Czy szykują się nowe przepisy dla polskich podmiotów prowadzących przedsiębiorstwa spożywcze w zakresie higieny środków spożywczych, w związku z wejściem w życie nowych regulacji unijnych? Sprawdźmy to!
Na poziomie Unii Europejskiej doszło do nowelizacji rozporządzenia w sprawie higieny środków spożywczych. Najważniejsze zapisy wprowadzone przez nowelizację dotyczą przeciwdziałania marnowaniu żywności, co ma wpływ na ustawodawstwo i obowiązki przedsiębiorców w Polsce.
Warto zatem, aby podmioty prowadzące przedsiębiorstwa spożywcze zapoznały się ze zmiany i przygotowały do ewentualnych nowych obowiązków, bowiem również Polska będzie musiała dostosować przepisy ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia, aby pozostawały w zgodzie z europejskimi wytycznymi w tym zakresie.
Nowe założenia wobec środków spożywczych
Na mocy Rozporządzenie Komisji (UE) 2021/382 z dnia 3 marca 2021 r. zmieniającego załączniki do rozporządzenia (WE) nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie higieny środków spożywczych w odniesieniu do zarządzania alergenami pokarmowymi, redystrybucji żywności i kultury bezpieczeństwa żywności, doszło do zmian prawnych w obrębie 3 istotnych kwestii związanych z higieną środków spożywczych.
Chodzi tutaj o zmiany, które do prawodawstwa unijnego w zakresie bezpieczeństwa żywności wprowadzają normy Kodeksu Żywnościowego Codex Alimentarius, oraz regulują politykę przeciwdziałania marnowaniu żywności.
Kodeks Żywnościowy
We wrześniu 2020 r. Komisja Kodeksu Żywnościowego przyjęła kodeks postępowania dotyczący zarządzania alergenami pokarmowymi dla podmiotów prowadzących przedsiębiorstwa spożywcze (CXC 80-2020), w tym zalecenia dotyczące łagodzenia skutków alergenów pokarmowych poprzez zharmonizowane podejście w łańcuchu żywnościowym oparte na ogólnych wymogach higieny.
Z kodeksu wynika jedna z nowych zasad, sprowadzająca się do ogólnych zasad higieny żywności, w tym kultury bezpieczeństwa żywności, która wzmacnia bezpieczeństwo żywności poprzez zwiększanie świadomości i poprawę zachowań pracowników w zakładach spożywczych.
Podmioty prowadzące przedsiębiorstwa spożywcze uzyskują, utrzymują i przedstawiają dowody potwierdzające odpowiednią kulturę bezpieczeństwa żywności poprzez spełnienie następujących wymogów:
-
zaangażowanie kierownictwa, oraz wszystkich pracowników w bezpieczną produkcję i dystrybucję żywności;
-
wiodąca rolę w zakresie produkcji bezpiecznej żywności i angażowania wszystkich pracowników w praktyki w zakresie bezpieczeństwa żywności;
-
świadomości zagrożeń dla bezpieczeństwa żywności oraz znaczenia bezpieczeństwa i higieny żywności wśród wszystkich pracowników przedsiębiorstwa;
-
otwartej i jasnej komunikacji między wszystkimi pracownikami w przedsiębiorstwie, w ramach danego działania i między kolejnymi działaniami, w tym informowanie o odstępstwach i oczekiwaniach;
-
dostępności wystarczających zasobów do zapewnienia bezpiecznego i higienicznego obchodzenia się z żywnością.
Wprawdzie nowelizacja w zakresie upowszechnienia kultury bezpieczeństwa żywności nie wprowadza żadnych radykalnych zmian z punktu widzenia działalności przedsiębiorstw, niemniej spisanie zagadnienia powoduje, że mamy do czynienia z rozpowszechnieniem tej zasady.
Redystrybucja żywności
Przez redystrybucję żywności należy rozumieć przekazywanie żywności do celów darowizn. Podmioty prowadzące przedsiębiorstwa spożywcze mogą redystrybuować żywność do celów darowizn żywności pod następującymi warunkami:
-
Podmioty prowadzące przedsiębiorstwa spożywcze regularnie sprawdzają, czy żywność, za którą są odpowiedzialne, nie jest szkodliwa dla zdrowia i czy jest zdatna do spożycia przez ludzi zgodnie z art. 14 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 178/2002. Jeżeli przeprowadzona kontrola jest zadowalająca, podmioty prowadzące przedsiębiorstwa spożywcze mogą dokonywać redystrybucji żywności zgodnie z pkt 2:
-
w przypadku żywności, w odniesieniu do której stosuje się termin przydatności do spożycia zgodnie z art. 24 rozporządzenia (UE) nr 1169/2011 - przed upływem tego terminu;
-
w przypadku żywności, w odniesieniu do której stosuje się datę minimalnej trwałości zgodnie z art. 2 ust. 2 lit. r) rozporządzenia (UE) nr 1169/2011 - przed upływem i po upływie tego terminu; lub
-
w przypadku żywności, dla której data minimalnej trwałości nie jest wymagana zgodnie z pkt 1 lit. d) załącznika X do rozporządzenia (UE) nr 1169/2011 - w dowolnym momencie.
-
Podmioty prowadzące przedsiębiorstwa spożywcze zajmujące się żywnością, o której mowa w pkt 1, oceniają, czy żywność nie jest szkodliwa dla zdrowia i jest zdatna do spożycia przez ludzi, biorąc pod uwagę co najmniej:
-
datę minimalnej trwałości lub datę przydatności do spożycia, zapewniającą wystarczająco długi pozostały okres przechowywania, aby umożliwić bezpieczną redystrybucję i użycie przez konsumenta końcowego;
-
w stosownych przypadkach integralność opakowania;
-
właściwe warunki przechowywania i transportu, w tym mające zastosowanie wymogi dotyczące temperatury;
-
w stosownych przypadkach datę zamrożenia zgodnie z sekcją IV pkt 2 lit. b) załącznika II do rozporządzenia (WE) nr 853/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady
-
warunki organoleptyczne,
-
zapewnienie identyfikowalności zgodnie z rozporządzeniem wykonawczym Komisji (UE) nr 931/2011 w przypadku produktów pochodzenia zwierzęcego.
Wpływ nowelizacji unijnych na dotychczasowe przepisy polskie i obowiązki przedsiębiorców
Nowelizacja przepisów UE, w zakresie zasad redystrybucji nadwyżek żywności poprzez darowizny ma bardzo istotne znaczenie dla polskich przepisów prawa żywnościowego.
Jeżeli sprawca dopuszcza się w/w czynu, w stosunku do środków spożywczych po upływie ich terminu przydatności do spożycia, o znacznej wartości, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny.
Wspomniane przepisy zatem w sposób zasadniczy stoją w sprzeczności do rozporządzenia unijnego w zakresie redystrybucji żywności. Zatem do czasu dostosowania polskich przepisów do tych na poziomie wspólnotowym, zostaje wyłączona możliwość przekazywania na cele charytatywne żywności po upływie daty minimalnej trwałości (tzw. redystrybucji), nawet jeśli nie jest ona szkodliwa dla zdrowia ani niezdatna do spożycia.
W przypadku dostosowania prawa polskiego do przepisów unijnych, przedsiębiorcy przy zachowaniu odpowiednich warunków, będą mogli dokonywać redystrybucji żywności, bez ryzyka ponoszenia odpowiedzialności karnej.
Podstawa prawna
-
Rozporządzenie Komisji (UE) 2021/382 z dnia 3 marca 2021 r. zmieniające załączniki do rozporządzenia (WE) nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie higieny środków spożywczych w odniesieniu do zarządzania alergenami pokarmowymi, redystrybucji żywności i kultury bezpieczeństwa żywności.
-
Ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia, Dz.U.2020.2021 t.j.
Materiał opracowany przez zespół „Tak Prawnik”.
Właścicielem marki „Tak Prawnik” jest BZ Group Sp. z o.o.
