Od 1 czerwca obowiązuje Ustawa z dnia 20 marca 2025 roku o rynku pracy i służbach zatrudnienia. W związku z tym przedstawiamy, jak aktualnie przedstawiają się regulacje dotyczące rejestracji jako osoba bezrobotna i jak uzyskać status bezrobotnego.
Formy rejestracji jako osoba bezrobotna od czerwca 2025 roku
Nowe regulacje doprecyzowały, w jaki sposób dokonana ma być rejestracja bezrobotnego i poszukującego pracy, która odbywa się na ich wniosek. Osoba, która chce zarejestrować się jako bezrobotny lub poszukujący pracy, może to zrobić na 2 sposoby.
Pierwszy sposób to sytuacja, gdy składa wniosek o rejestrację za pośrednictwem formularza elektronicznego udostępnionego w systemie teleinformatycznym.
Drugi sposób to zgłoszenie się do PUP właściwego ze względu na miejsce zamieszkania i w tym przypadku konieczne jest przedłożenie do wglądu pracownikowi PUP dokonującemu rejestracji dowodu osobistego, a w przypadku jego braku innego dokumentu potwierdzającego tożsamość oraz wymaganych do wniosku dokumentów.
Czasowy status osoby bezrobotnej
Od 1 czerwca 2025 roku status bezrobotnego przyznawany jest na czas określony, tj. przez okres 3 lat od dnia rejestracji, z wyjątkiem sytuacji, w których zgodnie z ustawą następuje utrata statusu bezrobotnego. Okres ten może ulec przedłużeniu o czas niezbędny do zakończenia przez bezrobotnego formy pomocy.
Bezrobotna kobieta, która w okresie posiadania statusu bezrobotnej urodzi dziecko, będzie miała przedłużony 3-letni okres statusu bezrobotnej o czas, przez który przysługiwałby jej zgodnie z odrębnymi przepisami zasiłek macierzyński.
Ponowne nabycie statusu bezrobotnego może nastąpić w wyniku ponownej rejestracji, po upływie 90 dni od dnia upływu okresów wskazanych powyżej, wówczas zaczyna się liczyć nowy 3-letni okres posiadania statusu bezrobotnego.
Wcześniej status bezrobotnego przyznawany był bezterminowo, o ile nie wystąpiły zdarzenia skutkujące utratą do niego prawa.
Jakie dane należy przekazać urzędowi pracy we wniosku o rejestrację jako osoba bezrobotna?
Nowe przepisy zdefiniowały też zakres danych, jakie zawiera wniosek o rejestrację jako osoba bezrobotna.
Wniosek ubiegającego się o rejestrację jako bezrobotny zawiera następujące dane:
imię (imiona) i nazwisko;
obywatelstwo albo obywatelstwa;
numer PESEL, a w przypadku jego braku: datę i miejsce urodzenia, płeć, rodzaj, serię i numer dokumentu potwierdzającego tożsamość;
stan cywilny oraz informację o posiadaniu przez małżonka statusu bezrobotnego albo poszukującego pracy;
liczbę dzieci na utrzymaniu, daty ich urodzenia oraz informację o samotnym wychowywaniu dzieci;
informację o posiadaniu Karty Dużej Rodziny;
informację o byciu opiekunem osoby z niepełnosprawnością;
adres zamieszkania oraz adres do doręczeń, a także adres elektroniczny lub numer telefonu lub inne dane kontaktowe, jeżeli je ma;
wykształcenie;
ukończone szkoły;
zawody wyuczone, zawody wykonywane lub kwalifikacje cząstkowe w rozumieniu Ustawy z dnia 22 grudnia 2015 roku o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji;
zawód, w którym osoba ubiegająca się o zarejestrowanie jako bezrobotny chciałaby pracować i ma ku temu odpowiednie kompetencje i kwalifikacje potwierdzone stosownymi dokumentami lub udokumentowaną ciągłość pracy w okresie minimum 3 miesięcy;
znajomość języków obcych wraz z poziomem znajomości tych języków;
posiadane uprawnienia i ukończone szkolenia zwiększające szanse na podjęcie i utrzymanie zatrudnienia, innej pracy zarobkowej lub działalności gospodarczej;
rodzaj i stopień niepełnosprawności, jeżeli został orzeczony;
okresy zatrudnienia z podaniem nazwy pracodawcy, zajmowanego stanowiska pracy, wymiaru czasu pracy i podstawy wykonywania pracy;
okresy wykonywania innej pracy zarobkowej i opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności;
inne okresy zaliczane do okresu uprawniającego do zasiłku;
sposób rozwiązania ostatniego stosunku pracy albo stosunku służbowego w zakresie koniecznym do ustalenia uprawnień do zasiłku;
kierunki szkoleń, którymi osoba ubiegająca się o zarejestrowanie jako bezrobotny jest zainteresowana, ewentualne zainteresowanie podjęciem zatrudnienia w państwach członkowskich Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego nienależących do Unii Europejskiej, państw niebędących stronami umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, którzy mogą korzystać ze swobody przepływu osób na podstawie umów zawartych przez te państwa z Unią Europejską i jej państwami członkowskimi oraz informacje o gotowości do wyrażenia zgody albo jej braku na przetwarzanie danych osobowych wraz z ich zakresem na podstawie przepisów Unii Europejskiej o sieci EURES;
fakty niezbędne do ustalenia możliwości przyznania statusu bezrobotnego;
numer rachunku płatniczego, w celu przekazywania przyznanych świadczeń;
informacje niezbędne do zgłoszenia bezrobotnego lub członka jego rodziny do ubezpieczenia zdrowotnego;
informację o posiadanym statusie w przypadku cudzoziemca.
Do elektronicznego wniosku o rejestrację jako bezrobotny należy dołączyć odwzorowanie cyfrowe:
świadectw ukończenia szkoły, dyplomów lub innych dokumentów potwierdzających kwalifikacje lub zaświadczeń o ukończeniu szkolenia;
świadectw pracy i innych dokumentów niezbędnych do ustalenia jej uprawnień przysługujących na podstawie przepisów ustawy;
dokumentów stwierdzających przeciwwskazania do wykonywania określonych prac,
dokumentów potwierdzających rodzaj i stopień niepełnosprawności;
oświadczenia o zdolności i gotowości do podjęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym w danym zawodzie lub w danej służbie albo innej pracy zarobkowej albo jeżeli jest osobą z niepełnosprawnością, zdolną i gotową do podjęcia zatrudnienia co najmniej w połowie tego wymiaru czasu pracy;
oświadczenia o braku stałego źródła dochodu.
W przypadku osobistej rejestracji dokumenty te należy przedłożyć do wglądu pracownikom PUP.
Kryteria, jakie należy spełniać, aby uzyskać status bezrobotnego
Status bezrobotnego będzie mógł zostać przyznany, jeśli osoba ubiegająca się o niego spełnia następujące kryteria:
jest osobą niezatrudnioną i niewykonującą innej pracy zarobkowej, nieuczącą się w szkole, z wyjątkiem osoby uczącej się w szkole dla dorosłych, branżowej szkole II stopnia w formie stacjonarnej lub zaocznej, w szkole policealnej w formie stacjonarnej lub zaocznej, lub przystępującej do egzaminów eksternistycznych z zakresu programu nauczania szkoły dla dorosłych lub branżowej szkoły II stopnia, lub kształcącej się na studiach niestacjonarnych, lub uczącej się w szkole artystycznej realizującej wyłącznie kształcenie artystyczne, niemającą stałego źródła dochodu, zdolną i gotową do podjęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym w danym zawodzie lub w danej służbie albo innej pracy zarobkowej albo jeżeli jest osobą z niepełnosprawnością, zdolną i gotową do podjęcia zatrudnienia co najmniej w połowie tego wymiaru czasu pracy, zarejestrowaną w powiatowym urzędzie pracy;
która ukończyła 18 lat i nie ukończyła 60 lat, gdy jest to kobieta, lub 65 lat, gdy jest to mężczyzna;
nie jest wpisana do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, zwanej dalej „CEIDG”, jako prowadząca działalność gospodarczą albo zgłosiła do CEIDG wniosek o zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej i okres zawieszenia nadal trwa, albo we wniosku o wpis do CEIDG określiła dzień podjęcia działalności gospodarczej i nie upłynął jeszcze okres do określonego we wniosku o wpis dnia podjęcia tej działalności;
która nie jest osobą tymczasowo aresztowaną lub nie odbywa kary pozbawienia wolności, z wyjątkiem kary pozbawienia wolności odbywanej poza zakładem karnym w systemie dozoru elektronicznego;
która nie nabyła prawa do zasiłku stałego;
nie jest członkiem zarządu, prokurentem, członkiem rady nadzorczej lub likwidatorem spółki kapitałowej w rozumieniu Ustawy z dnia 15 września 2000 roku Kodeks spółek handlowych;
nie jest prokurentem lub pełnomocnikiem przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną, prowadzącego działalność gospodarczą rozumieniu Ustawy z dnia 6 marca 2018 roku Prawo przedsiębiorców;
nie jest wspólnikiem spółki jawnej, partnerem lub członkiem zarządu w spółce partnerskiej, komplementariuszem w spółce komandytowej, komplementariuszem lub członkiem rady nadzorczej w spółce komandytowo-akcyjnej, prokurentem lub likwidatorem spółki osobowej w rozumieniu ksh;
nie jest dyrektorem w radzie dyrektorów;
nie podlega, na podstawie odrębnych przepisów, obowiązkowi ubezpieczeń społecznych z wyjątkiem ubezpieczenia społecznego rolników;
nie podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu na wypadek bezrobocia lub obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym w państwach członkowskich Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego nienależących do Unii Europejskiej, państw niebędących stronami umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, którzy mogą korzystać ze swobody przepływu osób na podstawie umów zawartych przez te państwa z Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej;
nie prowadzi działalności gospodarczej w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie na podstawie zgłoszenia do rejestru lub bez takiego zgłoszenia, jeżeli prawo danego państwa takiego zgłoszenia nie wymaga.
Przykład 1.
17 czerwca 2025 roku pan Marek chciał się zarejestrować jako bezrobotny. Złożył wniosek o rejestrację, jednak w CEIDG figurowała informacja o zawieszeniu przez niego działalności gospodarczej. Czy zostanie mu przyznany status bezrobotnego? Pan Marek spełnia kryteria, aby uzyskać status bezrobotnego, ponieważ ma zawieszoną działalność gospodarczą.
Rejestracja bezrobotnego a pozyskiwanie informacji z urzędowych baz danych
Rejestracja bezrobotnych i poszukujących pracy następuje na podstawie danych pozyskiwanych z systemu teleinformatycznego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, Krajowego Rejestru Sądowego, CEIDG oraz z systemu realizującego zadania wynikające z Ustawy z dnia 5 grudnia 2014 roku o Karcie Dużej Rodziny, za pośrednictwem systemu teleinformatycznego przewidzianego dla obsługi PUP.
Obowiązki w zakresie aktualizacji danych
Na bezrobotnym ciążą też pewne obowiązki dotyczące przekazywania danych. Bezrobotny zawiadamia PUP o wszelkich zmianach w danych przekazanych w trakcie rejestracji oraz w złożonych oświadczeniach, w terminie 7 dni od dnia ich wystąpienia. Bezrobotny zawiadamia PUP o okolicznościach powodujących utratę statusu bezrobotnego w terminie 7 dni od daty ich wystąpienia.
Podsumowanie - jak uzyskać status bezrobotnego?
Podsumowując, nowe regulacje doprecyzowują, jakie dane wymagane są do rejestracji jako bezrobotny. Dodatkowo wprowadziły one czasowy status bezrobotnego. Z czasem okaże się, czy to wszystko poprawi efektywność działań urzędów pracy.
