Czy jeśli składki na ubezpieczenie społeczne były traktowane jako koszty uzyskania przychodu, a nie jako odliczenie od dochodu, to czy tych składek mogę użyć, by skorzystać z ulgi na dzieci? Czy mogę je wpisać w pozycji, gdzie ujmuje się dodatkowy zwrot z tytułu ulgi prorodzinnej? Niestety sam podatek jest niewystarczający, aby ulga na dzieci mogła zostać wykorzystana w całości.
Magdalena, Kraków
W przypadku składek społecznych dotyczących przedsiębiorcy istnieje dowolność wyboru, czy księgować je jako koszty uzyskania przychodu (zapis w kolumnie 13 KPiR - pozostałe wydatki), czy też jako odliczenie od dochodu. Warunkiem, jaki dotyczy obydwu przypadków, jest fakt opłacenia składek, można ująć je w miesiącu, w którym nastąpiło ich opłacenie do ZUS-u (nie zaś w odniesieniu do miesiąca, którego dotyczą).
Przedsiębiorcy wybierają opcję ujęcia składek ZUS w kosztach najczęściej w przypadku, gdy przewidują w danym roku osiągnięcie niskiego dochodu, który nie pozwoliłby na odliczenie pełnej kwoty składek społecznych lub też zakładają poniesienie straty. Jeżeli bowiem wystąpiłaby strata, to można ją rozliczyć przez 5 kolejnych lat i tym samym składki ZUS mogą realnie wpłynąć na pomniejszenie dochodu w przyszłych okresach. Natomiast składki ujmowane bezpośrednio jako odliczenie od dochodu, w przypadku gdy jest on za niski, po prostu przepadają.
O odliczeniu składek społecznych bezpośrednio od dochodu mówi art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a ustawy o PIT. Przedsiębiorca jest zobowiązany wybrać jeden ze sposobów odliczania składek ZUS i metodę tę stosować konsekwentnie przez cały rok podatkowy.
Art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a ustawy o PIT: “Podstawę obliczenia podatku (...) stanowi dochód (...) po odliczeniu kwot: 1) (uchylony); 2) składek określonych w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych: a) zapłaconych w roku podatkowym bezpośrednio na własne ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe oraz wypadkowe podatnika oraz osób z nim współpracujących, b) potrąconych w roku podatkowym przez płatnika ze środków podatnika, z tym że w przypadku podatnika osiągającego przychody określone w art. 12 ust. 6, tylko w części obliczonej, w sposób określony w art. 33 ust. 4, od przychodu podlegającego opodatkowaniu – odliczenie nie dotyczy składek, których podstawę wymiaru stanowi dochód (przychód) zwolniony od podatku na podstawie ustawy, oraz składek, których podstawę wymiaru stanowi dochód, od którego na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku; 2a) składek zapłaconych w roku podatkowym ze środków podatnika na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne podatnika lub osób z nim współpracujących, zgodnie z przepisami dotyczącymi obowiązkowego ubezpieczenia społecznego obowiązującymi w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub w Konfederacji Szwajcarskiej, z zastrzeżeniem ust. 13a–13c” |
Część K zeznania PIT-36 przewiduje możliwość skorzystania z dodatkowego zwrotu, gdy ulga na dzieci nie mogła zostać odliczona w całości od podatku (podatek był za niski). Zasadą jest, że dodatkowy zwrot przysługuje do kwoty zapłaconych składek społecznych i zdrowotnych.
W broszurze informacyjnej do zeznania PIT-36 określono, że w poz. 204 i 205 (dotyczącej ujęcia kwot składek ZUS) podatnicy wykazują kwoty składek na ubezpieczenia społeczne, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a (a więc w odniesieniu do przepisów, które mówią o odliczeniu składek od dochodu) oraz zdrowotne z art. 27b ust. 1 i 2 ustawy, tj. zapłaconych w roku podatkowym i podlegających odliczeniu, pomniejszonych o składki odliczone w PIT-36L, w PIT-28 lub wykazane jako odliczone w PIT-16A lub PIT-19A.
Zatem w części K zeznania PIT-36 ujmuje się jedynie składki społeczne, które stanowiły odliczenie od dochodu. Co ważne ulga na dzieci przysługuje od pełnej kwoty składek opłaconych w danym roku, a nie tylko tych wykazanych w deklaracji rocznej w części E (niski dochód może bowiem ograniczać wysokość składek możliwych do odliczenia).
Natomiast w przypadku księgowania składek społecznych w kosztach firmowych, nie ma możliwości uwzględnienia ich do limitu przysługującego dodatkowego zwrotu z tytułu ulgi na dzieci.
