W ramach wsparcia z Unii Europejskiej Polska otrzymuje dofinansowania na różne cele, m.in. na rozwój edukacji, gospodarki czy promocji zatrudnienia. Jednym z głównych projektów wsparcia społecznego jest staż unijny. Dzięki tej formie pomocy osoby bezrobotne mogą otrzymać dofinansowanie do zatrudnienia w ramach płatnego stażu. Jakie warunki należy spełnić, aby skorzystać ze stażu? – o tym w artykule!
Czym jest staż unijny?
Staż jest formą stypendium oferowaną przez powiatowe urzędy pracy osobom pozostającym bez stałego zatrudnienia, posiadającym status osoby bezrobotnej (zarejestrowanej w PUP). Jest on finansowany ze środków pochodzących z Funduszu Pracy lub funduszy unijnych. Staż unijny jest co do zasady finansowany ze środków unijnych w ramach umowy podpisanej pomiędzy pracodawcą a starostą powiatowym. Stażysta (osoba odbywająca staż) zostaje na jej podstawie skierowany do pracy. W myśl art. 53 ust. 4 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy:
„Staż odbywa się na podstawie umowy zawartej przez starostę z pracodawcą, według programu określonego w umowie. Przy ustalaniu programu powinny być uwzględnione predyspozycje psychofizyczne i zdrowotne, poziom wykształcenia oraz dotychczasowe kwalifikacje zawodowe bezrobotnego. Program powinien określać:
1) nazwę zawodu lub specjalności, której program dotyczy;
2) zakres zadań wykonywanych przez bezrobotnego;
3) rodzaj uzyskiwanych kwalifikacji lub umiejętności zawodowych;
4) sposób potwierdzenia nabytych kwalifikacji lub umiejętności zawodowych;
5) opiekuna osoby objętej programem stażu”.
Podjęte zatrudnienie nie stanowi jednak stosunku pracy, wynagrodzenie jest wypłacane natomiast przez instytucję kierującą na staż. Ma on zapewniać bezrobotnemu nabywanie praktycznych umiejętności i doświadczenia, które mają posłużyć mu do znalezienia stałego zatrudnienia w przyszłości. Długość trwania stażu zależna jest od wieku stażysty i może wynieść:
-
od 3 do 12 miesięcy w przypadku bezrobotnych do 30. roku życia,
-
od 3 do 6 miesięcy w przypadku bezrobotnych powyżej 30. roku życia.
Kto może uzyskać staż unijny?
O staż unijny mogą starać się głównie osoby nieposiadające zatrudnienia, zarejestrowane w PUP, które uzyskały status osoby bezrobotnej. W myśl art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, bezrobotnym jest osoba, która m.in.:
-
przed rejestracją jako bezrobotna była zatrudniona nieprzerwanie co najmniej 6 miesięcy na terytorium Rzeczpospolitej (w przypadku cudzoziemców),
-
w momencie rejestracji pozostaje bez pracy,
-
jest zdolna i gotowa do podjęcia zatrudnienia,
-
nie prowadzi działalności gospodarczej,
-
ukończyła 18 lat,
-
została zarejestrowana we właściwym ze względu na miejsce zameldowania (czasowego lub stałego) powiatowym urzędzie pracy,
-
nie ukończyła 60 (kobieta) lub 65 lat (mężczyzna),
-
nie nabyła prawa do emerytury lub renty.
Zgodnie z powyższym osoba, która spełnia powyższe warunki oraz pozostałe opisane w przepisie i dokonała rejestracji w powiatowym urzędzie pracy, ma możliwość uzyskania płatnego stażu. Zgodnie z art. 53 ust. 1 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy starosta może skierować bezrobotnych do odbycia stażu przez okres nieprzekraczający 6 miesięcy do pracodawcy, rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub pełnoletniej osoby fizycznej, prowadzącej działalność w zakresie produkcji roślinnej lub zwierzęcej. W myśl ust. 2 ww. ustawy starosta może skierować do odbycia stażu na okres do 12 miesięcy bezrobotnych, którzy nie ukończyli 30. roku życia.
Staż unijny w praktyce
Proces starania się o płatny staż unijny nie jest skomplikowany. Dokonując rejestracji w PUP odpowiednim ze względu na miejsce zameldowania (stałego lub czasowego), należy wypełnić wniosek rejestracyjny i wraz z nim dostarczyć wymagane dokumenty:
-
dowód osobisty albo inny dokument tożsamości, np. paszport;
-
oświadczenie dotyczące miejsca zameldowania;
-
świadectwa ukończenia szkoły, dyplomy lub inne dokumenty potwierdzające kwalifikacje;
-
świadectwa pracy;
-
dokumenty stwierdzające przeciwwskazania do wykonywania określonych prac (jeśli takowe są).
Składając dokumenty osobiście w placówce PUP, należy wskazać chęć odbycia płatnego stażu. Po spełnieniu ram wiekowych oraz wcześniej wymienionych warunków urząd kieruje bezrobotnego na staż unijny, finansowany bezpośrednio ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego.
Staż unijny, jak wskazano powyżej, nie stanowi formy zatrudnienia, w ramach zawartej umowy nie dochodzi bowiem do nawiązania stosunku pracy pomiędzy stażystą a firmą, w której staż się odbywa. Stażysta jednak otrzymuje wynagrodzenie – stypendium stażowe za każdy miesiąc odbytego stażu, w wysokości 120% kwoty zasiłku dla osoby bezrobotnej wynoszącej obecnie 997,40 zł netto (wynagrodzenie stażowe jest nieopodatkowane podatkiem dochodowym).
Osoba odbywająca staż wykonuje określone dla danego, objętego stanowiska obowiązki w normatywnym czasie pracy trwającym 8 godzin dziennie/40 godzin tygodniowo. Zgodnie z art. 53 ust. 1 pkt 7a ustawy stażysta może liczyć na dni urlopu, które co do zasady przysługują pracownikom zatrudnionym w oparciu umowy o pracę. Wówczas na wniosek bezrobotnego, który odbywa staż, pracodawca jest zobowiązany do udzielenia dni wolnych w wymiarze 2 dni za każde 30 dni kalendarzowych odbywania stażu, przed upływem terminu jego zakończenia. Wykorzystane dni urlopowe są płatne w ramach uzyskanego stypendium.
Staż unijny jest niezwykle korzystny dla osób pozostających bez pracy, szczególnie osób młodych. Oprócz możliwości poszerzenia swojej wiedzy i kompetencji, mają możliwość zdobycia cennego doświadczenia. Dodatkowo należy zauważyć, że w myśl art. 21 ust. 1 pkt 137 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych środki uzyskiwane w ramach stażu są wolne od opodatkowania.
