Header poradnik przedsiębiorcy
Header poradnik przedsiębiorcy
Tło strzałki Strzałka
Header telefon
0 0
dni
0 0
godz
0 0
min
0 0
sek

Niezgłoszona darowizna a konsekwencje podatkowe

Nasz ekspert:
Artykuły autora

Wielkość tekstu:

Otrzymałeś darowiznę? Pamiętaj, żeby poinformować o tym urząd skarbowy. Bowiem niezgłoszona darowizna może być przyczyną poważnych konsekwencji. Przeczytaj i dowiedz się, jakie masz obowiązki w związku z otrzymaną darowizną oraz kiedy unikniesz płacenia od niej podatku.

Czym jest darowizna?

Kwestie darowizny określają Kodeks cywilny oraz ustawa o podatku od spadku i darowizn. Zgodnie z art. 888 KC darowizna to forma umowy, w której darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego, kosztem swego majątku.

Mamy tu do czynienia z relacją pomiędzy darczyńcą a obdarowanym. Aby relacja ta powstała, obdarowany musi wyrazić zgodę na nieodpłatne przyjęcie od darczyńcy majątku. Motywy przekazania świadczenia nie mają wpływu na wywołanie skutków podatkowych. Najwięcej zapłacą osoby niespokrewnione z darczyńcą, za to darowizną od najbliższych nie będziemy się dzielić z fiskusem wcale.

Kiedy nie zapłacisz podatku od darowizny?

Wysokość podatku od darowizny zależy od stopnia pokrewieństwa pomiędzy darczyńcą a obdarowanym. Do celów podatkowych spadkobierców i obdarowanych podzielono na trzy grupy (art. 14. ust 3. Ustawy o podatku od spadków i darowizn):

  • grupa pierwsza: najbliższa rodzina, tj. małżonek (obecny, nie były), zstępni (np. syn, córka, wnuki, prawnuki), wstępni (np. matka, ojciec, dziadkowie), rodzeństwo, pasierb, ojczym, macocha, teściowie, zięć, synowa;
  • grupa druga: dalsza rodzina, tj. zstępni rodzeństwa (np. siostrzeniec, bratanek), rodzeństwo rodziców (np. wuj, ciotka), zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa (np. mąż siostry), rodzeństwo małżonków (np. brat żony – szwagier), małżonkowie rodzeństwa małżonków (np. mąż siostry męża), małżonkowie innych zstępnych (np. żona wnuka);
  • grupa trzecia: wszystkie osoby niezaliczone do dwóch poprzednich grup, w tym osoby niespokrewnione z obdarowanym.

Za zstępnych uważa się również osoby, które przebywają lub przebywały w rodzinie zastępczej, w rodzinnym domu dziecka, w placówce opiekuńczo-wychowawczej lub w regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej, a za wstępnych także odpowiednio osoby tworzące rodzinę zastępczą, prowadzące rodzinny dom dziecka lub pracujące z dziećmi w placówce opiekuńczo-wychowawczej lub w regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej.

Dla przedstawicieli wszystkich grup ustawodawca przewidział limity wartości darowizn, które są wolne od podatków. Kwota limitu darowizny odnosi się do pięciu ostatnich lat. Jeśli w ciągu pięciu lat kwota darowizn od jednej osoby nie przekroczyła kwoty limitu, nie trzeba składać zeznania.

W przeciwnym razie, jeżeli limit zostanie przekroczony, darowiznę od I grupy podatkowej należy zgłosić na druku SD-Z2. Jeśli darczyńcą była osoba z grupy drugiej lub trzeciej, należy złożyć do urzędu skarbowego formularz SD-3. Kwoty limitów darowizn prezentuje poniższa tabela.

Grupa podatkowa

Kwota limitu darowizny (dla 2025 roku)

Pierwsza

36 120 zł

Druga

27 090 zł

Trzecia

18 060 zł

Najbliżsi wolni od podatku

Jeżeli kwota darowizny od najbliższej osoby (np. od rodzica) przekroczyła w ciągu ostatnich pięciu lat kwotę 36 120 zł, należy zgłosić ten fakt w ciągu sześciu miesięcy w urzędzie skarbowym. Właściwym formularzem w takiej sytuacji jest SD-Z2Darowizny od osób z grupy pierwszej są w całości zwolnione z podatku. Zgłoszenie do urzędu skarbowego ma jedynie charakter informacyjny, jednakże gdy o nim zapomnisz, konsekwencje mogą być poważne. Jeżeli zachowasz wskazane terminy i dodatkowo darowizna będzie właściwie udokumentowana:

  • złożone zostanie zgłoszenie o nabyciu własności środków pieniężnych (wyłączając art. 4a ust. 4 ustawy o podatku od spadku i darowizn),
  • darowizna zostanie udokumentowana dowodem wpłaty na rachunek bankowy nabywcy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.

- wówczas podlega ona całkowitemu zwolnieniu z opodatkowania. W przypadku przekroczenia limitu darowizny od osoby z drugiej lub trzeciej grupy zwolnienie nie przysługuje.

Przykład 1.

Ojciec podarował córce na wesele w lutym 2025 r. pieniądze w wysokości 20.000 zł na rachunek bankowy. Dodatkowo w marcu 2025 r. otrzymała on od matki prezent ślubny w postaci samochodu, którego wartość wynosiła 20.000 zł. Córka ma obowiązek zgłosić obie darowizny odrębnie od każdego z rodziców na druku SD-Z2 aby skorzystać ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn.

Dokumentowanie darowizny

Jeżeli przedmiot darowizny stanowią środki pieniężne, wystarczającym udokumentowaniem będzie wydruk z konta lub przekaz pocztowy. Więcej komplikacji może pojawić się przy wartościach niepieniężnych. W takim wypadku dokumentem potwierdzającym wartość otrzymanego świadczenia stanowi umowa darowizny.

Niezgłoszona darowizna - konsekwencje

Jeśli zapomnisz zgłosić darowiznę w urzędzie skarbowym, fiskus potraktuje to jako oszustwo. Grozi ci opodatkowanie karną 20 proc. stawką podatku. Zwyczajowo podatek wynosi od 3 do 20 proc. - w zależności od kwoty nadwyżki ponad limit wolny od podatku oraz bliskości związku osoby obdarowanej i obdarowującej. Urząd skarbowy ukarze cię, jeśli informacja o niezgłoszonej darowiźnie wyjdzie na jaw w trakcie kontroli. Co więcej, niezależnie od wskazanej wyżej sankcyjnej stawki podatku podatnik, który nie zgłosił darowizny do urzędu skarbowego, powinien liczyć się z odpowiedzialnością karną skarbową w wysokości zależnej od stopnia narażenia budżetu na uszczuplenie podatku.

Znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania?

OCEŃ ARTYKUŁ:
pasek pływający