W 2019 roku Unia Europejska wydała rozporządzenie określające rodzaje wyrobów spirytusowych. Jakie obowiązki na państwa członkowskie, a tym samym na przedsiębiorców, nakłada rozporządzenie w kwestii ich produkcji i procedur w przypadku konieczności leżakowania trunku? Czym są karty leżakowania i jakie trunki muszą je posiadać?
Przepisy dyrektywy Unii Europejskiej 2019/787 a karty leżakowania
19 kwietnia 2019 roku Unia Europejska wydała rozporządzenie dotyczące wyrobów spirytusowych oraz procedur w przypadku dystrybucji i leżakowania trunku. Określiła w nim definicję wyrobu spirytusowego, a także kwestie prezentacji, etykietowania i opisu produkowanych alkoholi. Rozporządzenie ma na celu zapobiegnięciu stosowania nieuczciwych praktyk przez przedsiębiorców oraz osiągnięcie wysokiego poziomu ochrony konsumentów, którzy dokonują zakupu napojów spirytusowych. Unia podkreśliła, że do produkcji napojów spirytusowych należy wykorzystywać wyłącznie destylaty pochodzenia rolniczego oraz alkohol etylowy (Preambuła Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/787).
Kogo obejmą karty leżakowania?
W związku z rozporządzeniem przedsiębiorców będzie obowiązywać posiadanie karty leżakowania. Będzie ona mogła być sporządzona w formie elektronicznej lub zwykłej papierowej. Konieczność jej posiadania będzie zależało od tego, czy dany przedsiębiorca wskazał na etykiecie okres leżakowania napoju spirytusowego. Jeżeli tak, będzie miał obowiązek przechowywać kartę leżakowania przez okres 5 lat od dnia wprowadzenia trunku na rynek. W każdej karcie leżakowania będą umieszczone informacje na temat składników zastosowanych do produkcji alkoholu spirytusowego, a także opis każdego z nich oraz dane adresowe przedsiębiorcy. Prócz tego będzie ona również wskazywać wielkość trunku i numer partii.
Karty leżakowania - czy są kontrolowane?
Przedsiębiorcy zobowiązani do posiadania kart leżakowania trunku będą musieli liczyć się z możliwymi kontrolami ze strony organów państwa, w tym wypadku będzie to Krajowa Administracja Skarbowa (KAS) oraz Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych. Do obowiązków KAS będzie należało sprawowanie pieczy nad zgodnością wpisów dokonanych w karcie leżakowania ze stanem faktycznym, natomiast zadania Inspekcji będą skupiały się na nakładaniu grzywny w przypadku braku karty leżakowania, czy niezgodności informacji, która może wynieść 5000 zł.
Przykład 1.
Pan Jan prowadzi przedsiębiorstwo produkujące whisky, niestety nie zapoznał się z obowiązującymi przepisami i nie założył karty leżakowania dla swojego trunku. Doszło do kontroli w przedsiębiorstwie pana Jana i Krajowa Administracja Skarbowa nałożyła na niego karę grzywny w wysokości 5000 zł za ich brak. Będzie on musiał zapłacić karę i założyć kartę leżakowania dla swoich trunków.
Napoje spirytusowe a karty leżakowania
Na podstawie rozporządzenia (art. 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/787) napojem spirytusowym jest napój alkoholowy, który:
-
jest przeznaczony do spożycia przez ludzi,
-
ma szczególne właściwości organoleptyczne,
-
minimalna objętościowa zawartość alkoholu wynosi 15%,
-
wyprodukowany został za pomocą odpowiednich metod etc.
Są to najważniejsze punkty charakteryzujące napój spirytusowy według rozporządzenia Unii Europejskiej.
Napoje spirytusowe są wytwarzane w drodze fermentacji alkoholowej i destylacji. Otrzymywane są wyłącznie z przewidzianych przez rozporządzenie surowców dla odpowiedniej kategorii produktów oznaczonych 1–14 w załączniku I rozporządzenia dot. np. rumu, brandy, whisky, okowita z wina itp. (art. 7 ust. 2 lit. a–f rozporządzenia 2019/787).
Napoje spirytusowe:
-
nie zawierają dodatku alkoholu rozcieńczonego;
-
nie są aromatyzowane;
-
można je dosładzać wyłącznie w celu dopełnienia ostatecznego smaku produktu;
-
nie zawierają dodatkowych składników innych niż całe nieprzetworzone produkty z surowców, z których otrzymywany jest alkohol.
Napoje spirytusowe oznaczone 15–44 w załączniku I rozporządzenia, np. geist, London gin, pastis, wódka itp., mogą:
-
być wytwarzane ze wszystkich surowców rolnych wymienionych w załączniku I;
-
zawierać dodatek alkoholu;
-
zawierać substancje aromatyczne, naturalne substancje aromatyczne, preparaty aromatyczne i aromatyzujące środki spożywcze;
-
być barwione;
-
być dosładzane.
W rozporządzeniu Unii Europejskiej przedstawia się, jakie dokładnie alkohole uznawane są za napoje spirytusowe i będzie to np.:
-
rum;
-
whisky lub whiskey;
-
okowita zbożowa, z wina, z rodzynków etc.;
-
brandy lub weinbrand;
-
wódka;
-
geist;
-
gin;
-
likier.
Pełną listę uznanych przez Parlament Europejski produktów spirytusowych można znaleźć w załączniku I rozporządzenia – Kategorie Napojów Spirytusowych.
Karty leżakowania - podstawa prawna
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/787 z dnia 17 kwietnia 2019 roku w sprawie definicji, opisu, prezentacji i etykietowania napojów spirytusowych, stosowania nazw napojów spirytusowych w prezentacji i etykietowaniu innych środków spożywczych, ochrony oznaczeń geograficznych napojów spirytusowych, wykorzystywania alkoholu etylowego i destylatów pochodzenia rolniczego w napojach alkoholowych, a także uchylające rozporządzenie (WE) nr 110/2008.
