Osoby często podróżujące, czy to w celach urlopowych, czy służbowych, zapewne nie jeden raz spotkały się z niemiłą i uciążliwą sytuacją, jaką jest opóźniony lot. Niektórzy z nich mieli również wątpliwą przyjemność otrzymania informacji o odwołaniu ich podróży. Mogło się zdarzyć również tak, że odmówiono wejścia na pokład samolotu. Warto pamiętać, że w każdej z powyżej opisanych sytuacji pasażerowi przysługuje szereg praw, w tym odszkodowanie za odwołany lot nawet do 600 euro.
Kupując bilet lotniczy, pasażer zawiera (jako konsument) umowę z operatorem linii lotniczych, na podstawie której przewoźnik zobowiązuje się przetransportować pasażera do określonego miejsca, w ściśle określonym czasie. Oznacza to, że odwołany, opóźniony lot bądź odmowę wejścia na pokład samolotu należy poczytywać jako niewywiązanie się przez przewoźnika z umowy zawartej z konsumentem. W każdym z powyżej określonych przypadków pasażer może ubiegać się o odszkodowanie za odwołany lot, a linie lotnicze są zobowiązane do jego wypłacenia.
Odszkodowanie za odwołany lot - regulacje prawne
Problematykę odwołanych lub opóźnionych lotów reguluje Rozporządzenie (WE) nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. ustanawiające wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów, uchylające rozporządzenie (EWG) nr 295/91 (dalej jako Rozporządzenie WE nr 261/2004).
-odlatujących z lotnisk znajdujących się na terytorium państw członkowskich, do których zastosowanie ma Traktat o Unii Europejskiej;
-odlatujących z lotnisk znajdujących się w krajach trzecich i lądujących na lotniskach w państwach członkowskich, do których zastosowanie ma Traktat o Unii Europejskiej, o ile nie otrzymali oni odszkodowania w krajach trzecich, z których wylatywali;
-korzystających z samolotu sklasyfikowanego jako stałopłat o napędzie silnikowym.
Obliczanie długości oraz czasu podróży
Zgodnie z Rozporządzeniem WE nr 261/2004 odległość lotu oblicza się jako odległość od miejsca wylotu do ostatniego miejsca lotu, tj. celu podróży. Z kolei opóźnienie podróży liczone jest od momentu planowanego pierwotnego przylotu do celu podróży do chwili, w której pasażer przybędzie do celu po czasie planowego przylotu na skutek opóźnienia, odwołania lub odmowy przyjęcia na pokład.
Odległości mierzone są metodą trasy po ortodromie, tj. najkrótszej drogi pomiędzy dwoma punktami na powierzchni kuli biegnącej po jej powierzchni.
Opóźniony lot
Według Rozporządzenia WE nr 261/2004 o opóźnieniu lotu możemy mówić w sytuacji, kiedy przewoźnik poinformuje pasażerów, że przewidywane opóźnienie lotu wyniesie co najmniej:
-
dwie godziny w przypadku wszystkich rodzajów lotów o długości do 1500 km;
-
trzy godziny w przypadku wszystkich lotów wewnątrzwspólnotowych o długości dłuższej niż 1500 km oraz wszystkich innych lotów o długości pomiędzy 1500 a 3500 km;
-
cztery godziny w przypadku wszystkich innych lotów niż opisane powyżej.
W przypadku gdy zaistnieje opóźniony lot, linie lotnicze są obowiązane zapewnić pasażerom posiadającym ważny bilet takie korzyści, jak:
-
darmowe posiłki oraz napoje – w ilościach adekwatnych do czasu oczekiwania;
-
bezpłatne dwie rozmowy telefoniczne, dwie przesyłki faksowe lub dwie wiadomości e-mailowe.
W przypadku natomiast gdy przewidywane oczekiwanie na opóźniony lot potrwa dłużej niż 24 godziny i jednocześnie zachodzi konieczność oczekiwania na lot przez co najmniej jedną noc, przewoźnik jest zobowiązany do zorganizowania pasażerom zakwaterowania w hotelu oraz opłacenia kosztów transportu pomiędzy lotniskiem a hotelem i z powrotem.
Rezygnacja z lotu w przypadku opóźnienia
Jeżeli opóźnienie lotu wynosi co najmniej pięć godzin, właściciel biletu może domagać się zwrotu:
-
pełnego kosztu biletu po cenie, za którą został zakupiony;
-
kosztów nieodbytej podróży;
-
kosztów części podróży już odbytej, w przypadku gdy dalszy lot przestaje mieć dla niego znaczenie.
Przewoźnik jest zobowiązany do spełnienia żądań pasażera w terminie 7 dni.
Odwołanie lotu
Odwołanie planowanego lotu, analogicznie do opóźnienia, daje pasażerom prawo do:
-
opieki,
-
bezpłatnych posiłków i napojów,
-
noclegu w hotelu,
-
transportu z lotniska do hotelu i z powrotem,
-
udostępnienia informacji związanej z lotem.
Odwołanie lotu, co do zasady, wiąże się z również z prawem do odszkodowania z tytułu niewywiązania się przez przewoźnika z zawartej umowy z konsumentem.
Wysokość odszkodowania zależy od długości lotu:
-
w przypadku wszystkich rodzajów lotów o długości do 1500 km pasażerom przysługuje 250 euro;
-
w przypadku wszystkich lotów wewnątrzwspólnotowych o długości dłuższej niż 1500 km oraz wszystkich innych lotów o długości pomiędzy 1500 a 3500 km pasażerom przysługuje 400 euro;
-
w przypadku wszystkich innych lotów niż opisane powyżej pasażerom przysługuje 600 euro.
Jednocześnie linie lotnicze mogą wypłacić sumę odszkodowania o połowę niższą, jeżeli zaproponują inny lot, w którym czas przybycia do miejsca docelowego nieznacznie będzie się różnił od czasu pierwotnie zakładanego.
Wysokość wyżej wskazanego odszkodowania zależy od długości lotu oraz czasu opóźnienia:
-
w przypadku wszystkich rodzajów lotów o długości do 1500 km pasażerom przysługuje 125 euro, jeżeli różnica między pierwotnym a nowym czasem przylotu wyniesie mniej niż 3 godziny;
-
w przypadku wszystkich lotów wewnątrzwspólnotowych o długości dłuższej niż 1500 km oraz wszystkich innych lotów o długości pomiędzy 1500 a 3500 km pasażerom przysługuje 200 euro, jeżeli różnica między pierwotnym a nowym czasem przylotu wyniesie mniej niż 3 godziny;
-
w przypadku wszystkich innych lotów niż opisane powyżej pasażerom przysługuje 300 euro, jeżeli różnica między pierwotnym a nowym czasem przylotu wyniesie mniej niż 4 godziny.
Odszkodowanie za odwołany lot przewoźnik powinien wypłacić w pieniądzu, chyba że poszkodowany wyrazi zgodę na inną formę rekompensaty, np. na bony podróżne.
Kiedy nie należy się odszkodowanie za odwołany lot?
Odszkodowanie za odwołany lot nie przysługuje, kiedy pasażerowie zostali poinformowani o odwołaniu lotu:
-
co najmniej 14 dni przed planowym terminem odlotu;
-
w okresie od 14 do 7 dni przed planowym terminem odlotu, przy czym zaoferowano im zmianę planu podróży. Jednakże modyfikacja musi umożliwić wylot najpóźniej dwie godziny przed planowym czasem odlotu i dotarcie do miejsca docelowego najwyżej cztery godziny po planowym czasie przylotu;
-
w okresie krótszym niż 7 dni przed planowym terminem odlotu, przy czym zaoferowano pasażerom zmianę planu podróży. Nowy lot musi mieć miejsce nie więcej niż godzinę przed planowym czasem odlotu i dotarcie do miejsca docelowego najwyżej dwie godziny po planowym czasie przylotu.
Należy pamiętać, że w każdej sytuacji, gdy lot zostaje odwołany, przewoźnik jest zobowiązany do poinformowania pasażerów o możliwości alternatywnego połączenia.
Odmowa przyjęcia na pokład samolotu
Głównie w przypadku tanich linii lotniczych może się również zdarzyć, że przewoźnik nie może przyjąć na pokład wszystkich pasażerów, którym sprzedał bilety. W takiej sytuacji powinien najpierw wezwać ochotników do rezygnacji i w zamian zaoferować im korzyści na warunkach uzgodnionych między wskazanymi ochotnikami a liniami lotniczymi.
Natomiast w przypadku, gdy liczba ochotników jest niewystarczająca, przewoźnik ma prawo, wbrew woli pasażerów, odmówić przyjęcia ich na pokład samolotu. Jednakże tym klientom, którzy zostali pozbawieni możliwości lotu, przysługuje szereg roszczeń przeciwko liniom lotniczym.
Mają oni prawo m.in. do:
-
opieki,
-
bezpłatnych posiłków i napojów,
-
noclegu w hotelu,
-
transportu z lotniska do hotelu i z powrotem,
-
udostępnienia informacji związanej z lotem,
-
żądania zwrotu należności lub zmiany planu podróży (zgodnie z powyższym),
-
żądania odszkodowania (zgodnie z powyższym).
Odszkodowanie za odwołany lot – podsumowanie
Opóźnienie, odwołanie bądź odmowa przyjęcia na pokład samolotu nie musi wiązać się z rezygnacją z podróży lub wysokimi kosztami poniesionymi w czasie oczekiwania na nowy lot. Każda z opisanych powyżej sytuacji daje prawo poszkodowanemu pasażerowi do całego szeregu żądań mających na celu ochronę jego interesów.
