Ustawa z dnia 7 lipca 2017 roku o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. 2017 r. poz. 1448) wprowadziła dla wszystkich przedsiębiorców prawo do corocznego jednorazowego rozliczenia nakładów na środki trwałe do wysokości 100 000 złotych, przy minimalnej wartości nakładów w wysokości 10 000 złotych. Przed 12 sierpnia 2017 roku, w którym weszła w życie wskazana nowelizacja, jednorazowa amortyzacja i możliwość zaliczenia jej w tzw. koszty podatkowe przysługiwała wyłącznie tym podatnikom, którzy dopiero rozpoczynali prowadzenie działalności gospodarczej lub tym, których przychody ze sprzedaży brutto nie przekroczyły w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych równowartości 1 200 000 euro.
W obecnie obowiązującym stanie prawnym z jednorazowej amortyzacji, przy spełnieniu określonych warunków, mogą skorzystać wszyscy przedsiębiorcy bez względu na formę, w której prowadzą działalność gospodarczą.
Co więcej, instrument ten nie jest również objęty reżimem pomocy de minimis, a więc może on być wykorzystany także przez przedsiębiorców, którzy otrzymali w ostatnich latach np. dofinansowanie ze środków Unii Europejskiej, wyczerpując limit pomocy de minimis oraz tych, którzy należą do grupy przedsiębiorców wykluczonych z tego rodzaju wsparcia publicznego.
Jednorazowa amortyzacja - Jakie środki trwałe można poddać amortyzacji ?
Jako że celem omawianej nowelizacji było stworzenie mechanizmu pozwalającego na stymulację inwestycji dokonywanych przez przedsiębiorców, nowy wariant jednorazowej amortyzacji dotyczy wyłącznie inwestycji w fabrycznie nowe środki trwałe zaliczane do grupy 3–6 i 8 Klasyfikacji Środków Trwałych. Do grup tych zaliczane są kotły i maszyny energetyczne, maszyny, urządzenia i aparaty ogólnego i specjalistycznego zastosowania, urządzenia techniczne, narzędzia, przyrządy, ruchomości i wyposażenie, gdzie indziej niesklasyfikowane.
Podkreślenia wymaga, że środki trwałe z wyżej wymienionej grupy muszą być fabrycznie nowe, to znaczy, że jednorazowemu odpisowi amortyzacyjnemu nie będą podlegały środki trwałe używane ani też te wytworzone przez podatnika we własnym zakresie.
Jednorazowa amortyzacja - limit kwotowy
Corocznie przedsiębiorca może dokonywać jednorazowo odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej nabytych fabrycznie nowych środków trwałych zaliczonych do grupy 3-6 i 8 Klasyfikacji w roku podatkowym, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 100 000 zł. Kwota 100 000 zł obejmuje sumę odpisów amortyzacyjnych i wpłaty na poczet nabycia środka trwałego, zaliczonej do kosztów uzyskania przychodów.
W przypadku spółki niebędącej osobą prawną kwota limitu odpisów amortyzacyjnych odnosi się do łącznej wartości odpisów przypadających na wspólników tej spółki.
W sytuacji gdy podatnik poniesie wydatek inwestycyjny o wartości powyżej 100 000 zł, dokonuje w roku podatkowym jednorazowego odpisu do tej kwoty, a pozostałą nadwyżkę będzie amortyzował według ogólnych zasad w następnych latach podatkowych, przy czym suma dokonanych odpisów amortyzacyjnych i wpłaty na poczet nabycia środka trwałego zaliczonej do kosztów uzyskania przychodów nie może przekroczyć wartości początkowej tych środków trwałych.
Minimalne nakłady na inwestycje
Dodatkowym warunkiem skorzystania z nowych przepisów jest to, aby poczynione przez podatników inwestycje w nowe środki trwałe w danym roku wyniosły co najmniej 10 000 zł.
W przypadku co najmniej dwóch środków trwałych nabytych w roku podatkowym, ich łączna wartość podatkowa powinna wynosić co najmniej 10 000 zł, a wartość początkowa każdego z nich przekraczać 3500 zł.
Oznacza to, że podatnik może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu nakłady na zakup jednego lub więcej środków trwałych w danym roku, o ile wydał na ich nabycie co najmniej 10 000 zł, a dodatkowo wartość początkowa każdego z nich wyniosła więcej niż 3500 zł.
Jednocześnie, jeżeli podatnik rozpocznie amortyzację środka trwałego o wartości poniżej 10 000 zł i powyżej 3500 zł i następnie uwzględni jego wartość w limicie 10 000 zł, to dokonane dotychczas odpisy amortyzacyjne pozostają w kosztach, a uwzględnieniu w ramach jednorazowego odpisu w kwocie 100 000 zł podlega niezamortyzowana wartość tego środka trwałego.
Wpłaty na poczet nabycia środka trwałego, którego dostawa zostanie zrealizowana w następnych okresach sprawozdawczych
Omawiane rozwiązanie umożliwia ponadto podatnikom zaliczanie bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodów dokonanych wpłat (np. zaliczek) na poczet nabycia środka trwałego, którego dostawa zostanie wykonana w następnych okresach sprawozdawczych, tj. w następnym miesiącu, kwartale lub roku. W sytuacji, gdy dostawa nie zostanie zrealizowana np. w wyniku odstąpienia od umowy, podatnik będzie obowiązany do dokonania korekty kosztów uzyskania przychodów na ogólnych zasadach.
Kiedy podatnik będzie zobowiązany do zwiększenia przychodów o wpłatę na poczet nabycia środka trwałego ?
Zarówno przed, jak i po nabyciu środka trwałego, na poczet którego wpłatę podatnik zaliczył do kosztów uzyskania przychodów, mogą wystąpić sytuacje, w których podatnik będzie obowiązany do dokonania korekty kosztów podatkowych.
Przed nabyciem środka trwałego taka konieczność nastąpi, gdy podatnik:
- zlikwidował działalność gospodarczą albo
- zmienił formę opodatkowania na zryczałtowaną formę opodatkowania określoną odpowiednio w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym albo w ustawie z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.
Po nabyciu środka trwałego obowiązek do zwiększenia przychodów o wpłatę na poczet nabycia środka trwałego powstanie, gdy podatnik:
- nie dokonał jednorazowego odpisu amortyzacyjnego od środka trwałego lub
- zbył odpłatnie środek trwały.
Zwiększenie przychodów o wpłatę na poczet nabycia środka trwałego winno wówczas nastąpić odpowiednio na ostatni dzień prowadzenia działalności przed jej likwidacją, na ostatni dzień prowadzenia działalności przed zmianą formy opodatkowania, na dzień, w którym podatnik dokonał pierwszego odpisu albo na dzień odpłatnego zbycia środka trwałego.
Wybór podstawy amortyzacji
Biorąc pod uwagę, iż w obowiązujących przepisach funkcjonuje już rozwiązanie dotyczące możliwości jednorazowego odpisu amortyzacyjnego do kwoty 50 000 euro (skierowane do małych podatników i rozpoczynających prowadzenie działalności), to w przypadku nabycia środka trwałego uprawniającego do skorzystania z jednorazowego odpisu amortyzacyjnego zarówno w wysokości 50 000 euro, jak i proponowanego w wysokości 100 000 zł, odpisu w stosunku do tego
Czy omawiane uregulowania mają zastosowanie wyłącznie do środków trwałych nabytych po ich wejściu w życie?
Omawiany mechanizm jednorazowej amortyzacji ma zastosowanie również do środków trwałych nabytych od 1 stycznia 2017 r. i dokonanych od tego dnia wpłat na poczet nabycia tych środków.
Czy jednorazowa amortyzacja może być stosowana do środków trwałych już częściowo zamortyzowanych?
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 8 stycznia 2018 r., 0111-KDIB1-2.4010.406.2017.1.MM, stwierdził, że prawidłowe jest stanowisko podatnika, który wskazywał, że art. 16k ust. 14 ustawy o CIT znajdzie zastosowanie zarówno w stosunku do środków, które zostały częściowo zamortyzowane, jak i wobec środka, którego amortyzacja jeszcze się nie rozpoczęła. Użyte w tym przepisie sformułowanie „od wartości początkowej nabytych fabrycznie nowych środków trwałych” obejmie swoim zastosowaniem zarówno środki trwałe, których amortyzacja jeszcze się nie rozpoczęła, jak i środki trwałe, które zostały już w części zamortyzowane. Tym samym, nie ma uzasadnienia do osobnej kwalifikacji środków częściowo zamortyzowanych oraz jednego niezamortyzowanego w żadnej części.
Czy po dokonaniu jednorazowego odpisu amortyzującego w kwocie 100 000 złotych podatnik ma prawo do dokonywania w tym samym roku podatkowym dalszych odpisów amortyzacyjnych od pozostałej wartości początkowej środka trwałego?
Po dokonaniu jednorazowego odpisu amortyzacyjnego w kwocie 100 000 zł podatnik nie miał prawa do dokonywania w tym samym roku podatkowym dalszych odpisów amortyzacyjnych od pozostałej wartości początkowej środka trwałego. Odpisy te (zgodnie z art. 22k ust. 1 lub art. 22i ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) można naliczać dopiero od następnego roku podatkowego, co potwierdził Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 14 listopada 2017 r. 0115-KDIT3.4011.281.2017.1.DR
Reasumując, z jednorazowego odpisu amortyzacyjnego ma obecnie prawo skorzystać każdy przedsiębiorca, a nie tylko podatnik mały lub rozpoczynający działalność. Ten wariant amortyzacji dotyczy nabycia fabrycznie nowych środków trwałych z grupy 3–6 i 8 Klasyfikacji Środków Trwałych. Limit odpisów to 100 000 złotych w roku podatkowym, przy minimalnej wartości nakładów 10 000 złotych i wartości początkowej jednego środka trwałego przekraczającej kwotę 3500 złotych.
