Przedsiębiorcy korzystający ze zwolnienia z VAT mogą dokumentować sprzedaż rachunkami lub fakturami bez VAT. Wyjaśniamy, jakie zasady wystawiania faktury bez VAT obowiązują podatników zwolnionych z VAT oraz jakie elementy powinna zawierać faktura podatnika zwolnionego z VAT.
Kto może skorzystać ze zwolnienia z VAT?
W zakresie zwolnienia z VAT wyróżnia się zwolnienie podmiotowe i przedmiotowe. Zgodnie z art. 113 ust. 1 ustawy o VAT ze zwolnienia podmiotowego mają prawo skorzystać podatnicy, jeśli wartość sprzedaży w roku poprzednim nie przekroczyła równowartości 200 000 zł - do wartości tej nie wlicza się kwoty podatku.
Powyższe potwierdza art. 113 ust. 9 ustawy o VAT, w brzmieniu którego zwolnienie podmiotowe przysługuje, jeżeli przewidywana wartość sprzedaży nie przekroczy w proporcji do okresu prowadzonej działalności w danym roku podatkowym równowartości 200 000 zł.
Limit sprzedaży liczony jest według następującego wzoru:
wysokość limitu (200 000 zł) x liczba dni w ciągu roku podatkowego, w których prowadzona będzie działalność gospodarcza / liczba dni w roku podatkowym, za który liczony jest limit.
Z kolei zwolnienie przedmiotowe przysługuje, jeżeli podatnik wykonuje w ramach działalności czynności określone w art. 43 ust. 1 ustawy o VAT. Korzystając z tego rodzaju zwolnienia nie występuje limit sprzedaży.
Przykład 1.
Pan Wiktor prowadzi prywatną praktykę lekarską i korzysta ze zwolnienia z VAT. W kwietniu 2024 roku przychód ze sprzedaży przekroczył 200 000 zł. Czy pan Wiktor mu dokonać rejestracji do VAT?
Nie, z racji tego, że pan Wiktor korzysta z przedmiotowego zwolnienia z VAT nie musi rejestrować się do VAT pomimo przekroczenia limitu sprzedaży 200 000 zł.
Termin wystawienia faktury bez VAT
Przedsiębiorcy prowadzący sprzedaż na rzecz innych firm powinni wystawiać faktury w terminie do 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym miała miejsce sprzedaż.
Podatnik prowadzący sprzedaż zwolnioną od podatku, w myśl art. 106b ust. 2 ustawy o VAT nie ma obowiązku wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej. Jednak wyjątek w tej kwestii stanowi art. 106b ust. 3 ustawy o VAT.
Podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż zwolnioną jeżeli żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty.
Tym samym przedsiębiorca zwolniony z VAT będzie obowiązany wystawić fakturę na żądanie nabywcy, o ile takie żądanie zostanie zgłoszone w terminie przewidzianym w ustawie.
Przykład 2.
Pani Emilia prowadzi działalność zwolnioną z VAT. W dniu 22 września sprzedała towary na rzecz osoby prywatnej o wartości 100 zł. Klient zwrócił się z prośbą o wystawienie faktury w dniu 15 października. Czy pani Emilia może odmówić wystawienia faktury bez VAT?
W związku z tym, że żądanie wystawienia faktury bez VAT zostało złożone przez klienta przed upływem 3 miesięcy, pani Emilia ma obowiązek wystawienia takiego dokumentu i przekazania go nabywcy.
Faktury bez VAT a obowiązek wystawienia ich w KSeF
Choć nie jest jeszcze znany termin wejścia w życie obowiązkowego KSeF, wiadomo, że nievatowcy będą zobowiązani do raportowania prowadzonej sprzedaży w Krajowym Systemie e-Faktur. W związku z tym, pomimo braku obowiązku składania plików JPK_V7 (obowiązek ten dotyczy wyłącznie czynnych podatników VAT), urząd skarbowy w prosty sposób dzięki wystawianiu faktur bez VAT w KSeF będzie mógł przeprowadzić czynności sprawdzające lub kontrolę podatkową wśród nievatowców.
Faktura podatnika zwolnionego z VAT - jakie dane powinna zawierać?
Zgodnie z art. 106e ust. 4 pkt 3 ustawy o VAT, faktura podatnika zwolnionego z VAT ze względu na limit obrotów (do 200 000 zł) powinna zawierać:
- datę wystawienia,
- kolejny numer przy zachowaniu ciągłości numeracji,
- imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług, a także ich adresy,
- wskazanie nazwy lub rodzaju towaru/usługi,
- miarę i ilość (liczbę) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług,
- jednostkową cenę towarów lub usług,
- kwotę należności ogółem.
Natomiast faktury bez VAT wystawiane przez przedsiębiorcę korzystającego ze zwolnienia z VAT ze względu na rodzaj prowadzonej działalności (na podstawie art. 43 ust. 1 ustawy o VAT) co do zasady powinna zawierać takie elementy jak:
- datę wystawienia,
- numer kolejny,
- nazwę podatnika i nabywcy oraz ich adresy,
- nazwę (rodzaj) towaru lub usługi
- ilość i miarę towarów lub usług,
- cenę jednostkową,
- kwotę należności ogółem,
- przepis, na podstawie którego podatnik stosuje zwolnienie od podatku.
W kwestii wskazania podstawy prawnej zwolnienia z VAT przepisy Rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie wystawiania faktur ustanowiły jeszcze jeden wyjątek. Mianowicie w odniesieniu do świadczenia usług zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 7, 37-41 ustawy o VAT (dotyczy to m.in. usług ubezpieczeniowych czy usług udzielania kredytów) faktura powinna zawierać takie dane jak:
- data wystawienia,
- numer kolejny,
- imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług,
- nazwę usługi,
- kwotę, której dotyczy dokument.
Tym samym faktura podmiotu wykonującego usługi, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 7, 37-41 ustawy o VAT nie musi posiadać podstawy prawnej.
Jak wystawić fakturę bez VAT w systemie wFirma.pl?
System wFirma.pl umożliwia w prosty i szybki sposób wystawienie faktury bez VAT poprzez zakładkę: PRZYCHODY » SPRZEDAŻ » WYSTAW » FAKTURĘ (BEZ VAT).
Po uzupełnieniu wymaganych danych oraz zapisaniu, faktura zostanie automatycznie zaksięgowana u podatnika prowadzącego KPiR w kolumnie 7 - Sprzedaż towarów i usług w KPiR, a w przypadku ryczałtowca do Ewidencji przychodów w kolumnie zgodnej z wybraną stawką ryczałtu.
