Przepisy zupełnie inaczej regulują wystawianie faktur w przypadku zakupu produktów od rolnika ryczałtowego, niż w przypadku tradycyjnych transakcji kupna-sprzedaży. W takiej sytuacji, to na nabywcy ciąży obowiązek wystawienia faktury potwierdzającej dokonany zakup. Należy przy tym pamiętać o dodatkowych informacjach, jakie obowiązkowo taki dokument musi zawierać.
Kim jest rolnik ryczałtowy?
Przez pojęcie rolnika ryczałtowego rozumie się rolnika dokonującego dostawy produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej lub świadczącego usługi rolnicze, korzystającego ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT. Jedyny wyjątek stanowią rolnicy zobowiązani na podstawie odrębnych przepisów do prowadzenia ksiąg rachunkowych.
Produkty rolne są to towary wymienione w załączniku nr 2 do ustawy o VAT oraz towary wytworzone z nich przez rolnika ryczałtowego z produktów pochodzących z jego własnej działalności rolniczej przy użyciu środków zwykle używanych w gospodarstwie rolnym, leśnym i rybackim. Wspomniany załącznik zawiera również wykaz świadczonych usług rolniczych, wśród których znajduje się m.in. wynajem i dzierżawa maszyn oraz urządzeń rolniczych, bez obsługi.
Omawianej grupie rolników dokonujących dostaw produktów rolnych przysługuje zwrot zryczałtowanego podatku VAT z tytułu nabywania niektórych środków produkcji dla rolnictwa objętych podatkiem od towarów i usług. Zgodnie z art. 146a pkt 3 stawka zryczałtowanego zwrotu wynosi - od 1 stycznia 2011 r. do 31 grudnia 2016 r. - 7%, z zastrzeżeniem art. 146f.
Jednak najistotniejszą kwestią w przedstawionej sytuacji jest to, że obowiązek wystawienia faktury będącej podstawą do zwrotu podatku, ciąży nie na rolniku lecz na przedsiębiorcy nabywającym od niego produkty lub usługi rolne.
Obowiązki nabywcy
Przedsiębiorca zarejestrowany jako podatnik VAT czynny nabywający produkty rolne od rolnika ryczałtowego wystawia w dwóch egzemplarzach fakturę dokumentującą transakcję, przy czym kopię zachowuje dla siebie, a oryginał przekazuje dostawcy.
Co istotne, to nabywca zobowiązany jest do rozliczenia i wypłaty zryczałtowanego zwrotu podatku. Nie należy tego utożsamiać z finansowaniem rolnika przez przedsiębiorcę, ponieważ kwota zwrotu stanowi podatek naliczony nabywcy podlegający odliczeniu.
Faktura RR
Faktura dokumentująca nabycie produktów rolnych powinna być oznaczona jako "Faktura VAT RR". Przez wzgląd na to, że jej wystawienie odbywa się na odmiennych zasadach, powinna zawierać więcej informacji, niż faktura tradycyjna:
- imię i nazwisko lub nazwę albo nazwę skróconą dostawcy i nabywcy oraz ich adresy;
- numer identyfikacji podatkowej lub numer PESEL dostawcy i nabywcy;
- numer dowodu osobistego dostawcy lub innego dokumentu stwierdzającego jego tożsamość, datę wydania tego dokumentu i nazwę organu, który wydał dokument, jeżeli rolnik ryczałtowy dokonujący dostawy produktów rolnych jest osobą fizyczną;
- datę dokonania nabycia oraz datę wystawienia i numer kolejny faktury;
- nazwy nabytych produktów rolnych;
- jednostkę miary i ilość nabytych produktów rolnych oraz oznaczenie (opis) klasy lub jakości tych produktów;
- cenę jednostkową nabytego produktu rolnego bez kwoty zryczałtowanego zwrotu podatku;
- wartość nabytych produktów rolnych bez kwoty zryczałtowanego zwrotu podatku;
- stawkę zryczałtowanego zwrotu podatku;
- kwotę zryczałtowanego zwrotu podatku od wartości nabytych produktów rolnych;
- wartość nabytych produktów rolnych wraz z kwotą zryczałtowanego zwrotu podatku;
- kwotę należności ogółem wraz z kwotą zryczałtowanego zwrotu podatku, wyrażoną cyfrowo i słownie;
- czytelne podpisy osób uprawnionych do wystawienia i otrzymania faktury lub podpisy oraz imiona i nazwiska tych osób.
Elementami odróżniającymi faktury RR od tych wystawianych zwyczajnie, są podpisy wystawcy i odbiorcy dokumentu, ponieważ na fakturze tradycyjnej nie ma obowiązku zawierania obu jednocześnie. Dodatkowo powinna także posiadać oświadczenie dostawcy produktów rolnych, potwierdzające jego status: "Oświadczam, że jestem rolnikiem ryczałtowym zwolnionym od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług."
