Czy osoba, która jest zawodowym kierowcą, prowadzącym jednoosobową działalność gospodarczą, może wliczyć jako koszt uzyskania przychodu - szkolenia kierowców naruszających przepisy ruchu drogowego, umożliwiające zmniejszenie ilości punktów karnych?
Zgodnie z ustawą prawo o ruchu drogowym policja prowadzi ewidencję kierowców naruszających przepisy ruchu drogowego. Określonemu naruszeniu przypisuje się odpowiednią liczbę punktów w skali od 0 do 10. Punkty za naruszenie przepisów ruchu drogowego usuwa się ewidencji po upływie 1 roku od dnia naruszenia, chyba że przed upływem tego okresu kierowca dopuścił się naruszeń, za które przypisana liczba punktów łącznie za dany okres ewidencyjny przekroczyłaby 24 punkty. Co ważne, kierowca wpisany do ewidencji, pod pewnymi warunkami, może na własny koszt uczestniczyć w szkoleniu, którego odbycie spowoduje zmniejszenie liczby punktów za naruszenie przepisów ruchu drogowego.
Szkolenia kierowców jako koszt uzyskania przychodu - podstawa prawna
Na podstawie art.16 ust.1 ustawy o zmianie ustawy - Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz.957), przepis art.130 w brzmieniu obowiązującym do dnia 4.06.2018 r. został uchylony, ale stosuje się do dnia wdrożenia rozwiązań technicznych umożliwiających wprowadzanie, przekazywanie, gromadzenie i udostępnianie z centralnej ewidencji kierowców danych o naruszeniach, o których mowa w art. 130. Na podstawie art. 16 ust. 2 ww. ustawy, minister właściwy do spraw informatyzacji ogłasza w swoim dzienniku urzędowym komunikat określający termin wdrożenia rozwiązań technicznych.
Przykład 1
Podatnik będący zawodowym kierowcą, prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą, w dziedzinie transportu, zastanawia się czy może zaliczyć jako koszt uzyskania przychodu wydatki na szkolenie kierowców naruszających przepisy ruchu drogowego, umożliwiające zmniejszenie ilości punktów karnych.
Aby odpowiedzieć na to pytanie należy sięgnąć do przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2019 r. poz. 1387) Zgodnie z art. 22 ust. 1 ww. ustawy, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.
„Wyrażenie „w celu osiągnięcia przychodu” zawarte we wskazanym przepisie art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oznacza, że nie wszystkie wydatki ponoszone przez podatnika w związku z osiąganiem przychodów z tytułu działalności gospodarczej przez podatnika podlegają odliczeniu od podstawy opodatkowania. Zauważyć należy, iż przez sformułowanie „w celu” należy rozumieć dążenie do osiągnięcia jakiegoś stanu rzeczy (przychodu), a dążenie podatnika ma przymiot „celowości”, jeżeli na podstawie dostępnej wiedzy o związkach przyczynowo skutkowych można zasadnie uznać, że poniesiony koszt może przynieść oczekiwane następstwo (przychód).
Przez pojęcie „zachować" należy rozumieć „dochować coś w stanie niezmienionym, nienaruszonym, utrzymać”. Natomiast „zabezpieczyć” oznacza „uczynić bezpiecznym, niezagrożonym, dać ochronę”. Można więc przyjąć, że koszty poniesione na zachowanie źródła przychodu to takie, które poniesione zostały, aby przychody z danego źródła przychodów w dalszym ciągu występowały w nienaruszonym stanie oraz aby takie źródło w ogóle dalej istniało. Natomiast jako zabezpieczenie źródła przychodów powinno się przyjmować koszty poniesione na ochronę istniejącego źródła przychodów, które umożliwią dalsze funkcjonowanie źródła. Kosztami podatkowymi są zarówno koszty, które pozostają w bezpośrednim związku przyczynowo skutkowym z przychodami podatkowymi, jak również koszty pośrednie, których powiązanie z konkretnym przychodem nie jest możliwe, jednak dla prawidłowego funkcjonowania przedsiębiorstwa poniesienie ich jest uzasadnione.”
Podsumowując tylko wydatki, których poniesienie pozostaje w związku przycznowo-skutkowy z uzyskaniem (zwiększeniem) przychodu z danego źródła, bądź też zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła przychodów mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Ciężar wskazania owego związku spoczywa na podatniku, który wywodzi z tego określone skutki prawne.
Koszt uzyskania przychodu
Dodatkowo należy podkreślić, że kosztem uzyskania przychodów nie są wszystkie wydatki, ale tylko takie, które nie są wymienione w art. 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wydatki ponoszone w związku z udziałem w szkoleniach kierowców mających na celu redukcję punktów karnych nie zostały wymienione w katalogu zawartym w art. 23 ww. ustawy, a zatem w przypadku spełnienia pozostałych przesłanek mogą być one zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.
Mając na uwadze powyższe przepisy oraz przedstawiony stan faktyczny stwierdzić należy, że wydatki poniesione w związku z udziałem podatnika, przedsiębiorcy – kierowcy zawodowego w szkoleniu kierowców naruszających przepisy ruchu drogowego, umożliwiające zmniejszenie ilości punktów karnych, mogą stanowić koszty uzyskania przychodów prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej. Choć trudno je przypisać uzyskaniu konkretnych przychodów, to jako mające związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, służą niewątpliwie ich „zachowaniu”, dlatego faktycznie poniesione i właściwie udokumentowane mogą stanowić koszty ich uzyskania. Przy czym podkreślić należy, że ciężar wykazania związku poniesionych wydatków z działalnością gospodarczą oraz ich wpływu na wysokość osiągniętych przychodów spoczywa na podatniku, zwłaszcza w sytuacji wystąpienia sporu w tej kwestii.
Podstawa prawna:
-
Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2019 r. poz. 1387);
-
Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 1137
z późń. zm.).
