Obrót wirtualnymi walutami stał się w ostatnim czasie bardzo popularną formą zarabiania, która dodatkowo cechuje się wysoką zyskownością. Warto zatem sięgnąć do kwestii podatkowych. W naszym artykule przeanalizujemy kwestię, jaką jest handel wirtualnymi walutami przez przedsiębiorcę w kontekście podatku PIT.
Czym jest wirtualna waluta?
W pierwszej kolejności należy wyjaśnić, w jaki sposób ustawa PIT rozumie pojęcie wirtualnej waluty. Trzeba bowiem wskazać, że w potocznym znaczeniu mamy do czynienia z wieloma definicjami funkcjonującymi w obrocie.
Jeżeli jednak chodzi o ustawy podatkowe, to należy wskazać, że zgodnie z art. 5a pkt 33a ustawy PIT poprzez wirtualną walutę należy rozumieć walutę wirtualną w rozumieniu art. 2 ust. 2 pkt 26 ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu.
Zgodnie z tą definicją przez wirtualną walutę rozumie się cyfrowe odwzorowanie wartości, które nie jest:
- prawnym środkiem płatniczym emitowanym przez NBP, zagraniczne banki centralne lub inne organy administracji publicznej;
- międzynarodową jednostką rozrachunkową ustanawianą przez organizację międzynarodową i akceptowaną przez poszczególne kraje należące do tej organizacji lub z nią współpracujące;
- pieniądzem elektronicznym w rozumieniu Ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 roku o usługach płatniczych;
- instrumentem finansowym w rozumieniu Ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o obrocie instrumentami finansowymi;
- wekslem lub czekiem
– oraz jest wymienialne w obrocie gospodarczym na prawne środki płatnicze i akceptowane jako środek wymiany, a także może być elektronicznie przechowywane lub przeniesione albo może być przedmiotem handlu elektronicznego.
Przychód ze sprzedaży wirtualnych walut
Jak podaje art. 17 ust. 1 pkt 11 ustawy PIT, do przychodów z kapitałów pieniężnych zalicza się przychody z odpłatnego zbycia waluty wirtualnej.
Od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia walut wirtualnych podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu.
Dochodem z odpłatnego zbycia walut wirtualnych jest osiągnięta w roku podatkowym różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia walut wirtualnych a kosztami uzyskania przychodów określonymi na podstawie art. 22 ust. 14–16.
Dochodu tego nie łączy się z innymi dochodami opodatkowanymi na zasadach ogólnych. Oznacza to, że dochód, który generuje handel wirtualnymi walutami podlega osobnemu opodatkowaniu.
Dodatkowo należy pamiętać, że rozliczenia podatku dokonuje się w rocznym zeznaniu PIT-38 składanym do końca kwietnia roku następującego po roku podatkowym. Ponadto taką deklarację należy także złożyć w sytuacji, gdy koszty przewyższają przychody podatkowe.
Handel wirtualnymi walutami przez przedsiębiorców
Ustawa PIT wyróżnia kilka różnych źródeł przychodów. Oprócz przychodów z kapitałów pieniężnych (art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy PIT) mamy również przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej (art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy PIT).
Nie ma prawnej przeszkody, aby podmiot prowadzący działalność gospodarczą zajmował się handlem wirtualnymi walutami. Czy w takim przypadku przedsiębiorca powinien przychody i koszty rozliczać w ramach działalności gospodarczej i ewidencjonować je w KPiR?
Po pierwsze wskażmy, że zgodnie z art. 17 ust. 1f ustawy PIT przez odpłatne zbycie waluty wirtualnej rozumie się wymianę waluty wirtualnej na prawny środek płatniczy, towar, usługę lub prawo majątkowe inne niż waluta wirtualna lub regulowanie innych zobowiązań walutą wirtualną.
Najważniejsze jednak znaczenie ma treść art. 17 ust. 1g ustawy PIT, który stanowi, że przepis ust. 1 pkt 11 stosuje się również do przychodów uzyskanych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, z wyjątkiem działalności, o której mowa w art. 2 ust. 1 pkt 12 ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, zaliczanej do przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej.
W rezultacie powyższego unormowania, jeżeli przedsiębiorca uzyskuje przychody, które generuje handel wirtualnymi walutami, to są one również rozliczane jako przychody z kapitałów pieniężnych, a nie przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej.
Przychodem z pozarolniczej działalności gospodarczej będzie wyłącznie świadczenie usług w zakresie:
- wymiany pomiędzy walutami wirtualnymi i środkami płatniczymi;
- wymiany pomiędzy walutami wirtualnymi;
- pośrednictwa w wymianie, o której mowa w lit. a lub b;
- prowadzenia rachunków w formie elektronicznej zawierających zbiór danych identyfikacyjnych zapewniających osobom uprawnionym możliwość korzystania z jednostek walut wirtualnych, w tym przeprowadzania transakcji ich wymiany.
W konsekwencji tylko ww. świadczenie usług w zakresie wirtualnych walut podlega zaliczeniu do przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej.
Natomiast osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą, która zajmuje się handlem wirtualnymi walutami, nie rozlicza tego rodzaju przychodów w ramach działalności gospodarczej. Tego rodzaju przychody nie są wymienione w art. 14 ust. 2 ustawy PIT, który to wymienia przychody kwalifikowane do działalności gospodarczej.
Powoduje to, że przedsiębiorca handlujący wirtualnymi walutami mimo wszystko ma obowiązek potraktować tego rodzaju przychód jako przychód z kapitałów pieniężnych, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy PIT.
Przykład 1.
Osoba fizyczna prowadzi działalność gospodarczą w zakresie usług informatycznych opodatkowanych na zasadach ogólnych. Dodatkowo zajmuje się handlem wirtualnymi walutami. Dochód uzyskany z obrotu tymi walutami podatnik kwalifikuje jako przychód z kapitałów pieniężnych. Przychodów i kosztów z tego tytułu nie uwzględnia w podatkowej księdze przychodów i rozchodów. Podatnik rozlicza przychody z wirtualnych walut w PIT-38 i stosuje 19-procentową stawkę podatku.
W świetle przedstawionych regulacji należy pamiętać, że odpłatne zbycie wirtualnych walut stanowi osobne źródło przychodu w postaci kapitałów pieniężnych, nawet jeżeli dokonywane jest przez osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą.
