Tarcza Antykryzysowa umożliwiła pozyskanie dofinansowania części kosztów prowadzenia działalności gospodarczej w przypadku spadku obrotów gospodarczych w następstwie wystąpienia COVID-19. Jednakże jedna z interpretacji przepisów wskazała, że pewna grupa przedsiębiorców, która otrzymała dotację, będzie musiała ją zwrócić.
Na podstawie stanowiska Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie interpretacji przepisów art. 15 zzc ustawy uznano, że przedsiębiorcy, którzy z okresie porównawczym tj. 2019 r. do 2020 r. zatrudniali pracowników, pomimo, że obecnie nie zatrudniają nikogo, nie mogą ubiegać się o wsparcie, a Ci, którzy go otrzymali, będą musieli je zwrócić, chociaż w rzeczywistości żaden przepis prawa nie przewidywał takich obostrzeń.
Warunki ubiegania się o dofinansowanie
Przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą (samozatrudniony), który znalazł się w trudnej sytuacji w związku ze skutkami ekonomicznymi związanymi z COVID-19, miał prawo skorzystać z pomocy polegającej na dofinansowaniu części kosztów prowadzenia działalności gospodarczej w przypadku spadku obrotów gospodarczych w następstwie wystąpienia COVID-19.
Wniosek o dofinansowanie przedsiębiorca składał do powiatowego urzędu pracy właściwego ze względu na swoją siedzibę, po ogłoszeniu naboru przez dyrektora powiatowego urzędu pracy.
We wniosku o przyznanie dofinansowania przedsiębiorca zobowiązany był do złożenia oświadczeń w zakresie:
-
wystąpieniu u przedsiębiorcy spadku obrotów gospodarczych;
-
braku przesłanek do ogłoszenia upadłości przedsiębiorcy;
-
niezalegania w regulowaniu zobowiązań podatkowych, składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy lub Fundusz Solidarnościowy do końca trzeciego kwartału 2019 r.;
-
przeznaczenia dofinansowania na koszty prowadzenia działalności gospodarczej oraz
-
o numerze rachunku bankowego albo numerze rachunku prowadzonego w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej właściwego dla prowadzonej działalności gospodarczej.
Adekwatnie do określonego progu spadu obrotów, przedsiębiorcy przysługiwał optymalny procent dofinansowania stanowiący kwotę minimalnego wynagrodzenia miesięcznie.
Spadek obrotów, który musiał wystąpić, aby móc ubiegać się o dofinansowanie, rozumiany jest, jako stosunek łącznych obrotów w ciągu dowolnie wskazanych 2 kolejnych miesięcy kalendarzowych w roku bieżącym w porównaniu do analogicznych dwóch miesięcy w roku poprzednim. Przy czym wybrane miesiące powinny przypadać w okresie przypadającym po dniu 31 grudnia 2019 r. i kończyć się najpóźniej w dniu poprzedzającym złożenie wniosku.
Obowiązki przedsiębiorcy
Szczegółowe zasady dotyczące dofinansowania zawiera umowa, którą podpisuje starosta z przedsiębiorcą. Przedsiębiorca podpisując umowę zobowiązuje się wykorzystać środki, na warunkach określonych w umowie, zgodnie z celem, na jaki je uzyskał. Dodatkowo przedsiębiorca zobowiązuje się, że będzie prowadził działalność gospodarczą przez okres, na który otrzymał środki.
W przypadku nieprowadzenia działalności gospodarczej przez okres, pobierania dofinansowania przedsiębiorca jest zobowiązany do zwrotu środków, bez odsetek, proporcjonalnie do okresu nieprowadzenia działalności gospodarczej, w terminie 30 dni od dnia doręczenia wezwania starosty.
Stanowisko Departamentu Rynku Pracy MRPiPS z dnia 4 czerwca 2020 r.
Stanowisko Departamentu Rynku Pracy MRPiPS z dnia 4 czerwca 2020 r. nakazywało uznanie, że przedsiębiorca musi podsiadać status osoby samozatrudnionej (niezatrudniającej pracowników).
W oparciu jedynie o stanowisko (nie zaś przepisy prawa), Urząd Pracy zwracał się o wypełnienie do przedsiębiorców dodatkowych oświadczeń, chociaż jak należy podkreślić brak było ku temu podstaw prawnych.
Przedsiębiorcy, którzy byli zaskoczeni takim stanowiskiem, nie mogli podpisać oświadczenia, bo prawdą było, że w 2019 r. zatrudniali pracownika, nie mniej w chwili podpisywania umowy, czy nawet na etapie ogłaszania naboru, nie wymagano, aby w okresie porównawczym przedsiębiorcy Ci nie mogli zatrudniać pracowników.
Urząd Pracy wobec niespełnienia wymagania, co do podpisania oświadczania rozwiązywał umowy z przedsiębiorcami i tym samy pozbawiał ich wsparcia finansowego. Takie działanie należy traktować jako niezrozumiałe, skoro rządowi i ministerstwu miało zależeć, żeby wnioski przedsiębiorców były rozpoznawane bez zbędnej zwłoki, a wsparcie jak najszybciej trafiało do firm i pracowników. W istocie przedsiębiorca pozostawał bez wcześniej obiecanej pomocy.
Nagła zmiana frontu po stronie Departamentu Rynku Pracy i Urzędów Pracy
Departament Rynku Pracy dwa miesiące po wydaniu pierwszego stanowiska zmienił nagle zdanie, w zakresie badania sytuacji zatrudnieniowej przedsiębiorców w okresie wykazanym do obliczenia spadku obrotów. Pismo z dnia 3 sierpnia br. (znak: DRP-I.0211.313.2020.NK), zostało rozesłane do Powiatowych Urzędów pracy i wynika z niego, że przedsiębiorcy, którzy w okresach porównawczych wybranych do wykazania spadku obrotów gospodarczych w 2019 r. oraz 2020 r. zatrudniali pracowników, mogą ubiegać się o wsparcie w ramach w/w instrumentu przeznaczonego dla samozatrudnionych.
„Przedsiębiorca, który we wniosku o dofinansowanie części kosztów prowadzenia działalności gospodarczej dla samozatrudnionych (art. 15zzc ustawy), w okresie ujętym do wykazania spadku obrotów w 2019 r. oraz w 2020 r. (zgodnie z art. 15zzc ust. 2) zatrudniał pracowników, może ubiegać się o ww. dofinansowanie. Status „samozatrudnionego" (niezatrudniania pracowników) powinien być weryfikowany w tym przypadku na dzień złożenia wniosku oraz przez okres otrzymanego dofinansowania. Wsparcie udzielane w ramach art. 15zzc ma na celu, bowiem zachęcanie przedsiębiorców do kontynuowania aktywności w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej oraz zapewnienie jak najszerszego kręgu ochrony osób, które tworzą polską gospodarkę”.
Zmiana stanowiska Departamentu i postępowania Urzędów Pracy, wobec samozatrudnionych przedsiębiorców, jest zrozumiała, bowiem z prawnego punktu widzenia, trudno znaleźć podstawy prawne i zrozumienie do akceptacji pierwotnego stanowiska. Szkoda jedynie, że przedsiębiorcy, którzy liczyli na wsparcie w okresie niezmiernych trudności, z jakimi przyszło się im mierzyć w dobie COVID-19, zostali pozbawieni pomocy przez państwo przez ponad dwa miesiące.
Podstawa prawna:
-
Ustawa z dnia 2 marca 2020 r.o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, Dz.U.2020.374.
Materiał opracowany przez zespół „Tak Prawnik”.
Właścicielem marki „Tak Prawnik” jest BZ Group Sp. z o.o.
