Przyszły przedsiębiorca, który chce założyć własny biznes w pierwszej kolejności powinien podjąć decyzję czym będzie zajmowała się jego firma, a następnie dopełnić czynności związanych z założeniem działalności i spełnić wszystkie określone wymogi w zakresie zakładanej firmy. Sprawdź, na co zwrócić uwagę otwierając zakład przetwórstwa owoców i warzyw!
Zakład przetwórstwa owoców i warzyw - ogólna charakterystyka
Zakład przetwórstwa owoców i warzyw zajmuje się pierwotnym i pogłębionym przerobem owoców i warzyw na niżej wymienione:
-
wina owocowe, susze,
-
miody pitne,
-
konserwy warzywne i warzywno-mięsne,
-
marynaty owocowe i warzywne, kompoty,
-
dżemy, powidła, marmolady i konfitury,
-
soki,
-
napoje i nektary owocowe i warzywne,
-
mrożonki owocowo-warzywne.
Rodzaj produkowanych przetworów zależny jest przede wszystkim od pory roku. W czasie sezonu letniego, zakłady stawiają przede wszystkim na soki i napoje, natomiast zimą na dżemy, przeciery, marynaty itd. Mrożonki i susze mogą być produkowane niezależnie od pory roku.
Aby produkować przetwory owocowo-warzywne, zakład musi spełnić szereg wymogów sanitarno-higienicznych.
Wymagania wstępne związane z prowadzeniem zakładu przetwórstwa owoców i warzyw
Działalność zajmująca się produkcją, składowaniem, konfekcjonowaniem i obrotem artykułami rolno-spożywczymi (w tym owocami i warzywami w stanie surowym lub przetworzonym) musi być zgłoszona wojewódzkiemu inspektorowi jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (WIJHARS) właściwemu ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę zgłaszającego.
Nie dotyczy to jednak:
-
rolników oraz przedsiębiorców wyrabiających wino z winogron pozyskanych z upraw winorośli położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
-
działalności gospodarczej w zakresie obrotu detalicznego artykułami rolno-spożywczymi.
Zgłoszenia należy dokonać najpóźniej w dniu rozpoczęcia działalności gospodarczej.
Przetwórstwo owoców i warzyw wymaga także rejestracji i zatwierdzenia zakładu w rozumieniu przepisów o bezpieczeństwie żywności i żywienia. Organem rejestracyjnym jest państwowy powiatowy inspektor sanitarny (PIS). Po zatwierdzeniu lub warunkowym zatwierdzeniu można rozpocząć działalność. Wniosek o zatwierdzenie zakładu należy złożyć najpóźniej na 14 dni przed rozpoczęciem działalności.
Jeżeli zakład prowadzi jedynie obrót owocami i warzywami, musi poinformować o tym wojewódzkiego inspektora jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych właściwego ze względu na swoje miejsce zamieszkania lub siedzibę.
Osoby, które pracują w zakładzieprzetwórstwa owoców i warzyw, muszą uzyskać określone przepisami prawa orzeczenie lekarskie dla celów sanitarno-epidemiologicznych o braku przeciwwskazań do wykonywania prac, przy wykonywaniu których istnieje możliwość przeniesienia zakażenia na inne osoby. Otrzymane orzeczenie oraz wszystkie dokumenty z tym związane należy przechowywać w aktach osobowych pracownika, najlepiej w miejscu pracy, na wypadek kontroli organów urzędowej kontroli żywności.
Określenie numeru PKD dla zakładu przetwórstwa owoców i warzyw
Z działalnością dotyczącą przetwórstwa owoców i warzyw łączą się trzy klasyfikacje:
10.31.Z - Przetwarzanie i konserwowanie ziemniaków, obejmuje:
-
przetwarzanie i konserwowanie ziemniaków:
-
produkcję gotowych mrożonych ziemniaków,
-
produkcję ziemniaków purée w proszku,
-
produkcję chrupek ziemniaczanych (chipsów),
-
produkcję mąki i mączki ziemniaczanej,
- przemysłowe obieranie ziemniaków.
10.32.Z - Produkcja soków z owoców i warzyw, obejmuje:
-
produkcję soków z owoców i warzyw,
-
produkcję koncentratów ze świeżych owoców i warzyw.
10.39.Z - Pozostałe przetwarzanie i konserwowanie owoców i warzyw, obejmuje:
-
produkcję żywności składającej się głównie z owoców lub warzyw, z wyłączeniem gotowych dań - mrożonych lub w puszkach,
-
konserwowanie owoców, orzechów i warzyw poprzez zamrażanie, suszenie, zalewanie olejem lub octem, puszkowanie itp.,
-
wytwarzanie owocowych i warzywnych artykułów spożywczych,
-
produkcję dżemów, marmolady i galaretek,
-
prażenie orzechów,
-
produkcję artykułów spożywczych z orzechów,
-
produkcję łatwo psujących się gotowych potraw z owoców i warzyw, takich jak sałatki lub obrane lub pocięte warzywa.
Formy prowadzenia zakładu przetwórstwa owoców i warzyw
Zakład przetwórstwa owoców i warzyw można prowadzić w dowolnej formie działalności gospodarczej, poza spółką partnerską, którą zawiązać mogą tylko wolne zawody. Jednoosobową działalność gospodarczą oraz spółkę cywilną należy zarejestrować w CEIDG. Natomiast spółki: jawną, komandytową, komandytowo-akcyjną, z ograniczoną odpowiedzialnością i akcyjną należy zarejestrować w KRS.
Jak założyć zakład przetwórstwa owoców i warzyw?
W Polsce prowadzenie działalności jest dopuszczalne w następujących formach:
- działalność nierejestrowana,
-
spółek handlowych (osobowych oraz kapitałowych) - z wyjątkiem spółki partnerskiej.
Działalność nierejestrowana
Zasady związane z działalnością nierejestrowaną zostały uregulowane w art. 5 ustawy prawo przedsiębiorców, zgodnie z którym za działalność gospodarczą nie uważa się działalność wykonywanej przez osobę fizyczną:
- której przychód należny z tej działalności nie przekracza w żadnym miesiącu 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia,
- która w okresie ostatnich 60 miesięcy nie wykonywała działalności gospodarczej.
Jednoosobowa działalność gospodarcza
Tę działalność można prowadzić samodzielnie, tym samym jest się jedynym właścicielem oraz reprezentantem zakładu przetwórstwa owoców i warzyw. Przedsiębiorca, który wybrał jednoosobową działalność ma możliwość prowadzenia w najprostszy sposób ewidencję księgową i nie obowiązuje go wiele formalności. Do założenia działalności nie jest potrzebny kapitał założycielski.
Jednak do minusów można zaliczyć fakt, że w tej formie prowadzenia zakładu przetwórstwa owoców i warzyw, za całość odpowiada się prywatnym majątkiem. Odpowiedzialnością tą może zostać także obarczony małżonek.
Spółka cywilna
Spółkę cywilną zakładają przynajmniej dwie osoby fizyczne bądź prawne - informację o jej założeniu każdy wspólnik zgłasza osobno na CEIDG. Spółka cywilna nie podlega rejestracji w KRS. Do jej założenia nie jest potrzebny własny kapitał, wspólnicy odpowiadają za zobowiązania majątkiem wspólnym bądź osobistym.
Spółki handlowe
Wszystkie spółki zaliczające się do handlowych, czyli:
-
spółka jawna,
-
spółka komandytowo-akcyjna,
-
spółka z o.o.,
-
spółka akcyjna,
wymagają rejestracji w Krajowym Rejestrze Sądowym, prowadzonym przez sądy rejonowe właściwe ze względu na siedzibę tworzonej spółki.
Najlepsza forma opodatkowania zakładu przetwórstwa owoców i warzyw
Prowadząc działalność przetwórstwa owoców i warzyw, przedsiębiorca można wybrać jedną z następujących form opodatkowania:
-
opodatkowanie na zasadach ogólnych,
-
opodatkowanie podatkiem liniowym,
-
opodatkowanie ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.
Prowadząc zakład przetwórstwa owoców i warzyw, podatnik nie ma prawa rozliczać się według karty podatkowej.
Opodatkowanie na zasadach ogólnych
Zasady ogólne to podstawowa forma opodatkowania - zostaje przydzielona podatnikowi, jeśli ten nie wybierze żadnej innej. Ta forma rozliczeń pozwala na płacenie podatku w wysokości 18% po obniżeniu jej o kwotę wolną od podatku 556,02 zł oraz według stawki 32% 15 395,04 zł plus nadwyżka ponad 85.528 zł podstawy opodatkowania. Kwota podatku może być odliczona o przewidziane w ustawie ulgi i odliczenia.
Opodatkowanie podatkiem liniowym
Rozliczając się podatkiem liniowym, przedsiębiorca rozlicza się według stałej stawki - 19% - niezależnie od wysokości dochodów. Podatek liniowy opłaca się tym podatnikom, których roczny dochód przekracza 100 tys. złotych. Jednak korzystanie z tej formy rozliczenia wyklucza możliwość obniżenia kwoty podatku o ulgi i odliczenia. Nie można też rozliczać się wspólnie z małżonkiem.
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych
Korzystanie z ryczałtu wiąże się głównie z brakiem możliwości zaliczania wydatków do kosztów uzyskania przychodów. W rozliczeniu bierze się pod uwagę jedynie przychody z prowadzonej działalności.
Każda działalność, o ile przysługuje jej możliwość rozliczenia ryczałtem, opodatkowana jest inną stawką. Dla zakładu przetwórstwa owoców i warzyw, poza wytwarzaniem win owocowych, stawka ryczałtu wynosi 5,5 % – od przychodów z działalności wytwórczej.
Wybierając ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, przedsiębiorca traci możliwość rozliczenia się z małżonkiem, nie odliczy także ulgi na dzieci.
Zakład przetwórstwa owoców i warzyw - z VAT czy bez?
W przypadku prowadzenia zakładu przetwórstwa owoców i warzyw, przedsiębiorstwo, które nie osiąga przychodów wyższych niż 200 tys. złotych, może korzystać ze zwolnienia z VAT. W praktyce jednak takie zakłady osiągają o wiele wyższe obroty, dlatego najczęściej są opodatkowane podatkiem VAT. Dodatkowo, większość klientów zakładu przetwórstwa to firmy - również podatnicy VAT.
Świadcząc w zakładzie przetwórstwa owoców i warzyw usługi na rzecz osób fizycznych, przy przekroczeniu obrotu na poziomie 20 tys. złotych warto rozważyć zakup kasy fiskalnej. Przy zakupie pierwszej kasy fiskalnej podatnik ma możliwość skorzystania z ulgi na zakup kasy fiskalnej.
Składki ZUS dla zakładu przetwórstwa owoców i warzyw
Przedsiębiorca musi się zgłosić do ubezpieczeń w ZUS najpóźniej 7 dni po założeniu działalności. Robi to na druku ZUS ZUA, jeżeli zakład przetwórstwa owoców i warzyw jest jego jedynym tytułem do ubezpieczeń, lub na ZUS ZZA, jeżeli pracuje także innym miejscu.
Ulga na start
Dzięki uldze na start podatnik rozpoczynający działalność gospodarczą ma możliwość nie płacenia składek na ubezpieczenie społeczne (emerytalne, rentowe, wypadkowe, chorobowe) przez 6 miesięcy od rozpoczęcia wykonywania działalności. Jednak, aby móc skorzystać z ulgi na start przedsiębiorca musi spełnić następujące warunki:
- być osobą fizyczną (czyli prowadzącą działalność jednoosobową albo jest wspólnikiem spółek cywilnych)
- podejmuje działalność gospodarczą po raz pierwszy albo podejmuje ją ponownie po upływie co najmniej 60 miesięcy od dnia jej ostatniego zawieszenia lub zakończenia
- nie wykonuje działalności na rzecz byłego pracodawcy, u którego w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym pracowali na etacie i wykonywali czynności wchodzące w zakres obecnie wykonywanej działalności
- nie podlega ubezpieczeniu w KRUS
Jeśli osoba rozpoczynająca działalność spełni dane warunki i skorzysta z ulgi na start to będzie zobowiązana złożyć w ZUS jedynie zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego na formularzu ZZA w ciągu 7 dni od założenia działalności.
Preferencyjne składki ZUS
Przedsiębiorca, który rozpoczyna działalność lub minął mu okres 6 miesięcy ulgi na start, może skorzystać z preferencyjnych składek ZUS, które obejmują okres 24 pełnych miesięcy. Wysokość składek ZUS zależy od wysokości przeciętnego wynagrodzenia w Polsce. Podstawa wysokości składek dla osób, które opłacają składki społeczne na preferencyjnych zasadach, wynosi 30% minimalnego wynagrodzenia w danym roku.
Zarządzanie przetwórstwem warzyw i owoców
Przedsiębiorstwa przetwórstwa warzyw i owoców są dość zróżnicowane pod kątem sezonowości, rodzaju wymaganego środka transportu, stosowanych magazynów czy też okresu przechowywania.
Właściciele w swojej działalności muszą skupiać się przede wszystkim na wymaganiach klientów. Najważniejsza jest więc świeżość, jakość i odpowiednia wielkość owoców i warzyw. By sprostać wymagającym konsumentom, przedsiębiorca musi być biegły w logistyce. Szybki transport oznacza bowiem świeżość. Za jakość produktu odpowiadają natomiast odpowiednie działania wykonywane od momentu pojawienia się pąków czy zarodków warzyw po zbiór i przechowywanie w magazynach. W natłoku spraw, właściciel przetwórstwa warzyw i owoców, musi znaleźć także czas na rzetelne prowadzenie księgowości swojej firmy oraz kadr, w momencie, gdy zatrudnia pracowników.
Pomocnym w tym znaczeniu są systemy do zarządzania firmą, np. wFirma.pl. Program posiada wszystkie potrzebne funkcje do właściwego rozliczania przedsiębiorstwa, między innymi takie jak:
-
wystawianie i wysyłka wszystkich rodzajów faktur,
-
bezpośrednie przekazywanie e-deklaracji i raportów JPK dzięki integracji z Ministerstwem Finansów i e-ZUS,
-
wprowadzanie zakupu środków trwałych i automatyczna amortyzacja.
Dodatkowo, system udostępnia moduł CRM. Każdy właściciel zakładu przetwórstwa warzyw i owoców musi dbać o pozyskiwanie kontaktów do odbiorców swoich produktów, czy też podwykonawców. Dzięki modułowi CRM możliwe jest automatyczne pobieranie danych o partnerach z GUS (co ułatwia następnie wystawianie faktury kosztowej za produkty), zarządzanie relacjami czy archiwizację dokumentów.
Konto firmowe dla zakładu przetwórstwa owoców i warzyw
Przepisy nie określają jednoznacznie, czy przedsiębiorca musi zakładać osobne konto firmowe. Przedsiębiorca może używać do prowadzenia zakładu przetwórstwa owoców i warzyw konta prywatnego, jednak musi on być jego jedynym właścicielem (nie może być współdzielone np. z małżonkiem).
Jakie warunki lokalowe dla zakładu przetwórstwa owoców i warzyw?
Poza typowymi procesami przetwórstwa oraz produkcji, na terenie zakładu mogą odbywać się dodatkowe czynności związane z warzywami i owocami, polegające na ich przechowywaniu, przygotowaniu do pakowaniu lub dostawie do odbiorcy.
Handel ten może zachodzić okresowo (najczęściej latem), jednak jeśli zakład przetwórstwa owoców i warzyw jest usługą całoroczną, wymagane kontrola i nadzór nad jakością handlową w/w produktów odbywać się będzie w trybie ustawy o organizacji rynków owoców i warzyw, rynku chmielu, rynku tytoniu, rynku suszu paszowego oraz rynków lnu i konopi uprawianych na włókno.
Dodatkowo, zakład przetwórstwa owoców i warzyw musi spełniać określone normy sanitarne. Szczególne wymagania dla pomieszczeń, w których się przygotowuje, poddaje obróbce lub przetwarza środki spożywcze zostały zamieszczone w rozdziale II Rozporządzenia (WE) nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie higieny środków spożywczych.
Zakład przetwórstwa owoców i warzyw a ochrona środowiska
Nawet najmniejsze zakłady zajmujące się przetwórstwem muszą być świadome, że ilość zużywanej wody i jej źródło, zrzut ścieków czy gospodarka odpadami będzie wymagała dokonania oceny oddziaływania na otoczenie. Skutkiem tej oceny jest wydanie odpowiedniej decyzji o uwarunkowaniach środowiskowych i konieczność uzyskania pozwolenia wodnoprawnego.
Do przetwórstwa owoców i warzyw potrzebne są specjalne maszyny, natomiast do ich zamontowania przedsiębiorca potrzebuje decyzji o uwarunkowaniach środowiskowych. Aby ją otrzymać, należy złożyć wniosek u wójta, burmistrza czy prezydenta właściwego ze względu na położenie zakładu przetwórstwa owoców i warzyw. Do wniosku należy dołączyć:
-
raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko lub kartę informacyjną przedsięwzięcia (dla inwestycji mogących tylko potencjalnie oddziaływać na środowisko);
-
poświadczoną przez właściwy organ kopię mapy ewidencyjnej obejmującej przewidywany teren, na którym będzie realizowane przedsięwzięcie, oraz obejmującej obszar, na który będzie oddziaływać przedsięwzięcie;
-
wypis z rejestru gruntów obejmujący przewidywany teren.
Aby przetwórstwo mogło legalnie działać, potrzebne jest jeszcze pozwolenie wodnoprawne (dotyczy szczególnego korzystania z wód, np. pobór wody w dużej ilości powyżej 100 m3 na dobę). Pozwolenie wodnoprawne na szczególne korzystanie z wód wydaje się na okres nie dłuższy niż 20 lat.
RODO w zakładzie przetwórstwa owoców i warzyw
Przyszły przedsiębiorca prowadzący zakład przetwórstwa owoców i warzyw, w związku z wejściem nowych przepisów unijnych tj. Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (w skrócie: RODO) 25 maja 2018 roku, zobowiązany jest w szczególności do:
- zapewniania odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa przetwarzanych danych osobowych, zgodnie z zasadami wskazanymi w Rozporządzeniu RODO - jeśli dane osobowe przetwarza.
- wykonywania obowiązków wynikających z praw osób, których dotyczą dane osobowe,
- podania o sobie, jako o administratorze danych informacji wskazanych w RODO oraz informacji, jak dane osobowe będą przetwarzane (w jakim celu) oraz w oparciu o jaką podstawę prawną.
Obowiązki, w związku z RODO sprowadzają się do tego, aby nadać odpowiednie upoważnienia osobom, które będą miały dostęp do danych osobowych (pracowników, kontrahentów, wykonawców itd), podpisania umów o powierzenie przetwarzania danych osobowych z podmiotami trzecimi, uzyskania od osoby, której dane osobowe są pozyskiwane, stosownej zgody (jeśli jest wymagana przez RODO) oraz poinformowanie takiej osoby o przysługujących jej prawach.
Marketing w zakładzie przetwórstwa owoców i warzyw
W zależności od tego, jaka jest wielkość zakładu przetwórstwa owoców i warzyw oraz na jaką skalę działa, reklama może przybrać różne formy. Wcale nie oznacza to, że mniejsze zakłady są skazane na klęskę, wystarczy jedynie dobry marketing, podparty wysoką jakością produktów. Małe zakłady mogą skorzystać również z reklamy w internecie. Pomocnym w tym przypadku jest m.in. portal Taelo.pl, gdzie możliwe jest założenie bezpłatnej wizytówki firmy.
W Polsce już od kilku lat można zauważyć modę na zdrowe i ekologiczne jedzenie, dlatego regionalny zakład przetwórstwa z naturalnymi sokami czy dżemami może się okazać strzałem w dziesiątkę.
Warto zadbać o to, aby produkty wytwarzane były bez zbędnych ulepszaczy. Jeżeli odnoszą się w jakiś sposób do regionalnej kuchni, mogą zostać zgłoszone do Europejskiej Sieci Dziedzictwa Kulinarnego. Program ten zrzesza producentów i wytwórców regionalnych, naturalnych i ekologicznych produktów. Dziedzictwo Kulinarne wspiera ich działania i pomaga im wypłynąć na szerszym rynku kulinarnym.
W większych miastach coraz częściej można się także spotkać z jarmarkami produktów ekologicznych, na które zjeżdżają się producenci z całego kraju, oferując swoje produkty. W tej branży nie jest najważniejsza reklama, a jakość wytwarzanych przysmaków. Kucharze czy blogerzy kulinarni mogą zdziałać cuda, polecając wybrane przez nich przetwórnie.
Równie dobrym pomysłem może być także nawiązanie współpracy z lokalnymi restauracjami, które będą oferować produkty przetwórni lub dodawać je do przyrządzanych dań. Oczywiście dużo mogą zdziałać także tradycyjne formy reklamy, jak telewizja czy internet.
