Przepisy, które regulują działanie pełnomocnika podatnika przed organami skarbowymi, zostały zapisane w ustawie z dnia 20 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005 r. Nr, 8, poz 60 z późn. zm.) (dalej: o.p.). Jak jest w sytuacji, gdy podatnik ustanowił paru pełnomocników?
“Samo udzielenie pełnomocnictwa nie jest równoznaczne z jego pisemnym udokumentowaniem. Pojęcie „pełnomocnictwo” oznacza pochodzące od mocodawcy umocowanie pełnomocnika do działania w imieniu mocodawcy, a nie dokument pełnomocnictwa stwierdzający to umocowanie. Dlatego udzielenie pełnomocnictwa (udzielenie umocowania) może nastąpić w dowolnej formie, ustnej lub pisemnej. Jednakże wymogiem skuteczności tego udzielenia pełnomocnictwa i umocowania jest wykazanie tego aktu stosownym dokumentem. Zatem brak należytego umocowania pełnomocnika strony dotyczyć może tylko sytuacji, gdy w takim charakterze występowała osoba, która wprawdzie mogła być pełnomocnikiem, lecz nie została umocowana do działania w imieniu strony albo gdy istniały braki w udzieleniu pełnomocnictwa (a nie w samym wydaniu dokumentu potwierdzającego umocowanie), albo gdy w sprawie występowała osoba, która w ogóle pełnomocnikiem być nie mogła.” (Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 11 kwietnia 2013 r., sygn. akt II FSK 1504/2011)
Kto może być pełnomocnikiem?
Zdolność prawna oraz zdolność do czynności prawnych w sprawach podatkowych jest oceniania według przepisów prawa cywilnego, jeżeli przepisy prawa podatkowego nie stanowią inaczej.
Podatnik, który jest stroną w postępowaniu podatkowym może umocować do reprezentacji paru pełnomocników. Jednakże należy mieć na uwadze, że ustanowienie pełnomocnika albo pełnomocników nie zwalnia całkowicie strony od udziału w sprawie. Przykładowo - w praktyce może zaistnieć sytuacja, kiedy podatnik będzie musiał złożyć osobiście zeznania lub wyjaśnienia.
Jak udzielić pełnomocnictwa?
Zasadniczo pełnomocnictwo może być udzielone pisemnie lub zgłoszone ustnie do protokołu.
W przypadku umocowania na piśmie organ jest nim związany od dnia złożenia do akt sprawy oryginału lub urzędowo poświadczonego odpisu. Zaś pełnomocnictwo udzielone ustnie obowiązuje od dnia zgłoszenia go do protokołu.
W przypadku korzystania z usług adwokata, radcy prawnego lub doradcy podatkowego należy pamiętać, że mogą oni samodzielnie uwierzytelnić odpis udzielonego im pełnomocnictwa oraz odpisy innych dokumentów, które wskazywałyby na ich umocowanie.
Ustawodawca nie zdefiniował zwrotu “uwierzytelnić”. W związku z tym należy dokonać wykładni językowej. Zgodnie ze słownikiem języka polskiego PWN “uwierzytelnić” to uczynić coś wiarygodnym lub stwierdzić autentyczność dokumentu lub podpisu, zgodność z prawem jakiejś czynności prawnej.
Zatem złożenie do akt poświadczonego odpisu umocowania jest w skutkach równoznaczne ze złożeniem oryginału takiego pełnomocnictwa.
Paru pełnomocników a korespondencja
W sytuacjach, gdy podatnik ustanowił paru pełnomocników, należy wskazać jednego z nich do odbioru korespondencji.
“Czynność ta nie wymaga osobistego udziału strony. Dopuszczalne jest, aby takie oświadczenie w imieniu strony złożył jej pełnomocnik.” (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 28 maja 2013 r., sygn. akt I FSK 867/2012)
Organy skarbowe nie mają obowiązku wysyłać pism do wszystkich umocowanych.
Jeżeli strona nie wyznaczy pełnomocnika do doręczeń korespondencji, organ podatkowy ma prawo wysyłać pisma wybranemu przez siebie pełnomocnikowi.
