Staż kierowany jest przez urzędy pracy do osób bezrobotnych. Istotą stażu jest nabywanie przez bezrobotnego umiejętności praktycznych poprzez wykonywanie zleconych zadań bez faktycznego nawiązania stosunku. Zdobyte umiejętności mają pomóc osobie bezrobotnej w samodzielnym zaistnieniu na rynku pracy. Organizacja stażów ma też na celu zwiększenie zatrudnienia wśród osób bezrobotnych oraz umożliwienie im uczestnictwa w programach aktywizacji zawodowej. Staż dla osób bezrobotnych odbywa się na podstawie umowy zawartej przez starostę z pracodawcą, natomiast kierującym na staż jest starosta na wniosek pracodawcy. Oznacza to, że pracodawca ma swobodę w wyborze stażysty spośród zaproponowanych przez urząd pracy. Staż jest powszechnym sposobem na obniżenie kosztów zatrudnienia.
Zasady organizacji i przebiegu stażu regulują przepisy Ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz Rozporządzenia w sprawie szczegółowych warunków odbywania stażu przez bezrobotnych.
Uwaga! Stażysta w okresie odbywania stażu zachowuje status osoby bezrobotnej. |
Osoby uprawnione do odbycia stażu
Na staż trwający od 3 do 12 miesięcy kwalifikowani są:
- bezrobotni do ukończenia 25 roku życia,
- bezrobotni, którzy w okresie 12 miesięcy od dnia określonego w dyplomie, świadectwie lub innym dokumencie poświadczającym ukończenie szkoły wyższej nie ukończyli 27 roku życia.
Na krótszy staż trwający od 3 do 6 miesięcy kwalifikowane mogą być osoby wymienione powyżej oraz:
- bezrobotni długotrwale albo po zakończeniu realizacji kontraktu socjalnego, albo kobiety, które nie podjęły zatrudnienia po urodzeniu dziecka,
- bezrobotni powyżej 50 roku życia,
- bezrobotni bez kwalifikacji zawodowych, bez doświadczenia zawodowego lub bez wykształcenia średniego,
- bezrobotni samotnie wychowujący co najmniej jedno dziecko do 18. roku życia,
- bezrobotni, którzy po odbyciu kary pozbawienia wolności nie podjęli zatrudnienia,
- bezrobotni niepełnosprawni.
Wynagrodzenie
Bezrobotnemu w okresie odbywania stażu przysługuje stypendium w wysokości 120% kwoty zasiłku należnego w okresie pierwszych trzech miesięcy - pod warunkiem jednak, że liczba godzin szkolenia wynosi co najmniej 150 godzin miesięcznie. W przypadku niższego miesięcznego wymiaru godzin szkolenia wysokość stypendium ustala się proporcjonalnie, z tym że stypendium nie może być niższe niż 20% zasiłku należnego w okresie pierwszych trzech miesięcy bezrobocia. Za okres, za który przysługuje stypendium, zasiłek nie przysługuje. Stypendium jest finansowane z Funduszu Pracy, a wypłacane przez starostę. Co istotne, pracodawca nie ponosi żadnych kosztów z tytułu wynagrodzenia dla stażysty.
W 2014 kwota stypendium przy założeniu otrzymania 120% kwoty zasiłku wynosi 988,40 zł brutto.
Warunki
Ogólne warunki i zasady odbywania stażu kształtują się następująco:
- Czas pracy bezrobotnego odbywającego staż nie może przekraczać 8 godzin na dobę i 40 godzin tygodniowo, a bezrobotnego będącego osobą niepełnosprawną zaliczoną do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności – 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo.
- Bezrobotny nie może odbywać stażu w godzinach nadliczbowych.
- Bezrobotny nie może odbywać stażu w niedziele i święta, w porze nocnej i w systemie pracy zmianowej. Wyjątkiem są sytuacje, gdy charakter pracy w danym zawodzie wymaga szczególnego rozkładu czasu pracy, a starosta wyraził na to zgodę.
- Organizator stażu nie może zlecać bezrobotnemu zadań wykraczających poza zakres programu stażu.
- Bezrobotny ma prawo do 2 dni wolnych za każde 30 dni kalendarzowych odbywania stażu, nie ma natomiast prawa do urlopu bezpłatnego i okolicznościowego – są to uprawnienia typowo pracownicze.
- Obowiązkiem pracodawcy jest przeszkolenie stażysty w zakresie BHP oraz zapewnienie mu przez cały okres odbywania stażu bezpiecznych i higienicznych warunków wykonywania zadań.
- Po zakończeniu stażu bezrobotny otrzymuje zaświadczenie o odbyciu stażu.
- W przypadku skierowania na staż poza miejscem zamieszkania można ubiegać się o zwrot kosztów przejazdu z miejsca zamieszkania do miejsca odbywania stażu lub zwrot kosztów zakwaterowania w miejscowości, w której odbywa się staż.
- Okres pobierania stypendium wlicza się do okresu pracy wymaganego do nabycia lub zachowania uprawnień pracowniczych oraz okresów składkowych.
- Okres pobierania stypendium nie wlicza się do okresu umożliwiającego nabycie prawa do zasiłku dla bezrobotnych oraz do okresu zatrudnienia, od którego zależy nabycie prawa do urlopu wypoczynkowego.
- Bezrobotny, który odrzuci propozycję przyjęcia stażu lub z własnej winy przerwie jego odbywanie, zostanie pozbawiony statusu osoby bezrobotnej.
- Pracodawca po zakończeniu stażu wydaje bezrobotnemu opinię zawierającą informacje o realizowanych
Porady online
Prowadzisz firmę i masz pytania?
Skorzystaj z porad ekspertów Poradnika Przedsiębiorcy
- Bezrobotny ma obowiązek sporządzania sprawozdania z przebiegu stażu zawierające informacje o wykonywanych zadaniach oraz uzyskanych kwalifikacjach lub umiejętnościach zawodowych.
Rozwiązanie stażu przed terminem
Starosta na wniosek bezrobotnego odbywającego staż lub z urzędu może rozwiązać z organizatorem umowę o odbycie stażu w przypadku nierealizowania przez organizatora programu stażu lub niedotrzymywania warunków jego odbywania (po uprzednim wysłuchaniu organizatora stażu). Starosta może również na wniosek organizatora lub z urzędu (po wysłuchaniu bezrobotnego oraz organizatora) pozbawić bezrobotnego możliwości kontynuowania stażu w przypadku:
- nieusprawiedliwionej nieobecności podczas więcej niż jednego dnia stażu;
- naruszenia podstawowych obowiązków określonych w regulaminie pracy, w szczególności stawienia się do odbycia stażu w stanie wskazującym na spożycie alkoholu, narkotyków lub środków psychotropowych lub spożywania w miejscu pracy alkoholu, narkotyków lub środków psychotropowych;
- usprawiedliwionej nieobecności uniemożliwiającej zrealizowanie programu stażu.
Ubezpieczenia społeczne
Osoba bezrobotna w okresie odbywania stażu podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, ubezpieczeniu wypadkowemu oraz ubezpieczeniu zdrowotnemu. Zgłoszenia do ubezpieczeń dokonuje urząd pracy.