Formularz NIP-7 to zgłoszenie identyfikacyjne/aktualizacyjne osoby fizycznej. W poniższym artykule wyjaśniamy, kiedy powstaje obowiązek składania NIP-7, szczegółowo analizując sytuację osób fizycznych prowadzących prywatny najem nieruchomości i związane z tym formalności podatkowe.
Zgłoszenie identyfikacyjne a prywatny najem nieruchomości
Wspomniane zgłoszenie identyfikacyjne obejmuje podatników, którzy posługują się określonym identyfikatorem podatkowym. W związku z tym wskażmy, że zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników identyfikatorem podatkowym jest:
- numer PESEL – w przypadku podatników będących osobami fizycznymi niebędących zarejestrowanymi podatnikami podatku od towarów i usług lub nieprowadzących działalności gospodarczej;
- NIP – w przypadku pozostałych podmiotów podlegających obowiązkowi ewidencyjnemu, o którym mowa w art. 2.
W myśl natomiast art. 2 ust. 1 ww. ustawy osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które na podstawie odrębnych ustaw są podatnikami, podlegają obowiązkowi ewidencyjnemu.
Osoba fizyczna prowadząca prywatny najem nieruchomości jest w tym zakresie podatnikiem podatku VAT i dokonuje czynności kwalifikowanej jako odpłatne świadczenie usług. Prywatny najem spełnia bowiem definicję działalności gospodarczej określonej w art. 15 ust. 2 ustawy VAT, zgodnie z którą jest to wszelka działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Jednocześnie tego rodzaju najem może korzystać z całkowitego zwolnienia określonego w art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy VAT. Zgodnie z tym przepisem zwalnia się od podatku usługi w zakresie wynajmowania lub wydzierżawiania nieruchomości o charakterze mieszkalnym lub części nieruchomości, na własny rachunek, wyłącznie na cele mieszkaniowe lub na rzecz społecznych agencji najmu.
Przechodząc do kwestii związanych z drukiem NIP-7, wskażmy, że zgodnie z objaśnieniami formularz ten jest przeznaczony dla osób niebędących przedsiębiorcami lub niepodlegających rejestracji w CEIDG:
- prowadzących samodzielnie działalność gospodarczą lub
- podlegających zarejestrowaniu jako podatnicy podatku od towarów i usług lub będących zarejestrowanymi podatnikami podatku od towarów i usług, lub
- będących płatnikami podatków, lub
- będących płatnikami składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne, lub
- niemających nadanego numeru PESEL, lub
- wykonujących działalność, o której mowa w art. 5 ust. 1 Ustawy z dnia 6 marca 2018 roku – Prawo przedsiębiorców.
Jednocześnie należy pamiętać o obowiązku rejestracyjnym w podatku VAT. Zgodnie z art. 96 ust. 1 ustawy VAT podmioty, o których mowa w art. 15 i art. 15a, są obowiązane przed dniem wykonania pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne VAT-R, z zastrzeżeniem ust. 3.
Jak natomiast wynika z treści art. 96 ust. 3 ustawy VAT, podmioty wymienione w art. 15, u których sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 lub wykonujące wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, mogą złożyć zgłoszenie rejestracyjne. W takim przypadku naczelnik US rejestruje podatnika jako zwolnionego z VAT.
Zgłoszenie rejestracyjne VAT-R a obowiązek składania NIP-7
Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników oraz płatników podatnicy podatku od towarów i usług lub podatku akcyzowego są obowiązani dokonać zgłoszenia identyfikacyjnego przed dokonaniem pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu jednym z tych podatków, z tym że osoby fizyczne są obowiązane dokonać zgłoszenia identyfikacyjnego tylko w przypadku dokonywania zgłoszenia rejestracyjnego, o którym mowa w art. 96 ust. 1 ustawy VAT oraz w art. 16 ust. 1 o podatku akcyzowym. Zgłoszenia identyfikacyjnego dokonuje się niezależnie od zgłoszenia rejestracyjnego.
W świetle powyższego obowiązek złożenia NIP-7 spoczywa na tych osobach fizycznych, których prywatny najem podlega opodatkowaniu podatkiem VAT i nie korzysta ze zwolnienia (np. najem nieruchomości użytkowych przekraczający w ciągu roku wartość 200 000 zł).
Natomiast osoby prywatne prowadzące najem zwolniony od VAT na mocy art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy VAT mogą – ale nie muszą – złożyć druk NIP-7. Zgodnie z art. 4 pkt 1 ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników właściwym organem do złożenia NIP-7 jest naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach podatku od towarów i usług.
Jak wynika z treści art. 5 ust. 1 i ust. 2 ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników, podatnicy są obowiązani do dokonania zgłoszenia identyfikacyjnego do naczelnika urzędu skarbowego albo organu właściwego na podstawie odrębnych przepisów. Zgłoszenia identyfikacyjnego dokonuje się jednokrotnie, bez względu na rodzaj oraz liczbę opłacanych przez podatnika podatków, formę opodatkowania, liczbę oraz rodzaje prowadzonej działalności gospodarczej oraz liczbę prowadzonych przedsiębiorstw.
Zgłoszenie identyfikacyjne osób fizycznych zawiera nazwisko, imię (imiona), imiona rodziców, datę i miejsce urodzenia, płeć, nazwisko rodowe, obywatelstwo lub obywatelstwa, adres miejsca zamieszkania, rodzaj, serię i numer dokumentu tożsamości oraz numer PESEL, jeżeli został nadany. Numer PESEL należy wypełnić w przypadku zgłoszenia identyfikacyjnego lub pierwszego zgłoszenia po uzyskaniu numeru PESEL
Przykład 1.
Pan Tomasz wynajmuje lokal mieszkalny w ramach najmu prywatnego. Najem ten w całości korzysta ze zwolnienia od podatku VAT na mocy art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o podatku od towarów i usług. Czy pan Tomasz ma obowiązek złożenia NIP-7?
Pan Tomasz nie ma obowiązku składania ani VAT-R, ani też NIP-7. Może to uczynić na zasadzie dobrowolnego zgłoszenia.
Kwestia złożenia NIP-7 może okazać się konieczna w przypadku konieczności wystawienia faktury. Przypomnijmy, że zgodnie z art. 106b ust. 2 ustawy VAT podatnicy zwolnieni z podatku na mocy art. 43 ust. 1 ustawy VAT nie mają obowiązku dokumentowania świadczenia usług przy pomocy faktur. Jednocześnie na mocy art. 106b ust. 3 pkt 2 ustawy VAT na żądanie nabywcy towaru lub usługi podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż zwolnioną, o której mowa w ust. 2, jeżeli żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty.
Ponadto w myśl art. 106e ust. 1 pkt 4 ustawy VAT elementem obowiązkowym faktury jest NIP.
W rezultacie osoba fizyczna, wobec której zażądano wystawienia faktury za najem prywatny zwolniony z VAT, musi wystawić fakturę, w ramach której konieczne jest posługiwanie się NIP-em. Taki NIP osoba fizyczna uzyskuje poprzez złożenie formularza NIP-7.
Reasumując powyższe, możemy wskazać, że w przypadku prywatnego najmu nieruchomości korzystającego ze zwolnienia od podatku VAT ograniczono liczbę obowiązków formalnych, jakie mogą spoczywać na podatniku. Taka osoba fakultatywnie może złożyć zgłoszenia rejestracyjne VAT-R oraz NIP-7, jednak nie ma takiego obowiązku.
Polecamy:
