Bezrobotny z orzeczeniem o niepełnosprawności – jakie ma przywileje?

Należy zdawać sobie sprawę, że bezrobotny z orzeczeniem o niepełnosprawności również może korzystać z określonych przywilejów. W przypadku zatrudnienia taka osoba ma pewne uprawnienia, ale także jako osoba zarejestrowana w urzędzie pracy może liczyć na dodatkowe wsparcie. W tym tekście przedstawiono, jakie przywileje przysługują bezrobotnemu z orzeczeniem o niepełnosprawności.

Status bezrobotnego a orzeczenie o niepełnosprawności

Nie ulega wątpliwości, że osoba z niepełnosprawnością może być zarejestrowana jako osoba bezrobotna. Informacja o posiadaniu orzeczenia potwierdzającego niepełnosprawność wskazywana jest już na etapie rejestracji w Powiatowym Urzędzie Pracy. 

Statut bezrobotnego otrzyma osoba, która spełnia poniższe warunki:

• jest osobą niezatrudnioną i niewykonującą innej pracy zarobkowej, nieuczącą się w szkole, z wyjątkiem osoby uczącej się w szkole dla dorosłych, branżowej szkole II stopnia w formie stacjonarnej lub zaocznej, w szkole policealnej w formie stacjonarnej lub zaocznej, lub przystępującej do egzaminów eksternistycznych z zakresu programu nauczania szkoły dla dorosłych lub branżowej szkoły II stopnia, lub kształcącej się na studiach niestacjonarnych, lub uczącej się w szkole artystycznej realizującej wyłącznie kształcenie artystyczne, niemającą stałego źródła dochodu, zdolną i gotową do podjęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym w danym zawodzie lub w danej służbie albo innej pracy zarobkowej albo jeżeli jest osobą z niepełnosprawnością, zdolną i gotową do podjęcia zatrudnienia co najmniej w połowie tego wymiaru czasu pracy, zarejestrowaną w powiatowym urzędzie pracy;
• która ukończyła 18 lat i nie ukończyła 60 lat, gdy jest to kobieta, lub 65 lat, gdy jest to mężczyzna;
• która nie jest wpisana do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, zwanej dalej „CEIDG”, jako prowadząca działalność gospodarczą albo która zgłosiła do CEIDG wniosek o zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej i okres zawieszenia nadal trwa, albo we wniosku o wpis do CEIDG określiła dzień podjęcia działalności gospodarczej i nie upłynął jeszcze okres do podjęcia tej działalności, określony we wniosku o wpis;
• która nie jest osobą tymczasowo aresztowaną lub nie odbywa kary pozbawienia wolności, z wyjątkiem kary pozbawienia wolności odbywanej poza zakładem karnym w systemie dozoru elektronicznego;
• która nie nabyła prawa do zasiłku stałego;
• która nie jest członkiem zarządu, prokurentem, członkiem rady nadzorczej lub likwidatorem spółki kapitałowej w rozumieniu Ustawy z dnia 15 września 2000 roku Kodeks spółek handlowych;
• która nie jest prokurentem lub pełnomocnikiem przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną, prowadzącego działalność gospodarczą w rozumieniu Ustawy z dnia 6 marca 2018 roku Prawo przedsiębiorców;
• która nie jest wspólnikiem spółki jawnej, partnerem lub członkiem zarządu w spółce partnerskiej, komplementariuszem w spółce komandytowej, komplementariuszem lub członkiem rady nadzorczej w spółce komandytowo-akcyjnej, prokurentem lub likwidatorem spółki osobowej w rozumieniu ksh;
• która nie jest dyrektorem w radzie dyrektorów;
• która nie podlega, na podstawie odrębnych przepisów, obowiązkowi ubezpieczeń społecznych, z wyjątkiem ubezpieczenia społecznego rolników;
• która nie podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu na wypadek bezrobocia lub obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym w państwach członkowskich Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego nienależących do Unii Europejskiej, państw niebędących stronami umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, którzy mogą korzystać ze swobody przepływu osób na podstawie umów zawartych przez te państwa z Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej;
• która nie prowadzi działalności gospodarczej w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie na podstawie zgłoszenia do rejestru lub bez takiego zgłoszenia, jeżeli prawo danego państwa takiego zgłoszenia nie wymaga.

Niepełnosprawność bezrobotnego potwierdza orzeczenie o stopniu niepełnosprawności z określonym 1 z 3 stopni tej niepełnosprawności. Wyróżnia się następujące stopnie niepełnosprawności:

1. Znaczny – orzekany jest on dla osób z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolnych do pracy albo zdolnych do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej i wymagających, w celu pełnienia ról społecznych, stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innych osób w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji. Ten stopień orzekany jest dla osób, które nie mogą samodzielnie funkcjonować i są osobami całkowicie zależnymi od opieki innych osób.

2. Umiarkowany – orzekany jest on dla osób z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolnych do pracy albo zdolnych do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej lub wymagającą czasowej, albo częściowej pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych.

3. Lekki – orzekany jest on dla osób z naruszoną sprawnością organizmu, powodującej w sposób istotny obniżenie zdolności do wykonywania pracy, w porównaniu do zdolności, jaką wykazuje osoba o podobnych kwalifikacjach zawodowych z pełną sprawnością psychiczną i fizyczną, lub mającą ograniczenia w pełnieniu ról społecznych dające się kompensować przy pomocy wyposażenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze lub środki techniczne. 

Obowiązek dołączenia orzeczenia o niepełnosprawności w PUP

Osoba z niepełnosprawnością ma obowiązek dołączenia do wniosku o rejestrację jako bezrobotny odwzorowania cyfrowego dokumentów potwierdzających rodzaj i stopień niepełnosprawności, jeśli składa wniosek elektronicznie, a gdy rejestruje się osobiście, przedkłada je do wglądu pracownikowi Powiatowego Urzędu Pracy.

Formy pomocy bezrobotnym osobom z niepełnosprawnościami

Należy wskazać, że pierwszeństwo w skierowaniu do udziału w formach pomocy przysługuje bezrobotnym:

1. mającym Kartę Dużej Rodziny,
2. powyżej 50. roku życia,
3. bez kwalifikacji zawodowych,
4. z niepełnosprawnościami,
5. długotrwale,
6. będącymi osobami do 30. roku życia,
7. samotnie wychowującym co najmniej 1 dziecko.

Zasiłek dla bezrobotnego z orzeczoną niepełnosprawnością

Kolejnym przywilejem przysługującym bezrobotnemu z orzeczeniem o niepełnosprawności jest dłuższy okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych, który w takiej sytuacji wynosi aż rok – 365 dni. 

Zgodnie z przepisami dotyczącymi zasiłku dla bezrobotnych obowiązującymi od czerwca 2025 roku okres pobierania zasiłku wynosi:

1. 180 dni, albo
2. 365 dni – dla bezrobotnych:
• z niepełnosprawnościami,
• będących członkami rodzin wielodzietnych mających Kartę Dużej Rodziny,
• powyżej 50. roku życia oraz mających jednocześnie co najmniej łącznie 20-letni okres wymieniony w ustawie,
• którzy mają na utrzymaniu co najmniej 1 dziecko w wieku do 18. roku życia, a w przypadku dziecka z niepełnosprawnością do 24. roku życia, jeżeli kontynuuje naukę w szkole lub uczelni i legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności, a małżonek bezrobotnego jest także bezrobotny i utracił prawo do zasiłku z powodu upływu okresu jego pobierania po dniu nabycia prawa do zasiłku przez tego bezrobotnego,
• samotnie wychowujących co najmniej 1 dziecko w wieku do 18. roku życia, a w przypadku dziecka z niepełnosprawnością do 24. roku życia, jeżeli kontynuuje naukę w szkole lub uczelni i legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności.

Przykład 1.

Pani Irena straciła pracę w czerwcu 2025 roku. Początkiem lipca zarejestrowała się w Urzędzie Pracy jako osoba bezrobotna. W trakcie rejestracji kobieta przedłożyła pracownikowi PUP orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności. Jaki okres zasiłku dla bezrobotnych będzie przysługiwał pani Irenie? Po nabyciu prawa do zasiłku dla bezrobotnych pani Irena będzie go otrzymywała przez 365 dni.

Podsumowanie - bezrobotny z orzeczeniem o niepełnosprawności

Podsumowując, posiadanie statusu osoby z niepełnosprawnością gwarantuje dodatkowe przywileje przy rejestracji w PUP. Są nimi wydłużony okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych i pierwszeństwo w korzystaniu z form wsparcia. Warto pamiętać, aby poinformować urząd pracy o posiadanym orzeczeniu o niepełnosprawności i przedłożyć je w PUP, bo od tego zależy korzystanie ze wskazanych przywilejów.