Coraz popularniejszą formą publikacji książek stają się wydania internetowe. Idea tzw. e-booków polega na tym, że autor po napisaniu książki publikuje ją w wersji elektronicznej, korzystając z portali internetowych specjalizujących się w tego typu działalności. Najbardziej znanym z nich jest Amazon. Sprzedaż książek w wersji online oraz kwestia opodatkowania przychodu z tego tytułu wymaga przede wszystkim odniesienia do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Przychód z tytułu wydania książki
Zgodnie z katalogiem źródeł przychodów określonym w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych przychód uzyskany na podstawie wydania książki należy zakwalifikować jako przychód z praw majątkowych (art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy PIT). Warto również wskazać na treść art. 18 ustawy PIT, zgodnie z którym za przychód z praw majątkowych uważa się w szczególności przychody z praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów, praw do projektów wynalazczych, praw do topografii układów scalonych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również z odpłatnego zbycia tych praw.
W przypadku gdy publikacja książek następuje za pośrednictwem portalu internetowego, mamy do czynienia z udzieleniem licencji do utworu literackiego. Taka sytuacja sprawia, że właściciel portalu uzyskuje prawo do sprzedaży książek napisanych przez autora.
Kwestie licencji uregulowane są w ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych. W świetle art. 17 ww. ustawy twórcy przysługuje wyłączne prawo do korzystania z utworu i rozporządzania nim na wszystkich polach eksploatacji oraz do wynagrodzenia za korzystanie z utworu. Natomiast w myśl art. 41 ust. 2 ustawy umowa o przeniesienie autorskich praw majątkowych lub umowa o korzystanie z utworu, zwana dalej licencją, obejmuje pola eksploatacji wyraźnie w niej wymienione. Końcowo podkreślić należy, że zgodnie z art. 43 ust. 1 ustawy, jeżeli z umowy nie wynika, że przeniesienie autorskich praw majątkowych lub udzielenie licencji nastąpiło nieodpłatnie, twórcy przysługuje prawo do wynagrodzenia.
Podsumowując powyższe, należy stwierdzić, że zysk uzyskany z publikacji książki na portalach internetowych (np. Amazon) stanowi dla autora przychód z odpłatnego udzielenia licencji do utworu literackiego i na gruncie prawa podatkowego traktowany jest jako przychód z praw majątkowych.
Sprzedaż książek w wersji online - sposób opodatkowania
Jeżeli publikacja e-booków miałaby miejsce za pośrednictwem polskiego portalu internetowego, to w myśl zasady ogólnej portal byłby zobowiązany do pobrania miesięcznych zaliczek na podatek i wykazania ich zbiorczo na koniec roku w informacji PIT-11.
Jeżeli jednak publikacja odbywa się z udziałem zagranicznych pośredników, to oprócz polskich przepisów podatkowych dany stan faktyczny należy przeanalizować również pod kątem międzynarodowych umów o unikaniu podwójnego opodatkowania.
W standardowych umowach dochody uzyskiwane w ramach licencji na utwory literackie są traktowane jako tzw. należności licencyjne. W świetle standardowym umów międzynarodowych opracowanych zgodnie z wytycznymi konwencji OECD, pod pojęciem należności licencyjnych rozumie się wszelkiego rodzaju należności, które są płacone za użytkowanie lub prawo do użytkowania wszelkich praw autorskich z tytułu twórczości literackiej, artystycznej lub prac naukowych, włączając prawa autorskie związane z filmami i taśmami magnetofonowymi używanymi przez rozgłośnie radiowe i stacje telewizyjne, patentami, znakami towarowymi, wzorami użytkowymi i zdobniczymi, dokumentacją, formułami, technologią produkcyjną, informacjami dotyczącymi doświadczeń przemysłowych, handlowych lub naukowo-badawczych lub umiejętności (know-how).
Zasady opodatkowania należności licencyjnych przeanalizujemy na przykładzie polsko-amerykańskiej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Zgodnie z art. 13 ust. 1 i ust. 2 tejże umowy należności licencyjne powstałe w jednym umawiającym się państwie i wypłacane osobie mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w drugim umawiającym się państwie będą opodatkowane w tym drugim umawiającym się państwie. W każdym razie takie należności mogą być opodatkowane także w tym państwie, w którym powstały, i zgodnie z jego prawem, ale podatek w ten sposób pobierany nie może przekroczyć 10% kwoty należności brutto.
W rezultacie podatnik podlegający nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce (czyli rozliczający się w kraju i mający tutaj miejsce zamieszkania), dochód uzyskany z takiej transakcji musi rozliczyć w kraju według obowiązującej skali podatkowej. Dodatkowo podatek u źródła pobrany przez amerykański Amazon będzie wynosił 10%. Powyższe nie oznacza jednak, że podatnik dwa razy zapłaci podatek z tytułu udzielenia licencji dla portalu internetowego. Znajdzie bowiem zastosowanie metoda uniknięcia podwójnego opodatkowania. Odbywa się to w ten sposób, że dochód uzyskany z należności licencyjnych w USA rozliczymy w Polsce, a część podatku, który pobrał i wpłacił do urzędu skarbowego amerykański portal odliczymy od daniny, którą musimy zapłacić polskiemu fiskusowi.
Przykład 1.
Osoba mająca miejsce zamieszkania w Polsce napisała książkę, którą postanowiła opublikować online. W tym celu sprzedała licencję na udostępnianie książki amerykańskiemu portalowi Amazon. Z tytułu należności licencyjnych Amazon pobrał podatek u źródła w wysokości 10% wynagrodzenia z tytułu licencji. Dla uproszczenia przyjmijmy, iż kwota podatku pobranego przez Amazon wynosiła 3000 zł. Wynagrodzenie z tytułu udzielonej licencji polski rezydent podatkowy obowiązany jest również rozliczyć przed urzędem skarbowym. Uzyskany dochód opodatkowuje według skali podatkowej, a więc według stawki 18% lub 32%. Dla celów przykładu załóżmy, że polski podatek dochodowy wynosi 7000 zł. W rezultacie, mając na względzie uniknięcie podwójnego opodatkowania tego samego źródła przychodu, polski podatek ulegnie zmniejszeniu o podatek zapłacony za granicą. Oznacza to, że ostatecznie podatek do zapłaty będzie wynosił 4000 zł.
