Działalność pośredników kredytu hipotecznego jest regulowana ustawowo – przez Ustawę o kredycie hipotecznym oraz nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami z dnia 23 marca 2017 roku. Przeczytaj poniższy artykuł i dowiedz się więcej na temat wymogów prawnych i obowiązków, jakie ma pośrednik kredytu hipotecznego.
Działalność w zakresie pośrednictwa kredytu hipotecznego
Działalność polegająca na świadczeniu usług pośrednictwa kredytu hipotecznego może być wykonywana wyłącznie przez pośredników kredytu hipotecznego oraz agentów.
Pośrednik kredytu hipotecznego może prowadzić działalność w zakresie pośrednictwa kredytu hipotecznego po uzyskaniu zezwolenia wydanego przez Komisję Nadzoru Finansowego i dokonaniu wpisu do rejestru pośredników kredytowych.
Osoba prawna, spółka nieposiadająca osobowości prawnej albo osoba fizyczna, która składa wniosek o wydanie zezwolenia, powinna mieć w dniu składania wniosku oraz przez cały okres wykonywania działalności w zakresie pośrednictwa kredytu hipotecznego:
- siedzibę zarządu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej – w przypadku osoby prawnej;
- miejsce zamieszkania lub siedzibę wspólnika lub komplementariusza prowadzącego sprawy spółki i uprawnionego do jej reprezentacji na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej – w przypadku spółki nieposiadającej osobowości prawnej;
- adres miejsca prowadzenia działalności na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej – w przypadku osoby fizycznej.
Zezwolenie jest wydawane na wniosek, złożony w postaci papierowej lub elektronicznej osoby fizycznej:
- która ma pełną zdolność do czynności prawnych;
- która nie była prawomocnie skazana za umyślne przestępstwo w obszarach wymienionych w ustawie;
- która ma co najmniej wykształcenie średnie lub średnie branżowe;
- która złożyła z wynikiem pozytywnym egzamin na pośrednika kredytu hipotecznego, nie później niż 2 lata przed dniem złożenia wniosku;
- która złożyła pisemne oświadczenie o zobowiązaniu się do zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej lub umowy gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej;
- której personel spełnia warunki co do zdolności do czynności prawnych i braku skazania.
W przypadku osoby prawnej:
- członkowie zarządu spełniają ww. pierwsze 4 wymagania,
- osoba prawna złożyła pisemne oświadczenie o zobowiązaniu się do zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej lub umowy gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej,
- personel spełnia ww. warunki co do zdolności do czynności prawnych i braku skazania.
W przypadku spółki nieposiadającej osobowości prawnej:
- wspólnicy, jeżeli są osobami fizycznymi, spełniają ww. pierwsze 4 warunki dla osoby fizycznej, a w przypadku gdy wspólnikiem tej spółki jest osoba prawna – członkowie zarządu spełniają warunki tam opisane;
- która złożyła pisemne oświadczenie o zobowiązaniu się do zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej lub umowy gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej;
- której personel spełnia warunki co do zdolności do czynności prawnych i braku skazania.
Zezwolenie na wykonywanie działalności przez pośrednika kredytowego
Zezwolenie wydaje Komisja Nadzoru Finansowego w drodze decyzji administracyjnej.
Komisja Nadzoru Finansowego wydaje zezwolenie, jeżeli zostały spełnione warunki, o których mowa wyżej oraz jeżeli nie orzeczono upadłości wobec przedsiębiorcy i osób pełniących funkcje zarządcze u przedsiębiorcy oraz nie toczy się wobec nich postępowanie upadłościowe.
Decyzja administracyjna w sprawie wydania zezwolenia albo odmowy jego wydania jest wydawana w terminie 30 dni od dnia złożenia wniosku.
Komisja Nadzoru Finansowego z urzędu dokonuje wpisu do rejestru pośredników kredytowych z dniem wydania zezwolenia.
Egzamin na pośrednika kredytu hipotecznego
Warunkiem przystąpienia do egzaminu na pośrednika kredytu hipotecznego jest złożenie w Urzędzie Komisji Nadzoru Finansowego pisemnego wniosku o przystąpienie do egzaminu oraz wniesienie opłaty egzaminacyjnej.
Po przeprowadzeniu egzaminu na pośrednika kredytu hipotecznego Komisja ustala wyniki uczestnika egzaminu w drodze uchwały i doręcza mu odpis uchwały.
Nadzór KNF i odpowiedzialność
Działalność gospodarcza prowadzona przez pośredników kredytu hipotecznego podlega nadzorowi sprawowanemu przez Komisję Nadzoru Finansowego.
Celem nadzoru nad działalnością pośredników kredytu hipotecznego i agentów jest zapewnienie zgodności tej działalności z przepisami ustawy.
W ramach nadzoru Komisja Nadzoru Finansowego może:
- wydawać zalecenia w zakresie zapewnienia zgodności działalności z przepisami ustawy oraz podjęcia środków koniecznych do zapobieżenia naruszeniom praw konsumentów wynikających z ustawy;
- żądać udzielenia pisemnych lub ustnych informacji oraz przekazania danych umożliwiających zapewnienie zgodności prowadzonej działalności pośrednictwa kredytu hipotecznego z przepisami ustawy.
W razie stwierdzenia, że pośrednik kredytu hipotecznego lub agent nie wykonuje zaleceń w wyznaczonym terminie, Komisja Nadzoru Finansowego może:
- nałożyć na osobę zarządzającą bezpośrednio odpowiedzialną za stwierdzone nieprawidłowości karę pieniężną w wysokości do 3-krotnego miesięcznego wynagrodzenia brutto tej osoby, wyliczonego na podstawie średniego wynagrodzenia brutto za ostatnie 3 miesiące przed nałożeniem kary;
- nałożyć na ten podmiot karę pieniężną w wysokości do 500 000 zł;
- wystąpić do tego podmiotu z wnioskiem o odwołanie osoby zarządzającej;
- zawiesić w czynnościach osobę zarządzającą do czasu podjęcia rozstrzygnięcia w sprawie wniosku; zawieszenie w czynnościach polega na wyłączeniu z podejmowania decyzji w zakresie praw i obowiązków majątkowych tego podmiotu;
- cofnąć zezwolenie albo wykreślić z rejestru pośredników kredytowych – w przypadku agentów oraz powiązanych pośredników kredytu hipotecznego.
Komisja Nadzoru Finansowego może opublikować na swojej stronie internetowej informację o sankcjach nałożonych na pośrednika kredytu hipotecznego lub agenta, chyba że ujawnienie takiej informacji stanowiłoby poważne zagrożenie dla stabilności rynków finansowych lub wyrządzałoby niewspółmierną szkodę temu pośrednikowi lub agentowi.
Pośrednik kredytu hipotecznego - obowiązki
Pośrednik kredytu hipotecznego jest obowiązany do przyjęcia i stosowania zasad dobrych praktyk w zakresie świadczenia usług związanych z kredytem hipotecznym.
Zasady dobrych praktyk określają co najmniej procedury wewnętrzne umożliwiające weryfikację:
- czy sposób wynagradzania personelu kredytodawcy, pośrednika kredytu hipotecznego oraz agenta zajmującego się obsługą konsumenta w procesie udzielania i pośredniczenia przy udzielaniu kredytów hipotecznych jest uczciwy i przejrzysty oraz czy uwzględnia interesy konsumentów;
- spełniania wymogów informacyjnych określonych w ustawie;
- spełniania wymogów dotyczących wynagradzania osób wykonujących czynności związane z oceną zdolności kredytowej.
Pośrednik kredytu hipotecznego, który świadczy usługi doradcze, zapewnia, aby struktura wynagrodzenia ich personelu umożliwiała działanie w najlepszym interesie konsumenta, w tym nie była uzależniona od osiągnięcia określonych celów w zakresie sprzedaży.
Wynagrodzenie podstawowe oraz zmienne składniki wynagrodzenia perfsonelu kredytodawcy wykonującego jakiekolwiek czynności związane z oceną zdolności kredytowej nie mogą być zależne od zaakceptowanych wniosków o udzielenie kredytu hipotecznego.
Polityka ustalania wynagrodzeń powinna być zgodna z polityką zarządzania ryzykiem obowiązującą u kredytodawcy, z wewnętrznymi standardami kredytowymi oraz ze strategią biznesową kredytodawcy.
