podmiotu właściwego do dokonania zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego o okolicznościach powodujących konieczność zgłoszenia lub wyrejestrowania członka rodziny podlega karze grzywny.[/alert-info]

Jeśli jednak żona jest zgłoszona w urzędzie pracy jako osoba bezrobotna, to z tego tytułu podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu, nawet jeśli nie posiada prawa do zasiłku dla bezrobotnych. W związku z tym zgłoszenie jej do ubezpieczenia zdrowotnego jest niezasadne.

#banner-155560#

Ubezpieczenie zdrowotne dla rodziny – wymagane dokumenty

W celu zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego członka rodziny należy złożyć do ZUS-u deklarację ZCNA. Przedsiębiorca ma na to 7 dni od powstania zaistniałej sytuacji (utraty przez członka rodziny tytułu do ubezpieczenia). Ubezpieczenie zdrowotne dla rodziny zaczyna obowiązywać od dnia zgłoszenia. Należy pamiętać, że zgłoszenie to jest obowiązkiem przedsiębiorcy.

Przy zgłoszeniu członka rodziny w deklaracji ZUS ZCNA w bloku IV.A. „Dane o członku rodziny osoby ubezpieczonej uprawnionym do świadczeń z ubezpieczenia zdrowotnego” w pierwszym polu należy wpisać cyfrę „1” oznaczającą zgłoszenie nowego członka rodziny oraz podać dane osobowe członka rodziny. Jako datę nabycia uprawnień do ubezpieczenia zdrowotnego trzeba podać dzień zdarzenia, w którym członek rodziny nabył prawo do ubezpieczenia zdrowotnego, np. dzień narodzin dziecka. Na deklaracji ZUS ZCNA należy również określić stopień pokrewieństwa, wpisując odpowiedni kod:

01 – małżonek;

11 – dziecko własne, przysposobione lub dziecko małżonka;

21 – wnuk lub dziecko obce, dla którego ustanowiono opiekę, albo dziecko obce w ramach rodziny zastępczej;

30 – matka;

31 – ojciec;

32 – macocha;

33 – ojczym;

40 – babka;

41 – dziadek;

50 – osoby przysposabiające osoby ubezpieczone;

60 – inni wstępni pozostający z ubezpieczonym we wspólnym gospodarstwie domowym.

Istotne jest, żeby oznaczyć, czy zgłaszany członek rodziny pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym.

W zgłoszeniu podaje się informację o niepełnosprawności zgłaszanej osoby. Służą do tego kody:

0 – osoba nieposiadająca orzeczenia o niepełnosprawności lub osoba, która posiada orzeczenie i nie przedłożyła go płatnikowi składek;
1 – osoba, która przedłożyła płatnikowi składek orzeczenie o lekkim stopniu niepełnosprawności;
2 – osoba, która przedłożyła płatnikowi składek orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności;
3 – osoba, która przedłożyła płatnikowi składek orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności;
4 – osoba, która przedłożyła płatnikowi orzeczenie o niepełnosprawności wydawane osobom do 16. roku życia.

#banner-155563#

Wsteczne zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego

Zgodnie z ustawą o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych jeżeli członek rodziny nie jest zgłoszony do ubezpieczenia zdrowotnego, chociaż ma do tego prawo i skorzystał ze świadczeń opieki zdrowotnej – może zostać do niego zgłoszony wstecznie. Jednak taka możliwość jest ograniczona czasowo.

Członka rodziny można wstecznie zgłosić do ubezpieczenia zdrowotnego:

przez 30 dni od skorzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej;
przez 30 dni od momentu, gdy Narodowy Fundusz Zdrowia zawiadomił o wszczęciu postępowania administracyjnego w zakresie obowiązku ponoszenia kosztów świadczeń zdrowotnych.

Jeśli w tym czasie zgłosi się wstecznie członka rodziny do ubezpieczenia, wówczas nie poniesie on kosztów leczenia.

Kiedy wyrejestrować członka rodziny?

Gdy członek rodziny został zgłoszony do ubezpieczenia zdrowotnego, wówczas należy pamiętać, że w niektórych przypadkach należy go wyrejestrować. Dokonuje się tego na druku ZUS ZCNA. Wyrejestrowanie członka rodziny z ubezpieczenia zdrowotnego jest konieczne m.in. wtedy, gdy:

zgłoszono go do tego ubezpieczenia z innego tytułu (m.in. z umowy o pracę, umowy zlecenia, podjął działalność gospodarczą, zarejestrował się w urzędzie pracy jako osoba bezrobotna);
dziecko ukończyło naukę w szkole i ma ukończone 18 lat, a nie ma orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności lub równoważnego;
dziecko ukończyło 26 lat, chyba że ma orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności lub równoważne.

Przy wyrejestrowaniu członka rodziny deklaracji ZUS ZCNA wypełnia się w podobny sposób jak zgłoszenie. Jednak są dwie różnice:

w bloku IV.A. „Dane o członku rodziny osoby ubezpieczonej uprawnionym do świadczeń z ubezpieczenia zdrowotnego” w pierwszym polu należy wpisać cyfrę „2” oznaczającą wyrejestrowanie członka rodziny;
należy także wpisać datę utraty uprawnień do ubezpieczenia, czyli podać dzień zdarzenia, w którym członek rodziny utracił prawo do ubezpieczenia zdrowotnego.

Jeśli osoba prowadząca działalność gospodarczą chce zgłosić do ubezpieczenia zdrowotnego członków rodziny, to musi złożyć w ZUS-ie druk ZCNA. Jednak przed jego wypełnienie przedsiębiorca powinien ustalić, czy członek rodziny może zostać zgłoszony do takiego ubezpieczenia.#polecamy##banner-155566#

Question 10

Zatrudniłem pracownika na umowę o pracę na 3-miesięczny okres próbny. Czy okres tego zatrudnienia należy zaliczyć jako limit 33 miesięcy dotyczący umów terminowych?

Accepted Answer

Już od lat obowiązują przepisy, które określają limit umów na czas określony. Wszystkie, rzecz jasna, dotyczą umów o pracę. Należy znać najważniejsze zasady w nawiązywaniu kolejnych umów, ponieważ jeśli limit ich liczby lub czasu trwania zostanie przekroczony, to dana umowa, mimo że zawarta na czas określony, z mocy prawa stanie się umową na czas nieokreślony wraz ze wszystkimi konsekwencjami z tym związanymi.

Umowa na okres próbny

Przepisy Kodeksu pracy w art. 25 § 2 wskazują, że umowa na okres próbny może zostać zawarta z pracownikiem „w celu sprawdzenia kwalifikacji pracownika i możliwości jego zatrudnienia w celu wykonywania określonego rodzaju pracy”.

[alert-info]Art. 25 § 3 Kodeksu pracy

Ponowne zawarcie umowy o pracę na okres próbny z tym samym pracownikiem jest możliwe:

jeżeli pracownik ma być zatrudniony w celu wykonywania innego rodzaju pracy;
po upływie co najmniej 3 lat od dnia rozwiązania lub wygaśnięcia poprzedniej umowy o pracę, jeżeli pracownik ma być zatrudniony w celu wykonywania tego samego rodzaju pracy; w tym przypadku dopuszczalne jest jednokrotne ponowne zawarcie umowy na okres próbny.[/alert-info]

Co ważne, umowa na okres próbny nie może przekraczać trzech miesięcy. Niemniej jednak może zostać zawarta na okres krótszy.

#zobacztez#

Jeśli umowa na okres próbny miałaby zostać rozwiązana, to stosuje się do niej te same przepisy, co do pozostałych umów. Oznacza to, że okres wypowiedzenia zależy przede wszystkim od długości trwania umowy. I tym samym okres wypowiedzenia umowy na okres próbny wynosi:

3 dni robocze, jeżeli okres próbny nie przekracza 2 tygodni;
1 tydzień, jeżeli okres próbny jest dłuższy niż 2 tygodnie;
2 tygodnie, jeżeli okres próbny wynosi 3 miesiące.

Przykład 1.

Pan Nowak został zatrudniony na podstawie umowy o pracę na okres próbny od 1 stycznia 2023 roku do 28 marca 2023 roku. Jednak nie sprawdził się na tym stanowisku i 26 lutego pracodawca wręczył pracownikowi wypowiedzenie.

W tej sytuacji okres wypowiedzenia wynosi tydzień, ponieważ umowa na okres próbny została zawarta na czas krótszy niż trzy miesiące. Wręczenie wypowiedzenia 26 lutego oznaczało, że rozpoczęło ono swój bieg 27 lutego i zakończyło się 6 marca.

Limity na liczbę zawieranych umów na czas określony oraz okres ich trwania

Jak już zostało wspomniane, przepisy określają, że pracodawcy nie mogą w nieskończoność podpisywać z pracownikami umów czasowych. Przekroczenie limitu liczby umów czasowych lub okresu, na które zostały zawarte, skutkuje przekształceniem ich w umowy na czas nieokreślony.

#banner-154123#

Limit liczby umów zawartych na czas określony

Nowe przepisy ograniczyły liczbę umów zawieranych na czas określony. Wcześniej możliwe było podpisanie ich kilku, natomiast w obecnym stanie prawnym umowy na czas określony mogą być podpisane maksymalnie trzy. Czwarta umowa na czas określony w świetle prawa automatycznie stanie się umową na czas nieokreślony.

Przykład 2.

Pani Kowalska posiada następującą historię umów o pracę ze swoim aktualnym pracodawcą:

01.02.2022 – 31.07.2022 – 6 miesięcy
01.08.2022 – 31.01.2023 – 6 miesięcy
01.02.2023 – 31.07.2023 – 6 miesięcy
01.08.2023 – 31.01.2024 – 6 miesięcy

Pani Kowalska liczyła, że czwarta umowa będzie już umową na czas nieokreślony, jednak pracodawca wytłumaczył, że kolejna umowa, właśnie czwarta, może być czasowa, ponieważ nie został jeszcze przekroczony limit 33 miesięcy i do tego czasu będą podpisywane umowy na pół roku, bo taka jest polityka firmy.

Czy odpowiedź pracodawcy była zgodna z prawem? Oczywiście nie. Czwarta umowa pani Kowalskiej w świetle prawa była już umową na czas nieokreślony, ponieważ mimo iż suma miesięcy zatrudnienia nie przekroczyła 33 miesięcy, to limit liczby zawartych umów na czas określony został już wykorzystany.

Limit czasu trwania umów

Drugim limitem dotyczącym umów na czas określony jest limit czasu ich trwania. Ustawodawca określił, że suma umów zawartych na czas określony nie może przekroczyć 33 miesięcy. Jeśli nawet limit ten zostanie przekroczony w trakcie trwania trzeciej umowy na czas określony, zostanie ona automatycznie przekształcona w umowę nieterminową.

Przykład 3.

Historia zatrudnienia pani Kwiatkowskiej u jednego pracodawcy wygląda następująco:

01.01.2021 – 31.08.2022 – 20 miesięcy
01.09.2022 – 31.12.2023 – 14 miesięcy

Kadrowa przekazała pani Kwiatkowskiej, że już trzecia umowa będzie na czas nieokreślony. Wprowadziła ona jednak panią Kwiatkowska w błąd, ponieważ 1 grudnia 2022 roku został przekroczony limit 33 miesięcy i tym samym umowa ta, mimo że ustawała z końcem miesiąca, w świetle prawa już była przekształcona na umowę na czas nieokreślony.

Czy umowa na okres próbny wlicza się do limitów?

Na początku należy wyjaśnić, że powyższe przepisy odnoszą się do umów terminowych, czyli do umów zawieranych na czas określony. Natomiast umowa na okres próbny jest innym rodzajem umowy, określanym odmiennymi przepisami. Tym samym powyższe limity należy rozumieć jako limit zawieranych umów „1+3” oraz limit okresu trwania tych umów jako „3+33”. Oznacza to, że umowy zawierane na okres próbny, bez względu na obejmujący ich czas, nie wliczają się do limitu umów czasowych.

Przykład 4.

Pani Anna została zatrudniona 1 września na okres próbny trwający 3 miesiące. Po jego zakończeniu pracodawca zaproponował pani Annie umowę na czas określony na 2 lata. W tym przypadku pracodawca pani Anny po umowie na okres próbny ma do wykorzystania jeszcze trzy umowy i 33 miesiące zatrudnienia na czas określony.

Limity umów czasowych zostały wprowadzone w celu dbania o interes pracownika. Warto znać te przepisy, ponieważ nieświadomość nie uchroni pracodawcy przed konsekwencjami, które będą wiążące dla niego i dla pracownika, jeśli dana umowa zostanie przekształcona w umowę na czas nieokreślony.

#polecamy#

#banner-154144#

Question 11

Cały czas jestem zatrudniony w firmie „A”. Natomiast od 2023 roku będę podejmował zatrudnienie dodatkowo w firmie „B” dorywczo na umowę o pracę. W jaki sposób mogę rozłożyć kwotę wolną od podatku w wynagrodzeniu z tych dwóch firm, aby nie stracić? Czy kwota zmniejszająca podatek w 2023 roku ulega zmianie?

Accepted Answer

Kwota wolna jest obecnie na poziomie 30 000 zł (dochód), co sprawia, że kwota zmniejszająca podatek wynosi 3 600,00 zł (30 000,00 zł × 12%). Kwota zmniejszająca miesięczne zaliczki na podatek wynosi więc 300 zł (1/12 × 3 600 zł = 300 zł).

Kwota zmniejszająca podatek

Od 1 stycznia 2023 roku pracownicy/zleceniobiorcy/dziełobiorcy mogą złożyć oświadczenia o stosowanie zmniejszenia w podziale na maksymalnie trzech płatników (art. 31b ust. 2 ustawy o PDOF). Dokonują tego na druku PIT-2. Na podstawie tego oświadczenia pracodawca uprawniony jest do pomniejszania zaliczki na podatek dochodowy o kwotę:

300 zł (1/12 kwoty zmniejszającej podatek) – w przypadku jednego pracodawcy;
150 zł (1/24 kwoty zmniejszającej podatek) – w przypadku dwóch pracodawców;
100 zł (1/36 kwoty zmniejszającej podatek) – w przypadku trzech pracodawców.

[alert-info]Pracownik może swobodnie decydować o zastosowaniu miesięcznej kwoty wolnej przez płatnika. Zamiast jednego może wskazać do trzech płatników, którzy mogą zastosować kwotę zmniejszającą podatek.[/alert-info]

To rozwiązanie jest korzystne szczególnie dla wieloetatowców z niskimi wynagrodzeniami. Mogą oni złożyć takie oświadczenie aż u 3 płatników, dzięki czemu kwota zmniejszająca miesięczne zaliczki będzie stosowana u każdego z pracodawców.

#zobacztez#

Przykład 1.

Pani Joanna pracuje u dwóch różnych pracodawców. W 2023 roku złożyła PIT-2 u każdego z nich, gdzie zaznaczyła, że chce, żeby każdy z nich stosował 1/24 kwoty zmniejszającej podatek. Czy jest to poprawne?

Pani Joanna mogła złożyć PIT-2 u każdego z pracodawców i będą oni zobowiązani do pomniejszania zaliczki na podatek dochodowy o kwotę 150 zł.

Przykład 2.

Pani Karolina pracuje u dwóch różnych pracodawców i ma zawartą umowę zlecenie. Czy może podzielić kwotę zmniejszającą podatek między te trzy umowy?

Tak, pani Karolina może złożyć PIT-2 w przypadku każdej umowy i pomniejszyć zaliczki na podatek dochodowy o kwotę 100 zł.

Rozdzielenie kwoty zmniejszającej podatek na kilku płatników wpływa na podatek i tym samy na kwotę wypłaty

#banner-154120#

Przykład 3.

Ile wyniesie wynagrodzenie netto pani Ani przy założeniu, że:

zatrudniona jest na podstawie umowy o pracę na 1/5 etatu;
nie jest uczestnikiem PPK;
korzysta z podwyższonych kosztów uzyskania przychodu;
pracuje na 2 umowach o pracę i złożyła PIT-2, gdzie zaznaczyła, że należy stosować 1/24 kwoty zmniejszającej podatek (150 zł);
jej wynagrodzenie brutto wynosi 1800 zł?

Wyliczenie będzie wyglądać następująco:

Składki społeczne:

ubezpieczenie emerytalne (pracownik): 175,68 zł (1 800,00 zł × 9,76%);
ubezpieczenie rentowe (pracownik): 27,00 zł (1 800,00 zł × 1,5%);
ubezpieczenie chorobowe (pracownik): 44,10 zł (1 800,00 zł × 2,45%);
suma składek (pracownika): 246,78 zł (175,68 zł + 27,00 zł + 44,10 zł).

Podstawa składki zdrowotnej: 1 800,00 zł - 246,78 zł= 1553,22 zł;

Składka zdrowotna: 1 553,22 zł × 9% = 139,79 zł.

Podstawa do opodatkowania: 1 800 zł - 246,78 zł - 300 zł (KUP) = 1 253,22 zł, w zaokrągleniu 1 253,00 zł;

Zaliczka na podatek: 1 253,00 zł × 12% - 150,00 zł = 0,36 zł, w zaokrągleniu 0,00 zł.

Wynagrodzenie netto: 1 800,00 zł - 246,78 zł (składki społeczne) - 139,79 zł (zdrowotna 9%) - 0,00 zł (zaliczka na podatek) = 1 413,43 zł.

Gdy w PIT-2 zaznaczono, że należy stosować 1/36 kwoty zmniejszającej podatek (100 zł), wówczas zaliczka na podatek wyniosłaby 50,00 zł, a kwota do wypłaty: 1 363,43 zł.

Gdyby nie stosowano kwoty zmniejszającej, zaliczka wyniosłaby 150,00 zł, a kwota wypłaty – 1 263,43 zł. Jak widać, kwota zmniejszająca podatek znacząco wpływa na wypłatę pracownika.

Kto może skorzystać?

Aby skorzystać z tego rozwiązania, należy złożyć oświadczenie o stosowanie pomniejszenia. Można tego dokonać na druku PIT-2, jeżeli:

łączna kwota pomniejszenia stosowana przez wszystkich płatników w tym miesiącu nie przekracza kwoty stanowiącej 1/12 kwoty zmniejszającej podatek oraz
w roku podatkowym podatnik za pośrednictwem płatnika nie skorzystał w pełnej wysokości z pomniejszenia kwoty zmniejszającej podatek lub gdy złożył wniosek o niepobieranie zaliczek w danym roku podatkowym.

Przykład 4.

Pan Jan ma 4 umowy o pracę. U pierwszego pracodawcy złożył on PIT-2, w którym zaznaczył, że należy stosować 1/12 kwoty zmniejszającej podatek (300 zł). Czy może złożyć PIT-2 z zaznaczeniem, że chce także skorzystać z kwoty zmniejszającej podatek?

Pan Jan nie powinien składać PIT-2 u pozostałych pracodawców, ponieważ gdyby złożył takie oświadczenie, wtedy łączna kwota pomniejszenia stosowana przez wszystkich płatników w tym miesiącu przekraczałaby limitowaną kwotę.

Przykład 5.

Pan Kamil na początku roku złożył wniosek o niepobieranie zaliczek w danym roku podatkowym i wykorzystał już 30 000,00 zł kwoty wolnej. Czy może teraz złożyć PIT-2 z oznaczeniem, że chce teraz korzystać z kwoty zmniejszającej?

Pan Kamil nie powinien składać PIT-2, ponieważ wykorzystał już całą kwotę wolną w danym roku.

#banner-154114#

Kwota zmniejszająca podatek a wFirma.pl

Gdy pracownik złożył PIT-2, w którym zaznaczy, że korzysta z kwoty wolnej, wówczas w systemie wFirma.pl w łatwy sposób można wprowadzić informację o tym. Wystarczy w umowie lub aneksie w zakładce PODATEK DOCHODOWY w polu ULGA PODATKOWA wybrać:

brak – zaznacza się, gdy pracownik nie chce korzystać z kwoty zmniejszającej podatek;
cała ulga – wybiera się, gdy pracownik zaznaczył 1/12 kwoty zmniejszającej podatek (300 zł);
½ ulgi – wybiera się, gdy pracownik zaznaczył 1/24 kwoty zmniejszającej podatek (150 zł);
⅓ ulgi – wybiera się, gdy pracownik zaznaczył 1/36 kwoty zmniejszającej podatek (100 zł).

Kwota zmniejszająca podatek w wFirma.pl

Dzięki czemu podczas wyliczania wynagrodzenia zostanie zastosowane prawidłowe kwoty.

Podsumowując przypadku uzyskiwania przez podatnika w danym miesiącu od tego samego płatnika przychodów z różnych tytułów, płatnik stosuje do tych przychodów osobne oświadczenia o stosowaniu pomniejszenia. Należy przy tym pamiętać, że łączna kwota zmniejszająca uwzględniona w tym miesiącu przez tego płatnika nie może przekroczyć kwoty wskazanej w oświadczeniach.#polecamy#

#banner-154117#

Question 12

W połowie czerwca rozwiązaliśmy umowę z jednym z pracowników. Jego wynagrodzenie zostało wypłacone na liście płac z 30 czerwca. Z jakim kodem pracownik powinien być wykazany w raporcie RCA? Czy powinien to być kod 30 00?

Accepted Answer

W przypadku, kiedy umowa z pracownikiem zostaje rozwiązana w trakcie miesiąca, jego wynagrodzenie może być wypłacone w terminie dokonywania wypłat dla wszystkich pracowników, czyli do 30 lub z przesunięciem do 10 dnia kolejnego miesiąca.

Jednak wypłata wynagrodzenia po ustaniu zatrudnienia nieraz skutkuje koniecznością zmiany kodu ubezpieczenia pracownika w raportach imiennych ZUS.

Z jakim kodem wykazać pracownika w przypadku wypłaty wynagrodzenia po ustaniu zatrudnienia do 30 dnia miesiąca?

Częstym błędem popełnianym przez pracodawców jest wykazywanie pracowników z kodem 30 00 w sytuacji, kiedy wypłata wynagrodzenia następuje w tym samym miesiącu, co ustanie zatrudnienia. Jeśli wypłata wynagrodzenia nastąpiła w tym samym miesiącu, co zakończenie zatrudnienia, to pracownik powinien być wykazany w raporcie ZUS RCA z kodem, który posiadał przed rozwiązaniem umowy.#zobacztez#

Przykład 1.

Z dniem 13 maja została rozwiązana umowa z pracownikiem za porozumieniem stron. Ostatnie wynagrodzenie dla pracownika zostało wypłacone 31 maja. Pracodawca wykazał pracownika w raporcie ZUS RCA za maj z kodem tytułu ubezpieczenia 30 00. Czy jest to poprawne?

Nie, ZUS wezwał pracodawcę do sporządzenia korekty raportu i wykazanie go z kodem 01 10.

#banner-150898#

Wypłata wynagrodzenia po ustaniu zatrudnienia z przesunięciem do 10 dnia miesiąca – czy należy zastosować kod 30 00?

Pracownik powinien zostać wykazany w raporcie imiennym RCA z kodem 30 00, tylko w przypadku, kiedy wypłata jego wynagrodzenia nastąpiła w miesiącu kolejnym, po ustaniu zatrudnienia.

[alert-info]Zasady dotyczące kodu tytułu ubezpieczenia dotyczą zarówno osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę (kod 01 10), jak i na podstawie umowy zlecenie (od 04 11). W związku z tym kod 30 00 może być wykazywany w raporcie imiennym RCA.[/alert-info]

Przykład 2.

Umowa zlecenia zakończyła się 22 czerwca. Rachunek został wystawiony i wypłacony do 10 lipca. Z jakim kodem należy go wykazać?

Zleceniobiorca powinien zostać w raporcie imiennym ZUS RCA z kodem 30 00.

Podstawową kwestią wpływająca na fakt, czy daną osobę należy wykazać w deklaracji rozliczeniowej DRA z kodem 30 00 jest termin dokonywania wypłaty wynagrodzenia dla niej.#polecamy#

#banner-150907#

Question 13

Nasz pracownik we wrześniu przebywał na dwutygodniowym zwolnieniu lekarskim. W trakcie tego zwolnienia doszło do przekroczenia limitu 33 dni wynagrodzenia chorobowego, w związku z czym za drugi tydzień nieobecności zasiłek chorobowy wypłaca ZUS. Pod koniec drugiego tygodnia nieobecności pracownika na ZUS PUE wpłynęło kolejne zwolnienie lekarskie, tym razem była to opieka nad dzieckiem, ponieważ w tym czasie żona pracownika przebywała w szpitalu w związku z porodem drugiego dziecka. Jak rozliczyć taką sytuację?

Accepted Answer

Każda osoba ubezpieczona, która podlega ubezpieczeniu chorobowemu (dobrowolnie lub obowiązkowo), ma prawo do świadczeń za czas niezdolności do pracy udokumentowanych zwolnieniem lekarskim. Przypomnijmy, że pracownik zatrudniony na podstawie umowy o pracę ma prawo do wynagrodzenia chorobowego wypłacanego przez pracodawcę przez pierwsze 33 dni choroby w trakcie roku lub 14, jeśli jest powyżej 55. roku życia. Po przekroczeniu tego limitu za okres niezdolności do pracy pracownik ma prawo do zasiłku chorobowego wypłacanego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

#zobacztez#

Komu przysługuje zasiłek opiekuńczy?

Podstawę prawną wypłacania zasiłku opiekuńczego stanowi rozdział 7. ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, czyli tzw. ustawa zasiłkowa. Zasiłek opiekuńczy to świadczenie finansowane przez ZUS w sytuacjach konieczności sprawowania opieki nad dzieckiem lub innym członkiem rodziny, który wymaga opieki.

[alert-info]Zasiłek opiekuńczy nie zostanie przyznany, jeśli są inni członkowie rodziny, którzy mogą sprawować opiekę nad dzieckiem lub innym członkiem rodziny.[/alert-info]

#banner-150181#

Zasiłek opiekuńczy przysługuje w przypadku, kiedy osoba ubezpieczona musi sprawować opiekę nad:

zdrowym dzieckiem, które ma mniej niż 8 lat, ponieważ:

niespodziewanie zamknięto żłobek, klub dziecięcy, przedszkole albo szkołę dziecka (na przykład z powodu awarii);
zachorowała niania, która podpisała umowę uaktywniającą, albo zachorował dzienny opiekun dziecka;
inspektor sanitarny podejrzewa, że dziecko jest nosicielem choroby zakaźnej i wydał decyzję o izolacji dziecka;
małżonek lub rodzic dziecka, który do tej pory zajmował się dzieckiem, jest chory lub przebywa w szpitalu;
matka z powodu porodu nie może opiekować się dzieckiem;
dzieckiem niepełnosprawnym*, które ma mniej niż 18 lat, ponieważ:

małżonek lub rodzic dziecka, który do tej pory zajmował się dzieckiem, jest chory lub przebywa w szpitalu;
matka z powodu porodu nie może opiekować się dzieckiem.

*Dziecko niepełnosprawne to dziecko, które posiada:

orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności
albo orzeczenie o niepełnosprawności łącznie z poniższymi wskazaniami:

konieczności stałej lub długotrwałej opieki bądź pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji;
konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w jego leczeniu, rehabilitacji i edukacji.

Zasiłek opiekuńczy przysługuje również w sytuacji, kiedy potrzebna jest opieka nad:

chorym dzieckiem niepełnosprawnym, które nie ukończyło 18 lat;
chorym dzieckiem;
innym niż dziecko chorym członkiem rodziny.

#banner-150175#

Zasady wypłacania zasiłku opiekuńczego

Zasiłek opiekuńczy w przeciwieństwo do zasiłku chorobowego przysługuje osobom ubezpieczonym bez okresu wyczekiwania, czyli od pierwszego dnia podlegania ubezpieczeniu chorobowemu i pierwszego dnia wskazanego w zwolnieniu lekarskiem.

Świadczenie to również jest ograniczone czasowo, a limit dni zasiłkowych w przypadku zasiłku opiekuńczego wynosi:

Nie dłużej niż 60 dni w roku kalendarzowym – jeśli opiekujesz się dzieckiem w wieku do 8 lat.
Nie dłużej niż 30 dni w roku kalendarzowym – jeśli opiekujesz się dzieckiem niepełnosprawnym w wieku od 8 do 18 lat.

[alert-info]Limit dni zasiłku opiekuńczego nie wchodzi od limitu zasiłku chorobowego![/alert-info]

Opieka nad dzieckiem podczas zasiłku chorobowego – czy to możliwe?

Przepisy regulujące przyznawanie i wypłacanie zasiłków nie przewidują sytuacji zbiegu zasiłków. Co jednak w sytuacji, kiedy – tak jak w przypadku czytelnika – zwolnienia lekarskie i tym samym okresy zasiłku nachodzą na siebie? W takim przypadku zwolnienie lekarskie dotyczące zasiłku chorobowego pracownika powinno zostać rozliczone w całości za cały okres jego trwania. Po pierwsze dlatego, że tak wynika z przepisów prawa, a drugim z powodów takiego stanu rzeczy jest założenie, że podczas przebywania na zwolnieniu chorobowym osoba powinna poddać się rekonwalescencji i realizować zwolnienie lekarskie zgodnie z jego przeznaczeniem, czyli mieć czas na odpoczynek i powrót do zdrowia. Jest to sprzeczne z tym, aby w tym samym czasie opiekować się dzieckiem. Jeśli osoba chora może opiekować się dzieckiem i chce z tego tytułu pobierać zasiłek opiekuńczy, to musiałaby skrócić okres zwolnienia lekarskiego. Jednak aby tego dokonać, należałoby udać się ponownie do lekarza, który może stwierdzić skrócenie tego zwolnienia.

Przykład 1.

Pracownik przebywa na zwolnieniu lekarskim w okresie od 18.09.2023 do 1.10.2023 roku. Od 27.09.2023 pracownik nabywa prawo do zasiłku chorobowego (po wykorzystaniu limitu wynagrodzenia chorobowego w trakcie całego roku). Z kolei 02.10.2023 roku pracownik otrzymuje kolejne zwolnienie lekarskie na okres tygodnia (02.10.2023 – 07.10.2023) na opiekę nad dzieckiem. W takiej sytuacji pracodawca powinien rozliczyć nieobecność pracownika jako zasiłek chorobowy z końca trwania zwolnienia lekarskiego, tzn. do 1.10.2022, natomiast od 2.10.2022 powinien zostać naliczony zasiłek opiekuńczy.

[alert-info]Jeśli podczas kontroli pracownika na zwolnieniu lekarskim stwierdzono, że osoba w tym czasie samodzielnie opiekuje się dzieckiem (działanie zaplanowane i zamierzone), to świadczenie chorobowe może zostać zakwestionowane.[/alert-info]

Podsumowując, dopiero po zakończeniu zwolnienia lekarskiego pracownik może przejść na zasiłek opiekuńczy związany z opieką nad dzieckiem. Wynika to z faktu, że przepisy zasiłkowe nie przewidują możliwości zbiegu prawa do jakichkolwiek świadczeń chorobowych #polecamy#

#banner-150178#

Question 14

Pracownik otrzymał wezwanie do sądu w charakterze świadka. Czy mam obowiązek zwalniać go z pracy? Jak potraktować ewentualną absencję pracownika? Czy jest to usprawiedliwiona nieobecność w pracy, za którą powinienem zapłacić pracownikowi?

Accepted Answer

Stawiennictwo na wezwanie do sądu jest obowiązkowe. Jedynie w przypadkach wymienionych w przepisach prawa osoba wezwana przez sąd może nie brać udziału w rozprawie, usprawiedliwiając jednak swoją nieobecność. Dlatego pracodawca jest obowiązany zwolnić pracownika od pracy na czas niezbędny do stawienia się na wezwanie sądu. Wezwanie do sądu a usprawiedliwiona nieobecność w pracy czyli czy wizyta w sądzie jest płatna? Wyjaśniamy poniżej w tym artykule.

#zobacztez#

Usprawiedliwiona nieobecność w przypadku wezwania do sądu

Z § 6 Rozporządzenia MPiPS z 15 maja 1996 roku w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy wynika, że pracodawca ma obowiązek zwolnić pracownika od pracy na czas niezbędny do stawienia się na wezwanie organu administracji rządowej lub samorządu terytorialnego, sądu, prokuratury, policji albo organu prowadzącego postępowanie w sprawach o wykroczenia. Jeśli pracownik otrzymał wezwanie do sądu w charakterze świadka, pracodawca zwalnia go z pracy na czas niezbędny na rozprawę, ale także dojazd do i z sądu. Taki dzień uznawany jest za usprawiedliwioną nieobecność niepłatną, czyli pracownik nie otrzymuje wynagrodzenia.

#banner-148405#

Przykład 1.

Pani Anastazja jest zatrudniona na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy. Otrzymuje stałe wynagrodzenie w wysokości 5000 zł. Pracownica została wezwana do sądu w charakterze świadka w dniu 03.08.2023 r., przez co była nieobecna w pracy przez cały dzień (8 godzin). W sierpniu nominalny wymiar czasu pracy wynosi 176 godzin. Wynagrodzenie zostanie odpowiednio pomniejszone za czas nieobecności, a wyliczenie wygląda następująco:

1) obliczenie wynagrodzenia za 1 godz. pracy: 5000 zł / 176 godz. = 28,41 zł

2) Obliczenie wynagrodzenia za czas nieprzepracowany: 28,41 zł x 8 godz. = 227,28 zł

3) Obliczenie wynagrodzenia do wypłaty: 5000 zł - 227,28 zł = 4772,72 zł

Pracownica otrzyma 4772,72 zł od pracodawcy.

Aby usprawiedliwić nieobecność, pracownik jednak musi dokonać kilku obowiązków formalnych. Powinien on przedstawić pracodawcy pisemne wezwanie sądu, na którym jest adnotacja, że stawił się on we wskazanym terminie. Na pierwsze posiedzenie strony otrzymują pisemne wezwanie do sądu, ale często już tak się nie dzieje w przypadku kolejnych rozprawy (osoby otrzymują ustną informację). W takim przypadku, zgodnie z § 3 pkt 4 rozporządzenia, pracownik powinien poprosić o wysłanie mu pisemnego wezwania, gdyż bez niego nie będzie w stanie zwolnić się z pracy. Po potwierdzenie o stawieniu się na wezwanie sądu pracownik udaje się po zakończeniu posiedzenia do sekretariatu sądu.

Wezwanie do sądu a usprawiedliwiona nieobecność w pracy

Zgodnie z przepisami, za czas zwolnienia od pracy niezbędny do stawienia się na wezwanie do sądu lub prokuratury – pracownik nie zachowuje prawa do wynagrodzenia. Jednak według art. 85 ust. 1 ustawy z 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, świadek może otrzymać zwrot kosztów podróży oraz noclegu, a także utraconych zarobków lub dochodów, powiązanych ze stawiennictwem w sądzie. Zwrot utraconego wynagrodzenia otrzymuje się na podstawie wniosku. Utracony zarobek przyznaje się świadkowi w wysokości jego przeciętnego dziennego dochodu. Zostaje to obliczone na podstawie wystawionego przez pracodawcę zaświadczenia określającego wysokość utraconego wynagrodzenia. W przypadku zatrudnionego na podstawie umowy o pracę, przeciętny dzienny utracony zarobek oblicza się według zasad obowiązujących przy ustalaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop.

#polecamy#

#banner-148402#

Question 15

Od roku przebywam na urlopie wychowawczym w pełnym wymiarze z tytułu umowy o pracę. Ostatnio dostałam propozycję zatrudnienia u innego pracodawcy. Czy praca podczas urlopu wychowawczego jest dozwolona?

Accepted Answer

Pracownik przebywający na urlopie wychowawczym ma prawo w tym czasie podjąć pracę na etacie lub inną działalność zarobkową. Nie może to jednak kolidować ze sprawowaniem osobistej opieki nad dzieckiem.

Kto może skorzystać z urlopu wychowawczego?

Urlop wychowawczy przysługuje osobie mającej co najmniej 6-miesięczny staż pracy. Co ważne, nie dotyczy to jedynie okresu zatrudnienia u pracodawcy, u którego pracownik chce skorzystać z tego przywileju, ale ogólnego stażu pracy na podstawie umowy o pracę.

Głównym założeniem urlopu wychowawczego jest przedłużenie sprawowania opieki nad dzieckiem. Rodzice mogą korzystać z niego w tym samym czasie.#zobacztez#

Ile trwa urlop wychowawczy?

Maksymalny okres urlopu wychowawczego to 36 miesięcy. Jednakże jeden z rodziców może wykorzystać maksymalnie 35 miesięcy – jeden miesiąc przeznaczony jest dla drugiego z nich. Zgodnie z art. 186 § 2 kodeksu pracy wychowawczy udzielany jest na okres nie dłuższy niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 lat.

Kodeks pracy pozwala na podzielenie tego urlopu na 5 części. Nie jest jednak określony maksymalny i minimalny okres trwania każdej z tych części. Liczbę części określa się na podstawie złożonych wniosków. Prośbę o urlop należy złożyć w formie pisemnej na 21 dni przed rozpoczęciem korzystania z tego urlopu.

Praca podczas urlopu wychowawczego

Za czas urlopu wychowawczego pracownik nie otrzymuje wynagrodzenia czy zasiłku, jest to urlop całkowicie bezpłatny. Przepisy prawa dopuszczają podjęcie pracy zarobkowej w tym okresie. Nie powinno mieć to jednak wpływu na sprawowanie opieki nad dzieckiem.[alert-info]Art. 186²§ 1. Kodeksu pracy
„W czasie urlopu wychowawczego pracownik ma prawo podjąć pracę zarobkową u dotychczasowego lub innego pracodawcy albo inną działalność, a także naukę lub szkolenie, jeżeli nie wyłącza to możliwości sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem”.[/alert-info]

Podjęcie pracy u obecnego pracodawcy

Pracownik może podjąć pracę u obecnego pracodawcy podczas korzystania z urlopu wychowawczego.

Powrót do pracy powinien nastąpić:

w dowolnym czasie, jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę,
po uprzednim zawiadomieniu pracodawcy – co najmniej 30 dni przed planowanym podjęciem pracy.

Wiąże się to jednak ze złożeniem wniosku o obniżenie etatu do wymiaru nie niższego niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy. Dokument taki należy złożyć 21 dni przed powrotem do pracy. Pracodawca powinien nie tylko uwzględnić wniosek pracownika, ale i pamiętać o tym, że od tej pory jest on chroniony przed zwolnieniem. Okres ochronny może trwać nawet do 12 miesięcy.#banner-147160#

Podpisanie umowy z innym zakładem pracy

W czasie trwania urlopu wychowawczego pracownik może podjąć pracę u innego pracodawcy. Warto jednak pamiętać, że praca podczas urlopu wychowawczego w wymiarze wyższym niż ½ etatu może zostać potraktowana jako uniemożliwiająca sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem.

Zatrudnienie na podstawie umowy zlecenie na urlopie wychowawczym również jest możliwe. Tu nie ma jednak wyznaczonego wymiaru czasu pracy, w jakim sprawujący opiekę będzie wykonywał czynności określone umową. Co do zasady należałoby się kierować regułą podobną, jak w przypadku stosunku pracy – praca powyżej 4 godzin mogłaby zostać uznana za przeszkadzającą w sprawowaniu opieki nad dzieckiem.

Gdyby stwierdzono, że wykonywanie pracy nie pozwala na sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem, pracodawca powinien wezwać pracownika do stawienia się do pracy w ciągu 30 dni od otrzymania takiej informacji. Przy tym nie może to być termin wcześniejszy niż 3 dni liczone od powzięcia takiej wiadomości. Mówi o tym art. 186² § 2 Kodeksu pracy.

W sytuacji, gdy zawarcie umowy z innym podmiotem spowoduje, że pracownik będzie podlegał pod ubezpieczenia społeczne, to jest on zobligowany do poinformowania pracodawcy udzielającego urlopu podjęciu dodatkowego zatrudnienia. Jeśli pracownik ma inny tytuł do objęcia ubezpieczeniem społecznym, to budżet państwa zaprzestaje finansowania składek emerytalno-rentowych za pracownika.

Podsumowanie

Praca podczas urlopu wychowawczego jest możliwa zarówno u obecnego, jak i innego pracodawcy. Nie ma tu również wymagań co do formy zatrudnienia – może to być zarówno umowa o pracę, jak i zlecenie. Najważniejsze jest jednak to, aby podjęcie pracy nie kolidowało z głównym celem, jaki niesie za sobą korzystanie z urlopu, czyli sprawowaniem opieki nad dzieckiem.#polecamy#

#banner-147163#

Zdaniem eksperta

Minimalna roczna składka zdrowotna a założenie firmy w trakcie roku

Preferencyjne składki ZUS – koniec okresu ulgi

Deklaracja PIT-11 dla małoletniego pracownika

Zerowy PIT-11 dla pracownika - jak powinien się zachować pracodawca?

Obowiązek opłacania zaliczek na PIT-4R za zatrudnionego pracownika w 2024 roku

Obowiązki związane z zatrudnieniem pracownika na 1/8 etatu w 2024 roku

Częściowe składki ZUS a rozpoczęcie działalności gospodarczej w trakcie miesiąca

Płaca minimalna - zamiana stawek a aneksy dla pracowników

Ubezpieczenie zdrowotne dla rodziny a działalność gospodarcza

Umowa o pracę na okres próbny a limit 33 miesięcy

Kwota zmniejszająca podatek u kilku pracodawców

Kiedy w raporcie ZUS pracownika należy zastosować kod 30 00?

Opieka nad dzieckiem w czasie zwolnienia lekarskiego opiekuna

Wezwanie do sądu a usprawiedliwiona nieobecność w pracy - jak to rozliczyć?

Praca podczas urlopu wychowawczego - czy jest możliwa?

Artykuły

Wzory